Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Kluczowe informacje:
Młodociany pracownik podlega szczególnej ochronie prawnej - rozwiązanie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego może nastąpić tylko w ściśle określonych przypadkach. Nieobecności w pracy bez usprawiedliwienia stanowią podstawę do wypowiedzenia umowy, ale wymagają wcześniejszego zastosowania środków wychowawczych.
Podstawy prawne rozwiązania umowy z młodocianym
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego jest specyficznym rodzajem umowy zawieranej z młodocianym na czas nieokreślony. Zgodnie z art. 194 Kodeksu pracy, do tej umowy stosuje się przepisy dotyczące umów na czas nieokreślony, z uwzględnieniem szczególnych regulacji zawartych w art. 195 i 196 k.p.
Wypowiedzenie umowy za wypowiedzeniem
Zgodnie z art. 196 Kodeksu pracy, rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej w celu przygotowania zawodowego dopuszczalne jest tylko w następujących przypadkach:
1. Niewypełnianie obowiązków
Niewypełnianie przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych
2. Upadłość lub likwidacja
Ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy
3. Reorganizacja zakładu
Reorganizacja zakładu pracy uniemożliwiająca kontynuowanie przygotowania zawodowego
4. Nieprzydatność zawodowa
Stwierdzenie nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe
Ważne!
W opisanej sytuacji podstawą wypowiedzenia będzie punkt 1 - niewypełnianie obowiązków wynikających z umowy o pracę, ale tylko pod warunkiem wcześniejszego zastosowania środków wychowawczych wobec młodocianego.
Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia
Możliwe jest również rozwiązanie umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 52 lub 53 Kodeksu pracy, w przypadku gdy młodociany:
- Ciężko narusza podstawowe obowiązki pracownicze
- Popełni przestępstwo uniemożliwiające dalsze zatrudnienie
- Zawinił utratę uprawnień koniecznych do wykonywania pracy
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron
Tak, możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę z młodocianym za porozumieniem stron na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy. Takie rozwiązanie nie wymaga wskazania przyczyn i może nastąpić w dowolnym czasie, pod warunkiem zgody obu stron.
Procedura rozwiązywania umowy
Krok 1: Zastosowanie środków wychowawczych
Przed wypowiedzeniem umowy z powodu niewypełniania obowiązków, pracodawca musi zastosować środki wychowawcze (upomnienia, rozmowy dyscyplinujące)
Krok 2: Sporządzenie wypowiedzenia
Wypowiedzenie musi być sporządzone na piśmie z podaniem przyczyny i pouczeniem o prawie odwołania do sądu
Krok 3: Zawiadomienie osób trzecich
Obowiązkowe powiadomienie przedstawiciela ustawowego, szkoły i ewentualnie izby rzemieślniczej
Krok 4: Zachowanie okresu wypowiedzenia
Zastosowanie mają standardowe okresy wypowiedzenia w zależności od stażu pracy młodocianego
Obowiązki informacyjne pracodawcy
Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania, pracodawca jest obowiązany zawiadomić o wypowiedzeniu umowy:
Przedstawiciela ustawowego
Rodziców lub opiekuna prawnego młodocianego
Szkołę
Jeżeli młodociany dokształca się w szkole
Izbę rzemieślniczą
Jeżeli pracodawcą jest rzemieślnik
Celem tego zawiadomienia jest umożliwienie młodocianemu kontynuowania nauki zawodu w dotychczasowym lub pokrewnym zawodzie u innego pracodawcy.
Forma zawiadomienia
Przepisy nie określają szczegółowej formy zawiadomienia, jednak ze względów dowodowych zaleca się formę pisemną z potwierdzeniem doręczenia.
Terminy wypowiedzenia
Do umów o pracę w celu przygotowania zawodowego stosuje się standardowe okresy wypowiedzenia przewidziane w Kodeksie pracy:
Zatrudnienie poniżej 6 miesięcy
2 tygodnie
Zatrudnienie od 6 miesięcy
1 miesiąc
Zatrudnienie od 3 lat
3 miesiące
W opisanej sytuacji (3 miesiące zatrudnienia) okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc.
Praktyczne zalecenia
Przed podjęciem decyzji o wypowiedzeniu:
- Udokumentuj nieobecności młodocianego
- Zastosuj i udokumentuj środki wychowawcze (rozmowy, upomnienia)
- Rozważ możliwość rozwiązania umowy za porozumieniem stron
- Przygotuj wszystkie niezbędne zawiadomienia
Podsumowanie
W przedstawionej sytuacji możliwe jest wypowiedzenie umowy młodocianemu pracownikowi na podstawie art. 196 pkt 1 Kodeksu pracy z powodu niewypełniania obowiązków wynikających z umowy o pracę. Kluczowe jest wcześniejsze zastosowanie środków wychowawczych oraz prawidłowe powiadomienie wszystkich wymaganych podmiotów. Okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc, a alternatywą może być rozwiązanie umowy za porozumieniem stron.