Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z art. 24 kkw jeżeli ujawnią się nowe lub poprzednio nie znane okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia, sąd może (ale nie musi) w każdym czasie zmienić lub uchylić poprzednie postanowienie. Niedopuszczalna jest zmiana lub uchylenie postanowienia, przewidzianego powyżej , na niekorzyść skazanego po upływie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia.
Warto zaznaczyć, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w postanowieniu z dnia 4 listopada 2008 r. (II KO 55/2008), wznowienie postępowania jako nadzwyczajny sposób wzruszania prawomocnych orzeczeń kończących postępowanie dotyczy jedynie takich orzeczeń, które z racji swej prawomocności nie mogą być wzruszone w innym trybie. Dopóki orzeczenie nie jest w tym rozumieniu ostateczne, to zarówno kasację, jak i wznowienie, w zakresie w jakim brak jest takiej jego ostateczności, uznać należy za niedopuszczalne. Skoro art. 24 § 1 kkw zezwala - i to zarówno z urzędu, jak i z inicjatywy stron - na zmianę lub uchylenie, także formalnie prawomocnego już orzeczenia wykonawczego wydanego w trybie tego Kodeksu, i to w każdym czasie, jeżeli tylko ujawnią się nowe lub poprzednio nieznane okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia, to oznacza, iż orzeczenie takie nie jest ostateczne. W konsekwencji eliminuje to możliwość występowania o wznowienie w oparciu o podobny powód, czyli z powołaniem się na nowe fakty lub dowody, a więc na podstawie art. 540 § 1 pkt 2 kpk, bez względu na to, jak kwalifikuje te powody wnioskodawca.
Naszym zdaniem fakt naruszenia art. 415 § 5 kpk może być uznany za poprzednio nieznaną okoliczność istotną dla rozstrzygnięcia sprawy, a w związku z tym mogłoby to stanowić podstawę uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia zgodnie z art. 24 kkw. Podkreślamy jednak, że ostateczna ocena do to zasadności tej podstawy zależy do sądu, który to może (nie jest zobligowany) w każdym czasie zmienić lub uchylić prawomocne postanowienie.
Na dowód charakteru istotnego wskazanej okoliczności warto wskazać wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 17 grudnia 2008 r. (III KK 343/2008), zgodnie z którym:
Artykuł 415 § 5 kpk. Powołany przepis przewiduje wprawdzie orzekanie m. in. obowiązku naprawienia szkody - w razie skazania oskarżonego lub warunkowego umorzenia postępowania w wypadkach przewidzianych w ustawie, ale w świetle dalszej części tej regulacji jest oczywiste, że możliwość taka jest wyłączona, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono.
Nie ulega wątpliwości, że kwota, którą Sąd Rejonowy w O. zasądził w wyroku (...) na podstawie art. 46 § 1 kk jako naprawienie szkody - dotyczyła tego samego roszczenia, o którym orzeczono już w postępowaniu cywilnym.