Umowa zlecenie z młodocianym poniżej 16 lat - zgoda rodziców, badania, dokumenty

Pytanie klienta:

""Zgłosił się chłopak do pracy sezonowej. Praca jest lekka, dotyczy pakowania dysków. Chcieliśmy zawrzeć z nim umowę zlecenie, ale gdy dostarczył legitymację okazało się, że ukończył ośmioletnią szkołę podstawową, a 16 lat ukończy w połowie sierpnia.Czy można zawrzeć z nim umowę zlecenie mimo młodego wieku? Czy powinna być zgoda rodziców? Czy powinien wykonać badanie lekarskie i ewentualnie jakie dostarczyć dokumenty?""

Odpowiedź prawnika:

Czy można zawrzeć umowę zlecenie z młodocianym poniżej 16 lat?

Tak, można zawrzeć umowę zlecenie z osobą młodocianą poniżej 16. roku życia, ale wymagane jest spełnienie określonych warunków prawnych.

Umowa zlecenie z młodocianym podlega przede wszystkim przepisom Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 15 KC, ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat 13.

Przy czym jak stanowi art. 304(5) § 1 kodeksu pracy, wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową i wymaga uprzedniej zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także zezwolenia właściwego inspektora pracy.

Obowiązkowa zgoda rodziców

Uwaga! Zgoda przedstawiciela ustawowego (rodziców lub opiekuna prawnego) jest bezwzględnie wymagana przy zawieraniu umowy zlecenia z osobą poniżej 18 lat.

Zgodnie z art. 17 KC, do ważności czynności prawnej przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego.

Forma zgody rodziców

Zgoda może być wyrażona w formie pisemnej lub ustnej, jednak zdecydowanie zalecamy formę pisemną ze względów dowodowych. Zgoda może być:

  • Złożona bezpośrednio na umowie zlecenia
  • Stanowić odrębny dokument
  • Wyrażona przed lub po zawarciu umowy

Różnice między umową zlecenie a stosunkiem pracy

Przede wszystkim nalezy zwrócić uwagę, iż w myśl art. 22. § 1 kodeksuu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.oskładkowanie ZUS

Badania lekarskie i dokumenty

W przypadku umowy zlecenia nie ma obowiązku kierowania młodocianych na badania lekarskie. Jest to istotna różnica w porównaniu do stosunku pracy, gdzie badania są obligatoryjne.

Ubezpieczenia społeczne w 2025 roku

Osoba młodociana będąca uczniem szkoły podstawowej nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym ani zdrowotnemu z tytułu umowy zlecenia.

Ulga "Bez PIT dla młodych": Osoby do 26. roku życia są zwolnione z podatku dochodowego do limitu 85 528 zł rocznie.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Mimo że umowa zlecenie nie tworzy stosunku pracy, zastosowanie ma przepis art. 304? KC. Pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy.

Ryzyko przekwalifikowania umowy

W przypadku kontroli Państwowej Inspekcji Pracy może dojść do zakwestionowania umowy zlecenia, jeśli wykonywane czynności mają cechy charakterystyczne dla stosunku pracy:

  • Wykonywanie pracy w określonym miejscu i czasie
  • Podporządkowanie pracodawcy
  • Osobiste wykonywanie pracy
  • Świadczenie pracy na ryzyko pracodawcy
  • Pozostawanie w dyspozycji pracodawcy

Podsumowanie - najważniejsze wnioski

 Co jest wymagane:

  • Pisemna zgoda rodziców lub opiekuna prawnego
  • Zezwolenie właściwego inspektora pracy.
  • Przestrzeganie minimalnej stawki godzinowej (30,50 zł w 2025 r.)
  • Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy
  • Unikanie cech charakterystycznych dla stosunku pracy

Co nie jest wymagane:

  • Badania lekarskie
  • Szkolenia BHP
  • Składki ZUS (dla uczniów)

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.