Zakres uprawnień zakładowej organizacji związkowej
Pytanie:
"Zakładowa Organizacja Związkowa dopatrzyła się nieprawidłowości w przetargach przeprowadzanych przez Zakład pracy, w którym organizacja funkcjonuje (m.in. doszło do złożenia fałszywego oświadczenia i poświadczenia nieprawdy w umowach przetargowych). Na złożone pismo Związku w celu przeprowadzenia kontroli przetargów i zawartych umów pracodawca odpowiedział, że związki zawodowe nie posiadają kompetencji do zgłaszania takich uwag i nie uważa za konieczne przeprowadzać na wniosek związku takiej kontroli, ani też informować związków w przypadkach gdy takie nieprawidłowości w przetargach istnieją. Czy pracodawca (w tym przypadku jest to opinia radcy prawnego reprezentującego zakład pracy) ma podstawy do odrzucenia takiego wniosku złożonego przez Zakładową Organizację Związkową ? Jakie przepisy regulują tą kwestię?"
Odpowiedź prawnika: Zakres uprawnień zakładowej organizacji związkowej
Związkom zawodowym przyznano wyłączność do reprezentowania interesów i praw pracowników w negocjacjach z pracodawcami, organami władzy i administracji państwowej i samorządu terytorialnego. Dla ogółu pracowników oznacza to wzmocnienie ich pozycji w walce o ochronę swoich praw i interesów. Nie oznacza to możliwości ingerencji w decyzje pracodawcy. Jeżeli postępowanie pracodawcy godzi w pewne prawa dające podstawę do prowadzenia sporu zbiorowego to taki spór zbiorowy jest dopuszczalny. Spór zbiorowy jest dopuszczalny, gdy dotyczy warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. Jeśli pracodawca naruszył któreś z tych praw to dopuszczalny jest spór zbiorowy. Związki zawodowe sprawują kontrolę nad przestrzeganiem prawa pracy oraz uczestniczą, na zasadach określonych odrębnymi przepisami, w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Nie mogą jednak ingerować w decyzje pracodawcy za wyjątkiem naruszenia ich praw w drodze takiej decyzji. Art. 26 ustawy o związkach zawodowych dla zakładowej organizacji zawodowej przewidział następujące kompetencje, w których brak prawa do ingerowania w decyzje i oświadczenia pracodawcy, gdy nie godzą one w niżej wymienione uprawnienia. Do zakresu działania zakładowej organizacji związkowej należy w szczególności: 1) zajmowanie stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych w zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy, 2) zajmowanie stanowiska wobec pracodawcy i organu samorządu załogi w sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw pracowników, 3)sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 4) kierowanie działalnością społecznej inspekcji pracy i współdziałanie z państwową inspekcją pracy, 5) zajmowanie się warunkami życia emerytów i rencistów. Jeśli jednak takie poświadczenie nieprawdy jest jednocześnie przestępstwem można zawiadomić o przestępstwie prokuraturę.
Michał Włodarczyk
Radca prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?