Ustalenie sposobu użytkowania
Pytanie:
"Moja mama ustanowiła dla swojego drugiego męża dożywotne bezpłatne użytkowanie swojej całej nieruchomości, której częścią składową był parterowy czteroizbowy jednorodzinny dom mieszkalny. Cała nieruchomość stanowiła majątek odrębny mamy. W wyniku darowizny 1/2 tej nieruchomości dla mnie i mojego męża, drugi mąż mojej mamy w akcie notarialnym darowizny zrzekł się tego swojego prawa do 1/2. Nie wydzielono pomieszczeń dla użytkowania dla męża mamy jak również dla nas. Z pomieszczeń korzystaliśmy wg zwyczajowego podziału tj. nasze dwa pokoje, dwa pokoje mamy i jej męża pozostałe wspólnie. W międzyczasie razem z mężem rozbudowaliśmy tę nieruchomość tak, że powstało dodatkowe mieszkanie na piętrze z osobnym wejściem. Czy nadal w wyniku tej rozbudowy użytkowanie drugiego męża mamy dotyczy tylko 1/2 parteru domu czy też 1/2 nieruchomości chociaż w akcie notarialnym jego ustanowienia było określenie "parterowy dom" Czy w wyniku dziedziczenia ustawowego przez męża mamy omawianej nieruchomości po jej śmierci nadal będzie on mógł korzystać z omawianego prawa czy to prawo wygaśnie?"
Odpowiedź prawnika: Ustalenie sposobu użytkowania
Do zmiany treści ograniczonego prawa rzeczowego potrzebna jest umowa między uprawnionym a właścicielem rzeczy obciążonej, a jeżeli prawo było ujawnione w księdze wieczystej - wpis do tej księgi. Zatem umowa określa sposób użytkowania. W umowie powinien się znajdować zapis do czego jest uprawniony użytkownik. Czy może korzystać z całego domu czy tylko poszczególnych pomieszczeń. Jeśli znajdowało się tylko określenie, że mąż mamy jest uprawniony do korzystania z ½ nieruchomości bez wydzielenia konkretnych pomieszczeń, to taka rozbudowa domu daje mu uprawnienie do korzystania z tych nowych pomieszczeń. Nie staje się on jednak właścicielem. Właścicielami wybudowanej części stają się dotychczasowi właściciele nieruchomości (Państwo i mama), zgodnie z zasadą, że własność nieruchomości rozciąga się na wszystko co jest z nią trwale połączone (w tym dom). Samo określenie, że mąż mamy jest uprawniony do korzystania z “domu parterowego”, a nie parteru domu nie oznacza dla użytkownika ograniczenia sposobu korzystania. Określenie dom parterowy wskazywało tylko, jaki dom się tam znajduje. Jeśli było natomiast określenie sposobu korzystania do parteru domu, wtedy mąż matki będzie uprawnionym tylko do tej części, a nie do dobudówki. W przedstawionym stanie faktycznym użytkowanie zostało ustanowione na ½ części nieruchomości należącej do matki. Zatem użytkownik jest uprawniony do korzystania z nieruchomości w tej części (zakresie) co współwłaściciel – czyli Państwa mama.
Ograniczone prawo rzeczowe (użytkowanie) wygasa, jeżeli przejdzie na właściciela rzeczy obciążonej albo jeżeli ten, komu prawo takie przysługuje, nabędzie własność rzeczy obciążonej. Otóż zastosowanie takiej regulacji jest możliwe tylko wtedy, gdy ograniczone prawo rzeczowe może być ustanowione na udziale (np. użytkowanie). Jeżeli zaś ograniczone prawo rzeczowe może obciążać tylko całą rzecz, a nie udział, to o konfuzji nie może być mowy. Zatem po nabyciu w drodze spadku nieruchomości użytkowanie wygaśnie, gdyż mąż matki będzie uprawniony do korzystania z niej jako właściciel.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?