Wniosek o emeryturę przed osiągnięciem wieku
Pytanie:
"Za osiem miesięcy pracownik skończy 65 lat i będzie miał wówczas 45-letni staż pracy. Czy korzystając z faktu, iż ma ukończone 60 lat, pracownik może już teraz wystąpić do ZUS w sprawie przyznania prawa do emerytury, jeśli pójdzie na nią po 8 miesiącach? Jeśli może wystąpić do ZUS - to czy emerytura wyliczona w myśl tegorocznej (marcowej) kwoty bazowej, będzie w roku przyszłym przeliczona zgodnie z kwotą wówczas obowiązującą? Na ile miesięcy przed planowanym przejściem na emeryturę pracownik o 4,5-letnim stażu u aktualnego pracodawcy powinien złożyć prośbę o rozwiązanie stosunku pracy? "
Odpowiedź prawnika: Wniosek o emeryturę przed osiągnięciem wieku
Ukończenie wieku 60 lat uprawnia pracownika do ubiegania się o wcześniejszą emeryturę, ale nie stanowi podstawy do nabycia prawa do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. Osoba, która zamierza przejść na emeryturę może złożyć wniosek o przyznanie emerytury, jeżeli spełni warunki niezbędne do nabycia prawa (osiągnie właściwy wiek oraz będzie posiadał okresy składkowe i nieskładkowe). Dopiero z momentem wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji właściwy organ ustali prawo do emerytury. Złożenie wniosku wcześniej (przed spełnieniem wszystkich warunków) nie doprowadzi do wydania decyzji ustalającej prawo do emerytury. Jednakże jeżeli wniosek zostanie złożony przed osiągnięciem właściwego wieku, ale w chwili rozpatrywania wniosku przez organ rentowy osoba ubiegająca się o emeryturę osiągnie wymagany wiek emerytalny, organ wyda decyzję przyznającą prawo do emerytury. Najczęściej takim bezpiecznym terminem jest złożenie wniosku na 1 miesiąc przed osiągnięciem wieku uprawniającego do uzyskania emerytury. Jednakże należy pamiętać, że data złożenia wniosku ma wpływ na kwotę bazową, od której ustalana jest wysokość świadczenia emerytalnego. Kwota bazowa podlega zmianie raz w roku 1 marca każdego roku. Jeżeli wniosek zostanie złożony przed zmianą kwoty bazowej, emerytura zostanie ustalona według dotychczasowej kwoty bazowej (jeżeli w chwili składania wniosku, a w każdym razie przed zmianą kwoty bazowej, spełnione były przesłanki do nabycia emerytury). Jeżeli wniosek został złożony przed zmianą kwoty bazowej, ale warunki do nabycia emerytury spełnione zostały po zmianie wysokości kwoty bazowej, emerytura ustalona zostanie według nowej kwoty bazowej.
Jeżeli pracownik zamierza wypowiedzieć pracodawcy umowę o pracę w związku z przejściem na emeryturę, to przy założeniu, że jest zatrudniony na umowę o pracę na czas nieokreślony powinien zachować 3-miesięczny termin wypowiedzenia umowy o pracę, który kończy się z ostatnim dniem miesiąca kalendarzowego. Umowa o pracę może jednak przewidywać inne terminy wypowiedzenia umowy o pracę wiążące pracownika, jak też pracownik może z pracodawcą zmienić ustawowy termin wypowiedzenia w drodze porozumienia stron.