Zapewnienie w postępowaniu spadkowym

Odpowiedź prawnika: Zapewnienie w postępowaniu spadkowym

Tzw. zapewnienie spadkowe jest szczególnym rodzajem dowodu występującym w postępowaniu spadkowym składanym przez zgłaszającego się spadkobiercę. Zapewnienie to dotyczy istnienia innych spadkobierców oraz istnienia testamentu. Zgodnie z art. 671 kodeksu postępowania cywilnego w zapewnieniu zgłaszający się powinien złożyć oświadczenie co do wszystkiego, co mu jest wiadome:

1. o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi;  

2. o testamentach spadkodawcy.  

Sędzia ma obowiązek uprzedzić składającego zapewnienie, że jest ono równoznaczne ze złożeniem zeznań pod przyrzeczeniem. Za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy jest przewidziana kara do trzech lat pozbawienia wolności.

Zapewnienie spadkowe jest dowodem, dzięki któremu możliwe jest przyspieszenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Zasadniczo nie następuje bowiem wtedy wezwanie spadkobierców przez ogłoszenie. Jednak mimo złożenia zapewnienia sąd może postanowić o wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie, gdy zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające.

Treść zapewnienia powinna zawierać informacje dotyczące małżonka spadkodawcy oraz dzieci lub ich potomków. Jeżeli spadkodawca nie pozostawił zstępnych, to informacje, czy po śmierci spadkodawcy pozostało przy życiu rodzeństwo lub jego potomstwo i rodzice spadkodawcy. W zapewnieniu należy wymienić imiona i nazwiska tych osób, rok urodzenia oraz miejsce zamieszkania, jeżeli te dane są znane zgłaszającemu zapewnienie. Powinno też nastąpić określenie stopnia pokrewieństwa. Zapewniający powinien także oświadczyć, czy i kto z pozostałych po śmierci spadkodawcy jego krewnych, którzy mogli być powołani do spadku, zmarł (z datą śmierci oraz wyjaśnieniem, czy zmarł bezpotomnie, czy też pozostawił krewnych mogących dziedziczyć po nim).

Drugim z elementów zapewnienia jest stwierdzenie, czy spadkodawca sporządził testament, gdzie się on znajduje i czy nie był zmieniany lub odwoływany.

Zapewnienie musi być złożone osobiście – nie może być złożone przez pełnomocnika. Nie jest również dopuszczalne złożenie zapewnienia w piśmie procesowym. W praktyce sądowej wykształciła się formuła załączana do zapewnienia w następującej treści: „Zapewniam, że w złożonym oświadczeniu podałem szczerą prawdę, niczego nie ukrywając z tego, co jest mi wiadome, zarówno co do istnienia lub nieistnienia osób wyłączających od dziedziczenia znanych spadkobierców lub dziedziczących wraz z nimi, jak również co do testamentów spadkodawcy”.