Przedawnienie należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne

19.2.2012

Pytanie:

"Po jakim terminie ulegają przedawnieniu należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne?"

Odpowiedź prawnika: Przedawnienie należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne

Zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 10 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. Zasadniczo składki wymagalne staja się z każdym miesiącem podlegania ubezpieczeniu, wobec czego przedawnieniu ulegają należności za okres dłuższy niż 10 lat. Ustawą z dnia z dnia 18 grudnia 2002 (wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 roku) roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw wydłużono okres przedawnienia z 5 do 10 lat. Liczne orzecznictwo na kanwie tejże zmiany jednoznacznie wskazuje, że 10 letni okres przedawnienia dotyczy również zaległości wymagalnych przed wejściem w życie powyższej zmiany. Tak, dla przykładu, stwierdzono w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 marca 2010 roku (sygn. II FSK 1892/2008): „Dziesięcioletni okres przedawnienia przewidziany w art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu nadanym mu ustawą zmieniającą znajduje zastosowanie do należności z tytułu składek, które stały się wymagalne przed dniem 1 stycznia 2003 r., o ile do tej daty nie uległy przedawnieniu”. Jak wyjaśnia bowiem Sąd Najwyższy w innym orzeczeniu (sygn. Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 2 lipca 2008 r. II UZP 5/2008) nawet normy konstytucyjne, które również dotyczą przedawnienia (art. 43 i 44 Konstytucji), nie pozwalają przyjąć, że istnieje konstytucyjne „prawo do przedawnienia”, czy choćby ekspektatywa takiego prawa. Instytucja przedawnienia kształtowana jest przez ustawodawcę, który dysponuje swobodą w określaniu czasowego zakresu stosowania nowych okresów przedawnienia.