Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z o.o.

W jaki sposób podwyższyć kapitał zakładowy spółki z o.o.?

Zasadniczo, z punktu widzenia konieczności zmiany umowy spółki dopuszczalne są dwa sposobny podwyższenia kapitału zakładowego spółki z o. o.: ze zmianą umowy spółki oraz bez zmiany umowy spółki.

Kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość zastrzeżenia w umowie spółki podwyższenia kapitału zakładowego. Zastrzeżenie możliwości podwyższenia musi określać maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego oraz termin podwyższenia. Jeżeli więc podwyższenie kapitału nastąpi na podstawie takich dotychczasowych zapisów w umowie spółki, podwyższenie nie wymaga zmiany jej (umowy) postanowień. Każde inne podwyższenie dokonane nie na podstawie dotychczasowych postanowień spółki określających maksymalną wysokość podwyższenia oraz termin podwyższenia, może nastąpić tylko na podstawie zmiany umowy spółki.

Kto decyduje o podwyższeniu kapitału zakładowego?

Decyzje w tej sprawie podejmuje zgromadzenie wspólników w drodze uchwały. Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego zostało już przewidziane w umowie spółki, uchwała określa tylko sposób podwyższenia (tj. czy następuje poprzez ustanowienie nowych udziałów czy też poprzez podwyższenie wartości udziałów dotychczasowych) oraz środki, z którego podwyższenie ma być finansowane (czy będą to środki zewnętrze czy też środki z kapitałów zapasowych lub rezerwowych spółki). Uchwała podwyższająca kapitał zakładowy bez dokonania zmiany umowy spółki co do zasady podejmowana jest bezwzględną większością głosów (chyba że wyłącza prawo pierwszeństwa - o czym dalej).

Jeżeli natomiast w umowie brak postanowień dotyczących maksymalnej wysokości oraz terminu podwyższenia kapitału zakładowego, podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o. może nastąpić tylko i wyłącznie na podstawie zmiany umowy spółki. Uchwała taka musi więc być podjęta większością dwóch trzecich (2/3) głosów.

Sposób podwyższenia.

Kodeks spółek handlowych przewiduje ponadto dwie możliwości podwyższenia kapitału zakładowego spółki z o.o.: poprzez podwyższenie wartości dotychczasowych udziałów lub poprzez ustanowienie nowych udziałów. Nie jest wykluczone podwyższenie kapitału zakładowego poprzez połączenie tych metod - jednoczesne podwyższenie wartości dotychczasowych udziałów i ustanowienie nowych.

Nowe udziały i prawo pierwszeństwa.

Ustanowienie nowych udziałów wymaga ich objęcia. W sytuacji ustanowienia nowych udziałów dotychczasowi wspólnicy mają ustawowe prawo pierwszeństwa w ich objęciu. Prawo pierwszeństwa może być wykonane poprzez zgłoszenie chęci skorzystania z tego prawa zarządowi, w odpowiedzi na wezwanie zarządu do wykonania swego prawa pierwszeństwa. Zgłoszenie korzystania z tego prawa powinno nastąpić w ciągu 1 miesiąca od wezwania zarządu. Podwyższenie kapitału zakładowego bez wezwania zarządu, a więc z pominięciem prawa pierwszeństwa będzie nieważne. Prawo to może zostać wyłączone na podstawie umowy spółki albo na podstawie uchwały wspólników podwyższeniu kapitału. W przypadku wyłączenia prawa pierwszeństwa mocą uchwały, uchwała ta musi zostać podjęta jednomyślnie, albowiem uszczupla ona prawa udziałowe wszystkich dotychczasowych wspólników spółki (art. 246 § 3 k.s.h.).

Wyłączając prawo pierwszeństwa wspólnicy dopuszczają możliwość przyjęcia do swego grona nowych wspólników. Jeżeli nowy udział obejmuje nowy wspólnik, musi on przedstawić oświadczenie o przystąpieniu do spółki oraz o objęciu udziału lub udziałów o oznaczonej wartości nominalnej. Oświadczenie takie musi mieć formę aktu notarialnego.

Jeżeli natomiast nowe udziały lub udział obejmuje dotychczasowy wspólnik, wymagane jest tylko złożenie przez niego oświadczenia o objęciu tego udziału lub udziałów dokonane w formie aktu notarialnego.

Natomiast w przypadku, gdy podwyższenie kapitału zakładowego następuje na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki (jeśli więc podwyższenie kapitału zakładowego nie wymaga zmiany tej umowy), oświadczenia dotychczasowych wspólników o objęciu nowych udziałów wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Podwyższenie wartości dotychczasowych udziałów.

Poprzez podwyższenie wartości udziałów dotychczasowych nie dopuszcza się do spółki nowych wspólników (jeżeli jest to wyłączny sposób podwyższenia kapitału). Nic nie stoi na przeszkodzie, by połączyć podwyższenie wartości dotychczasowych udziałów z ustanowieniem nowych. Podwyższenie wartości istniejącego udziału lub udziałów również wymaga objęcia, a oświadczenie wspólnika o objęciu tego podwyższenia także wymaga formy aktu notarialnego.

Finansowanie podwyższenia.

Podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o. może nastąpić albo ze środków zewnętrznych albo ze środków własnych spółki.

Finansowanie ze środków zewnętrznych.

Jest ono korzystne dla spółki, gdyż nie absorbuje jej aktywów, co oznacza, że mogą one być przeznaczone na inne cele - np. na inwestycje. Z drugiej strony, jeżeli podwyższenie finansowanie jest ze środków osób trzecich, które nie są wspólnikami - takie podwyższenie wymagać będzie dopuszczenia tych osób do spółki.

Finansowanie ze środków własnych spółki.

Dopuszczalne jest przeznaczenie środków z kapitału zapasowego oraz z kapitałów rezerwowych, utworzonych z zysku spółki, na podwyższenie kapitału zakładowego. Ponieważ to podwyższenie nie absorbuje środków zewnętrznych, nowe udziały przysługujące dotychczasowych wspólnikom nie wymagają objęcia. Analogicznie, nie wymagają objęcia udziały, których wartość nominalna została podwyższona.

Obowiązki rejestracyjne.

Podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą wpisu do rejestru sądowego. W tym celu zarząd zobowiązany jest zgłosić do rejestru sądowego fakt powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału. Zgłoszenie to powinno zawierać:

1. uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego,
2. oświadczenia o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym (złożone w formie aktów notarialnych lub w formie pisemnej, jeśli podwyższenie kapitału zakładowego nie powoduje zmiany umowy spółki),
3. oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony kapitał zakładowy zostały w całości wniesione.

Oczywiście w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego ze środków spółki dwa ostatnie oświadczenia nie są wymagane.

Pamiętaj, że:

• podwyższenie kapitału zakładowego może nastąpić albo poprzez zmianę umowy spółki albo na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki,
• oświadczenie o objęciu udziałów nie jest wymagane, gdy podwyższenie następuje ze środków własnych spółki,
• podwyższenie ze środków własnych może nastąpić z kapitału zapasowego oraz z kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku spółki,
• zarząd odpowiedzialny jest za wniesienie wkładów na podwyższony kapitał zakładowy
• wyłączenie prawa pierwszeństwa może nastąpić jedynie w umowie spółki albo w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego,
• zmiana umowy spółki wymaga zawiadomienia urzędu skarbowego,
• podwyższenie kapitału zakładowego jest objęte obowiązkiem podatkowym na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
• podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą wpisania go do rejestru.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 1030)

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.