Zameldowanie w domku letniskowym na działce rekreacyjnej - czy to możliwe?

Pytanie klienta:

""Od 8 lat mieszkam z zamiarem stałego pobytu w domku letniskowym (całorocznym) zlokalizowanym na wydzielonych działkach rekreacyjnych (pod zabudowę o charakterze letniskowym). Żaden z domów zlokalizowanych na tym terenie nie ma fizycznego adresu (lokalizację określa się na podstawie nazwy osiedla oraz numeru działki wg ewidencjii gruntów). Ponieważ na tym osiedlu już około kilkunastu osób zamieszkuje w sposób ciągły chciały by się również w tych domkach zameldować. Urząd Gminy odmawia jednak tego - twierdząc że jest to niezgodne z przepisami - czy ma rację oraz czy istnieje jakaś droga umożliwiająca to.""

Odpowiedź prawnika:

Najważniejsze wnioski prawne

Urząd gminy nie ma prawa odmówić zameldowania tylko z powodu braku nazwy ulicy - tak wynika z obowiązujących przepisów i orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Kluczowe jest faktyczne zamieszkiwanie z zamiarem stałego pobytu.

Aktualne podstawy prawne

Zgodnie z ustawą z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. z 2025 r. poz. 274), obywatel polski przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego najpóźniej w 30 dniu od dnia przybycia do tego miejsca.

Warunki zameldowania na pobyt stały

1. Faktyczne przebywanie w miejscowości

Osoba musi fizycznie przebywać w określonej miejscowości oznaczalnej w sensie administracyjnym.

2. Zamiar stałego pobytu

Wymagana jest wola (zamiar) stałego przebywania w danym miejscu, co oznacza założenie tam ośrodka osobistych i majątkowych interesów.

3. Dokument potwierdzający tytuł prawny

Niezbędne jest przedstawienie dokumentu potwierdzającego prawo do przebywania w lokalu (np. akt własności, umowa najmu).

Problem braku nazwy ulicy - stanowisko NSA

W kluczowym wyroku z dnia 16 kwietnia 1993 r. (sygn. V SA 2459/92) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził jednoznacznie, że przepisy ustawy nie uzależniają dopełnienia obowiązku meldunkowego od faktu uprzedniego nadania nazwy ulicy.

Stanowisko organu - Burmistrza (nieprawidłowe)

Odmowa zameldowania z powodu braku nazwy ulicy przy nieruchomości.

Stanowisko NSA (prawidłowe)

Brak nazwy ulicy nie może być podstawą odmowy zameldowania, jeśli osoba faktycznie przebywa w nieruchomości z zamiarem stałego pobytu.

Określenie adresu bez nazwy ulicy

Zgodnie z przepisami wykonawczymi, adres można określić przez podanie:

  • nazwy miejscowości
  • numeru działki ewidencyjnej
  • nazwy gminy i województwa

Ważne!

Samo zameldowanie nie zapewnia tytułu prawnego do nieruchomości. Zameldowanie ma charakter czysto administracyjny i służy celom ewidencyjnym dla potrzeb samorządu lokalnego.

Nowsze orzecznictwo potwierdza prawo do zameldowania

Wyrok NSA z dnia 4 czerwca 2008 r. (sygn. II OSK 608/07) dodatkowo potwierdził, że nie można odmówić zameldowania osobie faktycznie przebywającej w danym lokalu, nawet jeśli jest to domek letniskowy na działce rodzinnego ogrodu działkowego (ROD).

Sąd podkreślił, że organ właściwy w sprawach ewidencji ludności nie może oceniać, czy określony budynek nadaje się na miejsce pobytu ludzi w rozumieniu prawa budowlanego i uzależniać od tej oceny możliwości zameldowania.

Sąd wskazałł iż orzepisy ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych przewidujące instytucję zameldowania jako potwierdzenie faktu pobytu służą wyłącznie celom ewidencyjnym /rejestrowym/, co powoduje brak możliwości odmowy zameldowania na pobyt stały osób faktycznie przebywających w danym pomieszczeniu jedynie w oparciu o literalną wykładnię art. 9b ust. 2 pkt 1 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

Domki letniskowe a prawo budowlane w 2025 roku

Według aktualnych przepisów Prawa Budowlanego, domek letniskowy to wolnostojący parterowy budynek rekreacji indywidualnej przeznaczony do okresowego wypoczynku. Kluczowe parametry:

Domek do 70 m2 (na zgłoszenie)

Powierzchnia zabudowy do 70 m2
Parterowy z możliwą antresolą
Wolnostojący
Maksymalnie 1 budynek na 500 m? działki

Domek powyżej 70 m2

Wymaga pozwolenia na budowę
Może być piętrowy
Dodatkowe wymagania techniczne
Procedura administracyjna jest dłuższa

Procedura odwołania od odmowy zameldowania

Krok 1: Odwołanie do organu wyższego stopnia

Należy złożyć odwołanie od decyzji gminy w terminie 14 dni od doręczenia decyzji.

Krok 2: Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

W przypadku utrzymania odmowy przez organ odwoławczy, można złożyć skargę do WSA w terminie 30 dni.

Krok 3: Ewentualna skarga kasacyjna do NSA

Od wyroku WSA przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Dokumenty potrzebne do zameldowania

Do zameldowania w domku letniskowym należy przygotować:

  • Formularz zgłoszenia pobytu stałego - wypełniony i podpisany
  • Dowód osobisty lub paszport - do okazania
  • Dokument potwierdzający tytuł prawny - np. akt własności, umowa cywilno-prawna
  • Określenie adresu - nazwa miejscowości, numer działki, gmina, województwo

Praktyczny wniosek

Jeśli faktycznie mieszkasz w domku letniskowym z zamiarem stałego pobytu i posiadasz tytuł prawny do nieruchomości, urząd gminy nie może odmówić Ci zameldowania tylko z powodu braku nazwy ulicy. W przypadku odmowy należy złożyć odwołanie, powołując się na przytoczone orzecznictwo NSA.

Uwagi dodatkowe

Ograniczenia dotyczące domków letniskowych

Prawnie domki letniskowe są przeznaczone do okresowego wypoczynku, a pobyt w nich nie powinien przekraczać 180 dni w roku. Jednak orzecznictwo potwierdza możliwość zameldowania przy faktycznym zamieszkiwaniu.

Warto również pamiętać, że:

  • Zameldowanie nie wpływa na obowiązki podatkowe - PIT płaci się według miejsca faktycznego zamieszkania
  • Podatek od nieruchomości od domku letniskowego jest zazwyczaj wyższy niż od budynku mieszkalnego
  • Możliwa jest późniejsza zmiana przeznaczenia z letniskowego na mieszkalny po spełnieniu określonych warunków technicznych

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.