Zakres kontroli ZUS

Odpowiedź prawnika: Zakres kontroli ZUS

Zgodnie z art. 87 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w trakcie przeprowadzania kontroli inspektor kontroli Zakładu ma prawo:

1. badać wszelkie księgi, dokumenty finansowo-księgowe i osobowe oraz inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli;

2. dokonywać oględzin i spisu składników majątku płatników składek zalegających z opłatą należności z tytułu składek;

3. zabezpieczać zebrane dowody;

4. żądać udzielania informacji przez płatnika składek i ubezpieczonego;

5. legitymować osoby w celu ustalenia ich tożsamości, jeśli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli;

6. przesłuchiwać świadków;

7. przesłuchiwać płatnika składek i ubezpieczonego, jeżeli z powodu braku lub po wyczerpaniu innych środków dowodowych pozostały niewyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla postępowania kontrolnego.

Inspektor kontroli Zakładu wykorzystuje dla celów kontroli informacje zawarte na kontach ubezpieczonych i na kontach płatników składek.

Ustawodawca w art. 88 w/w ustawy, nakłada na płatników składek obowiązek, zgodnie z którym mają są oni zobowiązani:

1. udostępnić wszelkie księgi, dokumenty i inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli, które są przechowywane u płatnika oraz u osób trzecich w związku z powierzeniem tym osobom niektórych czynności na podstawie odrębnych umów; 

2. udostępniać do oględzin składniki majątku, których badanie wchodzi w zakres kontroli, jeżeli zalegają z opłatą należności z tytułu składek; 

3. sporządzić i wydać kopie dokumentów związanych z zakresem kontroli i określonych przez inspektora kontroli Zakładu; 

4. zapewnić niezbędne warunki do przeprowadzenia czynności kontrolnych, w tym udostępnić środki łączności, z wyjątkiem środków transportowych, oraz inne niezbędne środki techniczne do wykonania czynności kontrolnych, którymi dysponuje płatnik; 

5. udzielać wyjaśnień kontrolującemu; 

6. przedstawić tłumaczenie na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji finansowo-księgowej i osobowej przedłożonej przez płatnika składek. 

W sprawach objętych zakresem kontroli płatnik składek ma obowiązek, w wyznaczonym terminie, dostarczyć inspektorowi kontroli Zakładu żądane dokumenty. 

Jak więc wynika z powyższego ustawodawca nie ogranicza okresu z jakiego może być prowadzona kontrola ZUS. Płatnik ma obowiązek udostępnić wszelkie dokumenty niezbędne do przeprowadzenia kontroli bez ograniczenia terminu wstecz. Pracodawca ma obowiązek przechowywać dokumentację osobową pracownika przez okres pozostawania pracownika w stosunku pracy, a po zakończeniu tego okresu jeszcze przez 50 lat. Natomiast dokumentacja płacowa pracownika powinna być przechowywana przez pracodawcę przez okres 50 lat od dnia wytworzenia dokumentu.