Odpowiedź prawnika: Jak długo trwa obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci?
Zobowiązani do płacenia alimentów często utożsamiają kres tego obowiązku z osiągnięciem przez dziecko pełnoletności, zakończeniem edukacji lub momentem osiągnięcia samodzielności finansowej i zdolności utrzymania się bez pomocy materialnej rodziców. W istocie zagadnienie to jest złożone i od wielu lat stanowi kanwę rozważań polskich sądów. Do tego stanu rzeczy przyczyniają się także nieścisłe – w tym zakresie – przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które stanowią:
Art. 133. § 1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Akt prawny ustanawia więc moment, w którym obowiązek alimentacyjny wygasa, na chwilę osiągnięcia stanu, w którym dziecko może samodzielnie się utrzymać. Jest to przepis szeroko komentowany w doktrynie. Tadeusz Domińczyk w publikacji „Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz” pisze: „Z definicji obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka (utrzymanie i wychowanie) wynika, że obowiązek ten ustaje dopiero wówczas, gdy dziecko osiągnie samodzielność życiową, co z reguły łączy się z możliwością podjęcia pracy zarobkowej”.
Jak jednak nadmienia dalej: „Możliwość podjęcia pracy zarobkowej nie może być jednak rozważana w oderwaniu od osobistej i życiowej sytuacji uprawnionego. Jeżeli mianowicie kontynuuje on naukę, uczy się zawodu, uczęszcza na kurs doskonalenia zawodowego, to za usprawiedliwione należy uznać dalsze alimentowanie go. Jak przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z 12 lutego 1998 r. (I CKN 499/97, LexPolonica nr 346264), nawet zdobycie dwóch zawodów przez dziecko nie uwalnia rodziców od obowiązku świadczenia alimentów, jeżeli taki uprawniony podejmuje studia. Wykładnia art. 133 § 1 bowiem nie może pozostawać w oderwaniu od art. 94, który nakłada na rodziców obowiązek troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Jest przy tym oczywiste, że jedynie efektywne studiowanie pozwala uprawnionemu liczyć na alimentowanie go”.
