Odpowiedź prawnika: Prawo wyborcze do samorządu a zameldowanie
Zgodnie z art. 5 ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) do danej rady ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 18 lat i stale zamieszkuje na obszarze działania tej rady. Pojecie zamieszkania na stałe nie jest pojęciem zdefiniowanym w tej ustawie. Aczkolwiek, w art. 9 powoływanej ustawy zawarte jest odniesienie rozumienia pojęcia miejsca zamieszkania do kodeksu cywilnego. Zgodnie natomiast z kodeksem cywilnym, miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Nie ma więc w tym przypadku znaczenia administracyjnie określone miejsce stałego zameldowania. Na gruncie tego aktu prawnego dnia 13 kwietnia 1999 r. wydany został wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt II SA 231/99, Wokanda 1999/7 str. 38), zgodnie z którym stwierdzono, iż czynne prawo wyborcze organów sołectwa mają stali mieszkańcy sołectwa uprawnieni do głosowania, a więc przebywający tam z zamiarem stałego pobytu, nawet jeśli nie są zameldowani na stałe. Orzeczenie to należy stosować odpowiednio do wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. W celu potwierdzenia swego czynnego prawa wyborczego należy więc udać się do urzędu właściwej dla swego miejsca pobytu gminy i sprawdzić, czy nasze nazwisko figuruje na liście uprawnionych do głosowania. Jeżeli nie figuruje, jesteśmy uprawnieni do wniesienia reklamacji. Reklamację na brak umieszczenia naszego nazwiska na liście wyborczej wójt (burmistrz, prezydent) jest zobowiązany rozpatrzyć niezwłocznie w terminie 3 dni od wniesienia reklamacji. Na decyzję nie uwzględniającą reklamacji lub powodującą skreślenie ze spisu wyborców wnoszący reklamację może wnieść, w terminie 3 dni od daty doręczenia decyzji, skargę za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do właściwego sądu rejonowego. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) przesyła niezwłocznie sądowi skargę wraz z decyzją i aktami sprawy. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) może też niezwłocznie zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli uzna skargę w całości za słuszną. Prawo skargi do właściwego sądu rejonowego przysługuje wyborcy również w przypadku niewydania decyzji przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) na reklamację w terminie 7 dni od daty wniesienia reklamacji.
Proszę pamiętać przy tym, że niedopełnienie obowiązku meldunkowego stanowi wykroczenie zagrożone karą ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany (art. 147 § 1 kodeksu wykroczeń).
