Wybieralność radnego a przestępstwo umyślne

W przypadku wygaśnięcia mandatu radnego wybranego w okręgu wyborczym dla wyboru rady w gminie liczącej powyżej 20000 mieszkańców oraz mandatu radnego powiatu lub województwa, właściwa rada, po stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu radnego, podejmuje na następnej sesji uchwałę o wstąpieniu na jego miejsce kandydata z tej samej listy, który w wyborach uzyskał kolejno największą liczbę głosów, a nie utracił prawa wybieralności.

Przy równej liczbie głosów decyduje kolejność umieszczenia nazwiska kandydata na liście. Z przepisu wynika, iż rada podejmuje tą konkretną uchwałę już po wygaśnięciu mandatu radnego, a więc w zmniejszonym składzie.

Natomiast liczba radnych wskazana jest przez przepisy ustawy, zależna jest ona od liczby mieszkańców. Ustawowy skład rady gminy jest np. podstawą do obliczenia kworum. Również przez statut gminy nie może zmienić liczby radnych. Uchwały podjęta w sytuacji, gdy nie powołano nowego radnego, podlegają kontroli, w wyniku której mogą zostać uznane za wadliwe.

Zgodnie z obecnie obowiązującym brzmieniem ordynacji, nie mają prawa wybieralności osoby:

• karane za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, 
• wobec których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego. 

Przepisy ograniczające wybieralność (w stosunku do regulacji poprzednich) mają zastosowanie do kadencji następujących po kadencji, w czasie której ustawa weszła w życie. W przedstawionej sytuacji, należy uznać, iż kadencja radnego wybranego w drodze wyborów uzupełniających rozpocznie się już po kadencji osoby, w czasie której ustawa weszła w życie, a więc stosuje się do niego nowe przepisy dotyczące wybieralności.

Jeżeli więc był Pan karany za przestępstwo umyślne ścigane z skarżenia publicznego, nie posiada Pan prawa wybieralności, a co za tym idzie nie może być Pan wybrany na radnego.