Zamiana pożyczki na kapitał zakładowy

Odpowiedź prawnika: Zamiana pożyczki na kapitał zakładowy

Zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), opodatkowaniu PCC podlegają zmiany umowy spółki kapitałowej polegające m.in. na podwyższeniu kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki. Przekonwertowanie pożyczki udzielonej spółce przez wspólnika w zasadzie może być uznane za jego wkład do spółki, a więc takie podwyższenie kapitału podlegałoby opodatkowaniu PCC.

Jak stanowią dalsze przepisy ustawy o PCC, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną. Obowiązek podatkowy ciąży na spółce. Podstawę opodatkowania stanowi przy podwyższeniu kapitału zakładowego - wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy. Stawka podatku wynosi 0,5%. Spółka jest obowiązana, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika (notariusza).

Odnośnie możliwości opodatkowania spółki podatkiem dochodowym od osób prawnych należy zauważyć, iż zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Stosownie do postanowień art. 12 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy, do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego.

Wskazać należy, że przepisy art. 12 ust. 4 ww. ustawy mają istotne znaczenie dla ustalenia zakresu przedmiotowego podatku dochodowego. Wyliczają enumeratywnie te rodzaje przychodów uzyskiwanych przez podatnika, które nie stanowią podstawy ustalenia dochodu podlegającego opodatkowaniu. Innymi słowy, art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych tworzy zamknięty katalog przychodów neutralnych podatkowo, co oznacza, że nie można go rozszerzać ponad te ich rodzaje, które wymienia ustawodawca.

Powyższe oznacza, iż zarówno wkłady pieniężne, jak i niepieniężne (a za takie należy uznać wierzytelności z tytułu zwrotu pożyczki) wnoszone na pokrycie kapitału zakładowego nie są zaliczane do przychodów w rozumieniu prawa podatkowego. Zatem, odnosząc się do powyższego oraz mając na uwadze wskazane powyżej regulacje prawne - zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - podwyższenie kapitału zakładowego w spółce nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podatkowego (tak: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 marca 2009 r., sygn. ILPB3/423-849/08-2/EK).

Konwersja pożyczki na kapitał zakładowy może powodować konsekwencje również w zakresie podatku dochodowego po stronie wspólnika, przy czym dla określenia tych konsekwencji konieczne jest ustalenie, czy wspólnik jest osobą prawną, czy też osobą fizyczną.