W jakiej części mieszkanie nabyte przed ślubem wchodzi do masy spadkowej

Odpowiedź prawnika: W jakiej części mieszkanie nabyte przed ślubem wchodzi do masy spadkowej

Zgodnie z art. 922 § 1 k.c. „Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.” A zatem, na osoby które zgodnie przepisami ustawy są powołane do dziedziczenia mogą przejść tylko te prawa i obowiązki, które należały w chwili śmierci do spadkodawcy. W opisanej sytuacji doszło już do stwierdzenia nabycia spadku, co znaczy że ustalono, jakie osoby i w jakich częściach dziedziczą po zmarłym.
Odrębną kwestią jest dział spadku, czyli rozdzielenie pomiędzy spadkobierców poszczególnych praw wchodzących do spadku. Zgodnie z art. 1037 k.c. dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Sposób przeprowadzania sądowego działu spadku uregulowany został w k.p.c. Art. 680. § 1. We wniosku o dział spadku należy powołać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia oraz spis inwentarza, jak również podać, jakie spadkodawca sporządził testamenty, gdzie zostały złożone i gdzie się znajdują. Jeżeli spis inwentarza nie został sporządzony, należy we wniosku wskazać majątek, który ma być przedmiotem działu. § 2. W wypadku gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, należy przedstawić dowody stwierdzające, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy. Aby możliwe było dokonanie działu spadku, konieczne jest wskazanie, co dokładnie wchodzi w skład masy spadkowej. Ustalenie tego może być nieco utrudnione, gdy spadkodawca pozostawał w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej.
W pierwszej kolejności warto więc przyjrzeć się przepisom k.r.o. regulującym kwestię majątku małżonków. Art. 31. § 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. § 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności: 1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, 2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, 3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków. Z powyższego przepisu wynika, że poza majątkiem wspólnym każdy z małżonków posiada również majątek osobisty. Katalog przedmiotów majątkowych, które wchodzą do tego majątku, jest zamknięty, co oznacza, że przedmioty w nim nie wymienione stanowią majątek wspólny. Art. 33. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą: 1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, 2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił, 3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom, 4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, 5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, 6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość, 7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków, 8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków, 9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy, 10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jak wynika z art. 31 pkt 1 k.r.o. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej należą do osobistego majątku danego małżonka. A zatem jeżeli krewna nabyła mieszkanie jeszcze przed ślubem, to co do zasady nie powinno ono wchodzić do majątku wspólnego małżonków, a co za tym idzie, powinno w całości znaleźć się w masie spadkowej. Nie jest jednak wykluczone, że w trakcie trwania małżeństwa dokonano przesunięcia tego mieszkania z majątku osobistego do majątku wspólnego, albo że dokonano darowizny udziału w tej nieruchomości na rzecz męża. Dla ustalenia, jaki jest faktyczny stan prawny nieruchomości najlepszym wyjściem byłoby zapoznanie się z treścią księgi wieczystej.