Zwrot alimentów płaconych na nie swoje dziecko

Odpowiedź prawnika: Zwrot alimentów płaconych na nie swoje dziecko

Zgodnie z przepisami, mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę. Również o unieważnienie uznania dzieckamoże ządać mężczyzna, który je uznał w ciągu jedengo roku od dnia uznania. 

Po tym okresie powództwo o zaprzeczenie ojcostwa lub unieważnienie uznania  może wnieść  prokurator ( zgodnie z art. 86 kro, powództwo o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o unieważnienie uznania dziecka może wytoczyć także prokurator ). Z przepisem tym koresponduje przepis procedury cywilnej, zgodnie z którym prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. W sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator może wytaczać powództwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie.

W związku z powyższym, w Pana przypadku należy zwrócić się do prokuratora z wnioskiem o wszczęcie postępowania. To czy prokurator wystąpi z odpowiednim powództwem, będzie jednak zależało od jego uznania. Należy również pamiętać, że: „(...)Nie pozbawiona znaczenia jest również kwestia, czy uprawnienie materialnoprawne prokuratora do wytaczania powództw w sprawach określonych wprost w art. 86 może podlegać ocenie sądu z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (art. 5 k.c.). Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 7 czerwca 1971 r., III CZP 87/70 (OSNCP 1972, poz. 42), dał wyraz temu, że chociaż w myśl art. 7 k.p.c. wystąpienie z pozwem o zaprzeczenie pochodzenia dziecka zależy od własnej oceny prokuratora, nie oznacza to, by powództwa takie nie podlegały ocenie sądu z punktu widzenia zasad współżycia społecznego, jak również z punktu widzenia zgodności prawa realizowanego w powództwie z jego społecznym przeznaczeniem" (tak: Piasecki Kazimierz w: Najnowsze wydanie: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Sychowicz Marek, Ciepła Helena, Kalus Stanisława, Czech Bronisław, Domińczyk Tadeusz, Piasecki Kazimierz (red.), Warszawa 2006 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis wydanie III). Tak więc nawet wniesienie powództwa przez prokuratora w sytaucji gdy nie jest Pan biologicznym ojcem i są na to dowody nie gwarantuje wygranej.

Natomiast o ewentualny zwrot alimentów, w sytuacji gdyby Pana ojcostwo zostało zaprzeczone (dopóki tak się nie stanie jest Pan prawnym ojcem dziecka) mógłby Pan zwracać się do dziecka (należałoby pozwać dziecko), a nie do żony. Alimenty były bowiem zasądzone na rzecz dziecka. Pamiętać należy jednak, że w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 11 października 1982 r., sygn. akt III CZP 22/82 stanowiącej zasadę prawną zostało wskazane, że: „Mąż matki, zobowiązany prawomocnym wyrokiem do świadczenia alimentów na rzecz dziecka, może z chwilą prawomocnego obalenia domniemania jego ojcostwa w drodze zaprzeczenia ojcostwa żądać ustalenia, że jego obowiązek alimentacyjny ustał co do świadczeń alimentacyjnych nie spełnionych do tej chwili". W uzasadnieniu tej uchwały czytamy: „Świadczenia alimentacyjne, spełnione względem dziecka przez męża jego matki w okresie istnienia domniemania ojcostwa, były świadczeniami prawnie uzasadnionymi niezależnie od tego, czy ich spełnienie nastąpiło w wykonaniu wyroku zasądzającego alimenty albo umowy czy też dobrowolnie. Spełnionych świadczeń nie można - jak już wyżej wspomniano - uznać za nienależne, skoro mąż matki był w tym okresie zobowiązany względem dziecka, któremu świadczył alimenty. Gdyby przyjąć, że - wbrew powyższym wywodom - mężowi matki przysługuje roszczenie o zwrot świadczeń, spełnionych przed prawomocnym zaprzeczeniem jego ojcostwa, należałoby w konsekwencji uznać, że mąż matki miałby roszczenie o wynagrodzenie za osobisty wkład pracy w utrzymanie i wychowanie dziecka w okresie obowiązywania domniemania ojcostwa oraz za prowadzenie jego spraw, taką jednak wykładnię trudno by uznać za zgodną z zasadami współżycia społecznego oraz rolą i funkcją prawa". Zgodnie z tą uchwałą, nie może się Pan domagać zwrotu zapłaconych już alimentów na rzecz dziecka.