Zakup akcji własnych w celu zbycia pracownikom

Odpowiedź prawnika: Zakup akcji własnych w celu zbycia pracownikom

Zgodnie z art. 393 ksh uchwała WZA potrzebna jest na nabycie własnych akcji w przypadku określonym w art. 362 § 1 pkt 2 (nabycie akcji, które mają być zaoferowane do nabycia pracownikom lub osobom, które były zatrudnione w spółce lub spółce z nią powiązanej przez okres co najmniej trzech lat) oraz upoważnienie do ich nabywania w przypadku określonym w art. 362 § 1 pkt 8 (punkt ten dotyczy nabywania akcji własnych przez instytucje finansowe).

W pozostałych przypadkach nabycia akcji własnych, określonych w art. 362 ksh (por. niżej), uprzednia uchwała WZA nie jest potrzebna, a zarząd podejmuje w tym zakresie samodzielną decyzję.

Stosownie do w/w art. 362 ksh zakaz nabywania akcji własnych nie dotyczy:

1. nabycia akcji w celu zapobieżenia bezpośrednio zagrażającej spółce poważnej szkodzie, 

2. nabycia akcji, które mają być zaoferowane do nabycia pracownikom lub osobom, które były zatrudnione w spółce lub spółce z nią powiązanej przez okres co najmniej trzech lat, 

3. spółki publicznej, nabywającej akcje w celu wypełnienia zobowiązań wynikających z instrumentów dłużnych zamiennych na akcje, 

4. nabycia akcji w drodze sukcesji uniwersalnej, 

5. instytucji finansowej, która nabywa za wynagrodzeniem w pełni pokryte akcje na cudzy rachunek celem ich dalszej odsprzedaży, 

6. nabycia akcji w celu ich umorzenia, 

7. nabycia w pełni pokrytych akcji w drodze egzekucji celem zaspokojenia roszczeń spółki, których nie można zaspokoić w inny sposób z majątku akcjonariusza, 

8. nabycia w pełni pokrytych akcji nieodpłatnie, 

9. instytucji finansowej, która nabywa akcje na własny rachunek celem ich dalszej odsprzedaży w granicach upoważnienia udzielonego przez walne zgromadzenie na okres nie dłuższy niż jeden rok; jednakże instytucja finansowa nie może posiadać akcji własnych nabytych na tej podstawie o łącznej wartości nominalnej przekraczającej 5 % kapitału zakładowego, 

10. nabycia akcji w innych przypadkach przewidzianych w ustawie. 

Jeśli więc celem zakupu akcji jest zaoferowanie ich innym pracownikom, a nie np. ich umorzenie, niezbędna jest uchwała Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy.

Dodatkowo, w przypadku zakupu akcji celem zaoferowania ich pracownikom, muszą być łącznie spełnione następujące warunki:

1. nabyte akcje zostały w pełni pokryte, 

2. łączna wartość nominalna nabytych akcji nie przekracza 10 % kapitału zakładowego spółki, uwzględniając w tym również wartość nominalną pozostałych akcji własnych, które nie zostały przez spółkę zbyte, 

3. łączna cena nabycia akcji własnych, powiększona o koszty ich nabycia, nie jest wyższa od kapitału rezerwowego, utworzonego w tym celu z kwoty, która zgodnie z art. 348 § 1 może być przeznaczona do podziału. Akcje własne należy umieścić w bilansie w osobnej pozycji kapitału własnego w wartości ujemnej. Równocześnie należy zmniejszyć kapitał rezerwowy na akcje własne utworzony zgodnie z art. 362 § 2 pkt 3 i odpowiednio zwiększyć kapitał zapasowy (art. 363 § 6 ksh).

W związku z powyższym, do wskazanej czynności niezbędne jest także utworzenie kapitału rezerwowego.

W przedmiotowej sprawie należy więc rozważyć nabycie akcji celem ich umorzenia. Z tym że i w tym przypadku spółka musi spełnić określone wymaga - przede wszystkim umorzenie akcji musi przewidywać statut. Może się więc okazać, że procedura nabycia akcji celem umorzenia będzie bardziej skomplikowana niż celem zbycia ich pracownikom.