Zarządzenie zastępcze wojewody, odwołanie radnego
Pytanie:
"Dwaj radni pełniący swoją funkcję od roku, na Walnym Zgromadzeniu klubu sportowego dali się wybrać do jego Zarządu/ funkcje wiceprezesów/. Klub prowadzi działalność gospodarczą na majątku miasta gdyż uzyskał w użyczenie boiska i hotel. Uzyskane środki klub zgodnie ze statutem przeznacza na działalność statutową a pracownicy Zarządu pracują społecznie. Tuż po podjęciu się pracy w Zarządzie radni usłyszeli/ dyskusja na łamach Wspólnoty/, że ich działanie jest wątpliwe prawnie i nie powinni łączyć tych dwóch funkcji. Po 2 miesięcznej pracy radni wycofali się z pracy w Zarządzie klubu. Już po tym fakcie Urząd Wojewódzki został powiadomiony o fakcie zasiadania radnych w Zarządzie klubu. Rozpoczęto działania wyjaśniające w efekcie których wojewoda l. poprosił Radę Miasta o odwołanie radnych. W głosowaniu Rada nie wyraziła zgody na ich odwołanie. W tej sytuacji wojewoda wydał zarządzenie zastępcze o wygaszeniu mandatów. Radni pracują w dalszym ciągu w Radzie miasta i odwołali się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który jednak przyznał racje wojewodzie. Wkrótce sprawa trafi do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W związku z tym, że sprawa ciągnie się już ponad rok chciałbym zadać kilka pytań. Czy rzeczywiście decyzja wojewody jest słuszna i radni nie mieli prawa sprawować takich funkcji? Czy radni sprawujący już swoje funkcje mogli zostać wybrani do Zarządu? Czy też taki wybór jest z mocy prawa nieważny? Czy fakt, że postępowanie wojewody toczyło się w momencie kiedy radni dawno już nie zasiadali w kierownictwie klubu nie ma znaczenia? Czy głosowania z udziałem radnych a w dalszym ciągu wykonują swoje funkcje są ważne? Czy słusznie postąpił prezydent pozbawiając radnych diet od daty zarządzenia zastępczego wojewody? Rozumiem, że istotne jest pierwsze pytanie pozostałe są dodatkowymi dającymi więcej światła do tematu na który proszę o odpowiedz. Odpowiedz jest istotna dla wielu ludzi chcących wspierać działalność klubów sportowych i innych stowarzyszeń."
Odpowiedź prawnika: Zarządzenie zastępcze wojewody, odwołanie radnego
Art. 24f ustawy o samorządzie gminnym stanowi, iż: Radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.
Zgodnie z ustawą prawo o stowarzyszeniach, stowarzyszenia mogą prowadzić działalność gospodarczą, zysk zaś z niej powinien zostać przekazany na działalność statutową. Z treści tych przepisów wynika, iż sam cel, na który są przeznaczone środki z danej działalności, nie zmienia faktu, iż jest to działalność gospodarcza.
Taki sam pogląd, z podobnym uzasadnieniem wyraził Naczelny Sąd Administracyjny, w wyroku z dnia 12 stycznia 2006 r. (II OSK 787/2005): Działalność gospodarcza prowadzona przez stowarzyszenie z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy jest działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 24f ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2001 r. Nr 142 poz. 1591 ze zm.), a pełnienie przez radnego funkcji członka zarządu takiego stowarzyszenia oznacza zarządzanie taką działalnością.
Co warte podkreślenia, wyrok ten zapadł na gruncie identycznego niemalże stanu faktycznego, tzn. radnego, który pełnił funkcję członka zarządu w klubie piłkarskim, który wykorzystywał mienie gminy (parking).
W świetle przepisów i orzecznictwa działanie wojewody było zasadne.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 marca 2008 r. (II OSK 1844/2007): Bez podjęcia uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu radnego, mandat ten w dalszym ciągu istnieje.
Za uchwałę w tym rozumieniu należy uznać też zarządzenie zastępcze wojewody. Zatem od chwili wydania przez niego zarządzenia zastępczego radni tracą swój mandat (a w związku z tym diety). Do tego czasu też radni mogą wykonywać swoje funkcje i brać udział w głosowaniach. Po wydaniu rozstrzygnięcia mandat gaśnie, a jeśli radni nadal wykonali swoje funkcje (brali udział w głosowaniach), to istnieje podstawa do stwierdzenia nieważności takich uchwał.
Brak przepisu, który wskazywałby na to, iż naruszenie ustawowego zakazu powoduje nieważność powołania na stanowisko objęte zakazem (a więc powołania do zarządu stowarzyszenia).
Przepisy 24f ustawy o samorządzie gminnym oraz 190 ustawy o ordynacji wyborczej do rad gmin, powiatów i województw, przewidują sankcję za naruszenie zakazu sprawowania określonych stanowisk. Żaden przepis nie wymaga, aby taka działalność była prowadzona jeszcze w chwili wydania uchwały (zarządzenia) co do wygaśnięcia mandatu.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?