Zasądzenie na rzecz uprawnionego alimentów z datą wsteczną

Odpowiedź prawnika: Zasądzenie na rzecz uprawnionego alimentów z datą wsteczną

Zgodnie z art. 137 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech. Natomiast niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. Niestety ustanowiony w powyższej regulacji trzyletni termin przedawnienia roszczeń o świadczenia alimentacyjne nie usprawiedliwia wniosku, że uprawniony może zawsze z takim roszczeniem wystąpić za okres poprzedzający wniesienie pozwu, byleby nie dłuższy niż trzyletni. Z istoty uprawnienia do alimentacji wynika mianowicie, iż należne uprawnionemu świadczenia mają służyć zaspokojeniu jego bieżących potrzeb. Obowiązek alimentacyjny wygasa w granicach już zaspokojonych potrzeb uprawnionego. Znamienne jest w tej mierze orzeczenie Sądu Najwyższego jeszcze z 2 października 1934 r. (I C.I 2285/33, OSP 1935, poz. 78 z notką w.ś.), którego aktualność nie jest kwestionowana, a w którym Sąd Najwyższy wyraził następujące stanowisko: „Alimenty z natury swej przeznaczone na potrzeby bieżące, za czas ubiegły poszukiwane być mogą jedynie w przypadkach wyjątkowych, gdy strona uprawniona do alimentów napotkała przeszkody w ich dochodzeniu i zniewolona była uciekać się do obcej pomocy przez zaciąganie pożyczek, które winna zwrócić”. W orzecznictwie zdaje się dominować stanowisko, że korzystanie z roszczenia o alimenty powinno być uwarunkowane przede wszystkim potrzebą zaspokojenia bieżących potrzeb. Kumulowanie roszczeń obejmujących niezaspokojone potrzeby w przeszłości i aktualne nie powinno nabierać cech roszczenia odszkodowawczego. Niezaspokojone mogą być zarówno potrzeby materialne, jak niematerialne. Jedne i drugie mogą się okazać trudno wymierne w dacie orzekania. Tym samym należy uznać, że zaprezentowane stanowisko orzecznictwa ogranicza wyraźnie zasięg stosowania art. 137 k.r.o. Potrzeba uwzględnienia go będzie zachodziła tylko wówczas, gdy uprawniony wykaże brak zaspokojenia jego potrzeb w okresie poprzedzającym wystąpienie z roszczeniem o alimenty lub też konieczności zaciągnięcia zobowiązania, aby tym potrzebom sprostać (por, też Tadeusz Domińczyk, op. cit.).