Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zarówno w sprawach cywilnych (art. 214¹ kpc), jak i karnych (art. 117 § 2a kpk) usprawiedliwianie niestawiennictwa z powodu choroby stron, ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, świadków i innych uczestników postępowania, których obecność była obowiązkowa lub którzy wnosili o dopuszczenie do czynności, będąc uprawnionymi do wzięcia w niej udziału, wymaga przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie organu prowadzącego postępowanie, wystawionego przez lekarza sądowego. Lekarz sądowy jest jedynym podmiotem uprawnionym do wydania zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie sądu.
Wprowadzenie ustawowej regulacji instytucji lekarza sądowego miało służyć poprawieniu sprawności przebiegu postępowań przez zapewnienie waloru wiarygodności przedstawianym przez uczestników postępowań zaświadczeniom usprawiedliwiającym ich niestawiennictwo z powodu choroby.
Lekarz sądowy wystawia zaświadczenie po uprzednim osobistym zbadaniu uczestnika postępowania i po zapoznaniu się z dostępną dokumentacją medyczną. Zaświadczenia są wystawiane w miejscach, dniach i godzinach ustalonych na podstawie umowy o wykonywanie czynności lekarza sądowego. Właściwy do wystawienia zaświadczenia jest lekarz sądowy objęty wykazem lekarzy sądowych dla obszaru danego sądu okręgowego, właściwego dla miejsca pobytu uczestnika postępowania. Jeżeli stan zdrowia uczestnika postępowania uniemożliwia stawienie się na badanie, lekarz sądowy przeprowadza badanie i wydaje zaświadczenie w miejscu pobytu tej osoby. Zaświadczenie może być wystawione po okazaniu wezwania lub zawiadomienia organu uprawnionego bądź po złożeniu oświadczenia o otrzymaniu wezwania lub zawiadomienia i okazaniu dokumentu potwierdzającego tożsamość. Uczestnik postępowania jest obowiązany przedstawić lekarzowi sądowemu posiadaną dokumentację medyczną z przebiegu swojego leczenia. Zakłady opieki zdrowotnej oraz lekarze udzielający świadczeń zdrowotnych są obowiązani niezwłocznie, na żądanie lekarza sądowego, udostępnić mu dokumentację medyczną z przebiegu leczenia osoby ubiegającej się o zaświadczenie (art. 11, 12 ust. 1-3, 13, 14 ustawy o lekarzu sądowym, Dz. U. 2007 r., Nr 132 poz. 849).
Usprawiedliwienie nieobecności powinno nastąpić na zaświadczeniu wystawionym przez lekarza sądowego również z tego względu, że wzory zaświadczenia wystawianego przez lekarza rodzinnego a lekarza sądowego są odmienne i stąd sądy nie muszą honorować zaświadczeń wystawianych przez lekarzy rodzinnych.