Wyjazd z dzieckiem za granicę bez zgody byłego współmałżonka

Odpowiedź prawnika: Wyjazd z dzieckiem za granicę bez zgody byłego współmałżonka

Jeżeli oboje z rodziców posiadają pełnię władzy rodzicielskiej do wyjazdu dziecka za granicę potrzebna jest zgoda obojga rodziców. Wynika to bowiem z ogólnej zasady, że w ważnych sprawach dziecka oboje rodzice decydują wspólnie. O sprawach życia codziennego (czyli nie dotyczących istotnych spraw dziecka) każde z rodziców może decydować samodzielnie nie pytając o zgodę drugiego rodzica. Jeżeli jednak chodzi o wyjazd dziecka na stałe, mamy tutaj do czynienia z rozstrzygnięciem o charakterze istotnym dla dziecka.

Jeżeli więc będzie Pani chciała wyjechać z dzieckiem na stałe, będzie Pani musiała uzyskać zgodę byłego męża. W braku dobrowolnej zgody może Pani wystąpić do sądu o wydanie takiego pozwolenia. Zgodnie bowiem z treścią art. 97 § 2 kro w braku porozumienia co do istotnych spraw, każde z rodziców, choćby nie byli oni już w związku małżeńskim, może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu. Musi jednak przekonać Pani sąd, że wyjazd dziecka będzie dla niego korzystny (np. pozytywne będzie to, że dziecko będzie przebywało razem z Panią; negatywne, że dziecko będzie daleko od ojca i w innym kraju).

Jeżeli nie wystąpi Pani o taką zgodę i wyjedzie z dzieckiem za granicę może się pani narazić na wytoczenie przez ojca dziecka procesu o odebranie lub ograniczenie Pani władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.

Zastosowanie w takiej sytuacji mogłyby również znaleźć przepisy Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 roku dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę.

Konwencja ta daje środki służące odnalezieniu wywiezionego dziecka i doprowadzeniu do jego powrotu. Głównym celem konwencji jest zapewnienie niezwłocznego powrotu dziecka do państwa, na którego terytorium znajduje się jego stałe miejsce zamieszkania. Gdy jeden z rodziców wyjeżdża z dzieckiem na stałe za granicę nie powiadamiając drugiego, mamy do czynienia z bezprawnym uprowadzeniem, gdy spełnione są dwie przesłanki:

1. Naruszone zostało prawo do opieki,

2. Prawo to w chwili uprowadzenia było skutecznie wykonywane.

Ponadto, wskazujemy na treść wyroku Sadu Najwyższego z dnia 6 marca 1985r., sygn. III CRN 19/85, LexPolonica 320932, zgodnie z którym „Wyjazd dziecka za granicę w celu spędzenia tam wakacji, jako należący do istotnych spraw dziecka wymaga zgody obojga rodziców, wykonujących władzę rodzicielską, a w braku takiej zgody orzeczenia sądu opiekuńczego”.

Ponadto, z uchwały SN z dnia 10 listopada 1971r., sygn. III CZP 69/71, LexPolonica nr 314382 wynika, że na wyjazd za granicę na pobyt stały małoletniego wraz z jednym z rodziców, któremu w wyroku rozwodowym powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, potrzebne jest zezwolenie sądu opiekuńczego, jeżeli drugi z rodziców, któremu powierzono nadzór nad wychowaniem dziecka, nie złożył oświadczenia wyrażającego zgodę na wyjazd dziecka.