Odpowiedź prawnika: Wynajem samochodów przedsiębiorcy z licencją
Zgodnie z art. 5 ust. 3 pkt. 4 ustawy o transporcie drogowym przedsiębiorcy będzie udzielona licencja, gdy przewozy wykonuje on osobiście lub zatrudnieni przez niego kierowcy, ale także gdy przewozy będą wykonywały inne osoby niezatrudnione przez przedsiębiorcę ale wykonywać przewozy będą na jego rzecz. Warunkiem koniecznym jest jednak spełnianie wymagań z ustawy o transporcie drogowym, ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz z innych przepisów określających wymagania w stosunku do kierowców. W naszej ocenie, z uwagi na brak ustawowej definicji wykonywania przewozów na czyjąś rzecz, dopuszczalne jest zawieranie umów najmu samochodów pomiędzy przedsiębiorcami, których celem będzie świadczenie usług w ramach transportu drogowego. Drugim niezbędnym warunkiem jest to, że kierowcy którzy mieliby wykonywać usługi na rzecz innego przedsiębiorcy nie mogą być prawomocnie skazani za przestępstwa umyślne przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, wiarygodności dokumentów lub środowisku.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 października 2009 r. (sygn. II GSK 50/2009) orzekł, że „Treść art. 5 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym nie stanowi podstawy do twierdzenia, że podmiot, który nie posiada licencji, nie może wykonywać transportu drogowego.” Sąd przykładowo uznał za „osobę niezatrudnioną przez przedsiębiorcę, lecz wykonującą osobiście przewozy na jego rzecz” kierowcę będącego samodzielnym przedsiębiorcą wykonującym przewóz na rzecz przedsiębiorcy, któremu przysługuje licencja.
Zgodnie z art. 14 ustawy o transporcie drogowym przewoźnik drogowy jest zobowiązany zgłaszać organowi, który udzielił licencji, wszelkie zmiany danych o których mowa w art. 8, tj. m.in. wykaz pojazdów samochodowych, a w przypadku gdy przedsiębiorca nie jest ich właścicielem - dokument potwierdzający prawo do dysponowania nimi. Z chwilą zawarcia więc umów najmu przedsiębiorca posiadający licencję na transport będzie musiał w ciągu 14 dni od ich podpisania zgłosić staroście informację, że przewozów będzie wykonywał także pojazdami będącymi przedmiotem najmu. Jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2008 r. (sygn. II GSK 156/2008) wykonywanie transportu drogowego przez przedsiębiorcę, który posiada licencję, jest dopuszczalne tylko przy użyciu pojazdów, które zostały zgłoszone organowi właściwemu do udzielania licencji.
Podsumowując, dopóki osoby które miałyby wykonywać transport drogowy będą spełniać wymagania określone przepisami ww. ustawy, w szczególności co do posiadania uprawnień do prowadzenia pojazdów określonego rodzaju będą mogły wykonywać te usługi na podstawie umów zawieranych z przedsiębiorcami posiadającymi licencję na transport drogowy. Taki przedsiębiorca będzie jednak musiał zgłosić organowi wydającemu licencję, że przewozów będzie wykonywał także pojazdami, którymi dysponuje na podstawie umów najmu.
