Zgłoszenie żądania o podwyżkę

Odpowiedź prawnika: Zgłoszenie żądania o podwyżkę

Przepisy prawa powszechnie obowiązującego, w szczególności kodeksu pracy (ale także umowy międzynarodowe wiążące Polskę), statuują po stronie pracownika prawo do wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie to nie może być dowolne, zwłaszcza narzucone przez pracodawcę, lecz musi charakteryzować się pewną cechą – mianowicie musi być to wynagrodzenie godziwe. Brak natomiast w systemie prawa jasno wyrażonej normy, która przyznawałaby pracownikowi prawo do podwyżki. Fakt, że norma taka nie została wypowiedziana wprost, nie oznacza, iż nie można jej wyinterpretować z ogółu obowiązujących przepisów. Cóż oznacza zatem owa godziwość wynagrodzenia? Otóż musi ona łączyć w sobie kilka funkcji. Jedną z nich jest ochrona interesu pracodawcy przed nieuzasadnionymi żądaniami pracownika. Na pracodawcy ciąży obowiązek zapłaty wynagrodzenia godziwego, a nie wyższego. Oznacza to, że pracodawca nie musi płacić wygórowanego wynagrodzenie, jeżeli nie przejawia takiej woli. Nie wolno mu jednak wynagradzać pracownika poniżej kwoty, którą wyznacza godziwość. Przede wszystkim klauzula godziwego wynagrodzenia pełni funkcję zabezpieczającą interesy pracownika; chroni go bowiem przed zbyt niskim wynagrodzeniem proponowanym przez pracodawcę. Każdy pracownik może zarzucić pracodawcy, że wynagrodzenie mu przysługujące nie jest godziwe. Jakie elementy, jakie okoliczności wyznaczają jednak owe minimum, którym jest godziwość wynagrodzenia? Uzasadniona będzie odpowiedź, że z pewnością poziom godziwości wyznacza wysiłek włożony przez pracownika w wykonanie pracy. Chodzi tu o wysiłek wymagany przy wykonywaniu określonego rodzaju pracy. Jasne jest, że innego rodzaju wysiłku i innej intensywności wysiłku wymaga się od pracownika fizycznego, np. osoby pracującej na budowie, niż od pracownika umysłowego, np. sekretarki. Tym samym o wymaganym wysiłku każdorazowo decydować będą konkretne okoliczności. Na równi z wysiłkiem należy postawić uzyskiwanie oczekiwanych rezultatów. Jeżeli pracownik należycie wykonuje polecone mu zadania, oznacza to, że sumiennie i starannie je wykonuje, a w konsekwencji należy przyjąć, iż należy mu się wynagrodzenie godziwe w stosunku do wykonanej pracy. Pracodawca nie mógłby bowiem obniżyć pracownikowi wynagrodzenie, jeżeli ten należycie wykonywał wszystkie polecenia. Jednocześnie trzeba zaznaczyć, że przewaga czynnika włożonego wysiłku lub uzyskiwania oczekiwanych rezultatów różnie się będzie kształtować w zależności od rodzaju i charakteru wykonywanej pracy. Poza wymienionymi czynnikami na wysokość wynagrodzenia mogą wpływać takie okoliczności, jak ambicja pracownika, jego wykształcenie, osiąganie sukcesów zawodowych, podnoszenie kwalifikacji, doświadczenia itp. Tym samym, jeżeli mówimy, że określonemu pracownikowi za jego pracę przysługuje określone godziwe wynagrodzenie, a godziwość ta wyznaczana jest przez wymienione wyżej czynniki, to wraz ze zmianą owych czynników, następuje też zmiana stopnia godziwości, co w rezultacie powinno pociągnąć za sobą wzrost wynagrodzenia. Jeśli więc pracownik jakiś czas pracuje u określonego pracodawcy, to można przyjąć, że wykonuje swą pracę lepiej, niż w momencie, kiedy pracę podejmował, bo np. nabył odpowiednie doświadczenie. Może to być zatem powód do wystąpienia z prośbą o podwyżkę. Oczywiście okoliczności uzasadniające udzielenie podwyżki są w każdym przypadku inne, stąd trudności w ich ustaleniu i sklasyfikowaniu.