Sprzedaż nieruchomości a skarga pauliańska

Odpowiedź prawnika: Sprzedaż nieruchomości a skarga pauliańska

W pierwszej kolejności należy wskazać na treść artykułów 527, 528 i 529 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tymi przepisami, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.  Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny.

Jak więc wynika z powyższego instytucja skargi pauliańskiej uregulowana jest w art. 527-534 kodeksu cywilnego. Nie wdając się w bardziej szczegółowe rozważania dotyczące znaczenia poszczególnych pojęć i okoliczności związanych ze skargą pauliańską, należy wyjaśnić, iż w grę wchodzi następując sytuacja: dłużnik posiada określony dług w stosunku do wierzyciela; jednocześnie dłużnik, nie spłacając wierzyciela, dokonuje określonej czynności prawnej, w wyniku której osoba trzecia uzyskuje korzyść majątkową.

Skarga pauliańska jest szczególnego rodzaju powództwem, które skierowane jest przeciwko osobie trzeciej, która uzyskała korzyść majątkową na skutek działań dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli. Co do zasady zatem powództwo winno być skierowane przeciwko osobie trzeciej, czyli nabywcy nieruchomości od dłużnika.

W związku z powyższym, skarga pauliańska przysługuje również w przypadku gdy dłużnik sprzedał nieruchomość (nie tylko w przypadku darowizny) co znacznie uszczupliło jego majątek, a tym samym działanie to było ukierunkowane na pokrzywdzenie wierzycieli.