Odpowiedź prawnika: Księgowanie dowodów księgowych
Podatnik prowadzący księgę przychodów i rozchodów ma do wyboru dwa sposoby rozliczania kosztów: w momencie ich poniesienia (metoda kasowa - art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), lub w roku podatkowym, którego dotyczą (metoda memoriałowa - art. 22 ust. 5 i 6 ustawy). Jeżeli podatnik zdecydował się na wybór jednej z metod, musi ją konsekwentnie stosować. Podkreślił to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 stycznia 2000 r. (sygn. I SA/Wr 825/98), w którym wskazano: "zasada memoriałowa powinna być przez podatnika stosowana w odniesieniu do wszystkich kosztów danego roku, a nie może być stosowana incydentalnie. Nie można przy księgowaniu kosztów stosować jednocześnie zasady kasowej - dotyczącej poniesienia kosztów, i zasady memoriałowej - dotyczącej zarachowania kosztów".
Zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy koszty uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6, są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Jak z kolei stanowi art. 22 ust. 6b ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników, o których mowa w ust. 6, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Przepis ten jednak wyraźnie odsyła do ust. 6, który z kolei odsyła do ust. 5, a zatem do zasady memoriałowej. Nie można zatem przyjąć, iż definicja dnia poniesienia kosztu zdefiniowana w art. 22 ust. 6b odnosiła się również do momentu poniesienia kosztu, o którym mowa w art. 22 ust. 4 (zasada kasowa).
Niestety w przypadku podatników stosujących metodę kasową nierozstrzygnięty pozostaje spór, czy koszt poniesiony to faktycznie zapłacony, czy tylko wymagalny i udokumentowany fakturą, chociaż ponieważ treść art. 22 ust. 6b, który odsyła tylko do zasady memoriałowej, a nie do metody kasowej wydaje się potwierdzać dotychczasowe poglądy, że w przypadku stosowania zasady kasowej, chodzi o faktyczne poniesienie wydatku, czyli dokonanie zapłaty (tak: wyrok NSA z 14 kwietnia 2004 r., sygn. FSK 113/04; wyroku NSA z 22 października 2004 r., sygn. FSK 624/2004; wyrok NSA z 27 czerwca 2001 r., sygn. SA/Sz 418/00). Zatem fakturę z 28 lutego będzie można ująć w kosztach w momencie jej zapłaty.
