Wyłączenie ojczyma od dziedziczenia po matce
Pytanie:
"Moja Matka wyszła ponownie za mąż za mężczyznę z dwójką dzieci A i B (w czasie ślubu mojej mamy były one pełnoletnie, ja również). Parę dni temu moja ciocia zaproponowała mamie, że zapisze na nią w testamencie ziemię z budynkiem. Czy po zgonie cioci, gdy moja mama stanie sie właścicielem spadku będą miały prawo ubiegać sie do jego części dzieci A i B (mojego ojczyma) oraz ewentualnie mój ojczym (załóżmy ze zdecydowałby sie rozwieść z mamą)? Jeśli odpowiedz brzmi tak to jak można uniknąć tej sytuacji tzn. faktu możliwości ubiegania sie dzieci mojego ojczyma lub nawet jego samego o cześć wyżej wspomnianego spadku po cioci? Tym bardziej jest to ważne, ze sama spadkodawczyni, czyli moja ciocia nie jest zainteresowana podziałem tego spadku pomiędzy osoby inne niż moja mama lub ja. Przepisanie bezpośrednio na mnie tez nie jest dobrym rozwiązaniem w danym momencie, w związku z czym proszę nie brać tej opcji pod uwagę. Bardzo proszę o udzielenie praktycznej porady w tej sytuacji. "
Odpowiedź prawnika: Wyłączenie ojczyma od dziedziczenia po matce
Wskazać należy na porządek dziedziczenia, jaki przewiduje prawo polskie. W sytuacji, gdy Pana mama nie sporządziłaby testamentu i doszłoby do dziedziczenia ustawowego, zastosowanie miałby przepis art. 931 par. 1 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Prosimy zauważyć, że w przepisie tym mowa jest o dzieciach spadkodawcy, natomiast osoby A i B do nich nie należą. Prawa do spadku po matce miałby natomiast Pana ojczym. W takiej sytuacji dziedziczyliby Państwo po połowie. W sytuacji natomiast, gdyby Pana mama i ojczym wzięli rozwód, nie byłby on już w kręgu spadkobierców ustawowych po matce.
Podobnie, zgodnie z art. 935 ¹ kodeksu cywilnego przepisów o powołaniu do dziedziczenia z ustawy nie stosuje się do małżonka spadkodawcy pozostającego w separacji.
Jakie więc istnieją możliwości wyłączenia ojczyma od dziedziczenia po mamie? W pierwszej kolejności, matka mogłaby sporządzić testament, w którym przekazałaby cały swój majątek na Pana rzecz. W tym jednak przypadku ojczym miałby roszczenie o wypłatę zachowku. O tym, czym jest zachowek, może Pan przeczytać w naszej informacji prawnej: Czym jest zachowek?
Dana osoba jest również wyłączona od dziedziczenia po spadkodawcy, gdy zostaje uznana za niegodną dziedziczenia. Przypominamy jednak, że uznanie danej osoby może nastąpić jedynie w ściśle określonych przypadkach. Uznanie natomiast danej osoby za niegodną dziedziczenia pozbawia ją również prawa do zachowku.
Innym możliwym rozwiązaniem jest wydziedziczenie przez Pana mamę ojczyma. Jednak aby skutecznie wydziedziczyć danego spadkobiercę konieczne jest również spełnienie określonych przesłanek, o których mowa w informacji: W jaki sposób dokonać wydziedziczenia?
Niezależnie od powyższego wskazujemy, że w sytuacji, gdy ciocia przepisze na mamę gospodarstwo w testamencie, to osoby, które w normalnym porządku dziedziczenia byłyby spadkobiercami po cioci (a więc zgodnie z powyższymi uwagami jej małżonek i dzieci) mogłyby domagać się od Pana mamy zachowku.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?