12.4.2013
Zespół
e-prawnik.pl
Spółdzielcze umowy o pracę są zawierane w tzw. spółdzielniach pracy. Przedmiotem gospodarczej działalności tych spółdzielni pracy jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków. Istnieją także spółdzielnie inwalidów i spółdzielnie niewidomych, które za przedmiot działalności mają zawodową i społeczną rehabilitację inwalidów i niewidomych przez pracę w prowadzonym wspólnie przedsiębiorstwie. Tworzone są także spółdzielnie pracy rękodzieła ludowego i artystycznego, które kultywują tradycyjne wartości kultury materialnej, organizują i rozwijają rękodzieło ludowe i artystyczne, sztukę i przemysł artystyczny (ostatnio wymienione spółdzielnie korzystają z wszechstronnej pomocy organów władzy państwowej oraz administracji rządowej i samorządowej oraz ze zwolnień i ulg w świadczeniach publicznoprawnych).
W jaki sposób zawiera się spółdzielczą umowę o pracę?
Stosunek pracy pomiędzy spółdzielnią a jej członkiem nawiązuje się przez spółdzielczą umowę o pracę. Statut spółdzielni może wymagać od członka jeszcze przed przyjęciem do spółdzielni odbycia tzw. okresu kandydackiego. W takim wypadku statut powinien wskazywać organ spółdzielni uprawniony do przyjmowania kandydatów i określać czas trwania okresu kandydackiego. Statut może przyznać kandydatom niektóre prawa i obowiązki członków spółdzielni. Należy jednakże zaznaczyć, że pracownicy spółdzielni zatrudnieni co najmniej 12 miesięcy na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, ubiegający się o przyjęcie na członków spółdzielni, są zwolnieni od odbycia okresu kandydackiego. Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia takiego pracownika na członka, jeżeli spełnia on wymagania statutowe, a spółdzielnia ma możność dalszego jego zatrudnienia.
Spółdzielcza umowa o pracę wyróżnia się od zwykłej umowy o pracę przede wszystkim tym, że w umowie spółdzielczej następuje pewna stabilizacja zatrudnienia, głównie poprzez ścisłe powiązanie stosunku członkostwa w spółdzielni z obowiązkiem pracy w tej spółdzielni. Spółdzielnia i członek spółdzielni mają bowiem obowiązek pozostawania ze sobą w stosunku pracy. Poza wyjątkami przewidzianymi w przepisach ustawy odmowa nawiązania stosunku pracy lub pozostawania w takim stosunku stanowi naruszenie istotnych praw i obowiązków wynikających ze stosunku członkostwa.
Jakie rodzaje prac powinni wykonywać członkowie spółdzielni?
Nie jest obojętne jaką pracę członek spółdzielni będzie w niej wykonywał. Członek spółdzielni ma bowiem prawo do zatrudnienia stosownie do swoich kwalifikacji zawodowych i osobistych, jednakże w momencie zatrudniania członka bierze się również pod uwagę aktualne możliwości gospodarcze spółdzielni. Jeżeli stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę nie zostanie zawarty z winy spółdzielni, wówczas członek może dochodzić przez cały czas trwania członkostwa zawarcia spółdzielczej umowy o pracę. Niezależnie od tego może on, w ciągu roku od dnia powstania członkostwa, dochodzić odszkodowania według przepisów prawa cywilnego. Praca w spółdzielni, podobnie jak każda inna praca podlegająca ochronie Kodeksu pracy, jest pracą odpłatną. Za pracę w spółdzielni członek otrzymuje wynagrodzenie, na które składa się wynagrodzenie bieżące i udział w części nadwyżki bilansowej przeznaczonej do podziału między członków zgodnie z zasadami ustalonymi w statucie. Obydwa te elementy, które otrzymuje członek spółdzielni pracy, korzystają z ochrony, jaką prawo zapewnia wynagrodzeniu pracownika.
Czy w przypadku spółdzielczej umowy o pracę dopuszczalne jest wypowiedzenie zmieniające?
Podobnie jak warunki pracy i płacy zwykłej umowy o pracę mogą być wypowiedziane, tak też wypowiedzenie członkowi spółdzielni warunków pracy lub płacy jest dopuszczalne. Dopuszczalność tego wypowiedzenia jest uwarunkowana spełnieniem pewnych przesłanek. A zatem wypowiedzenie warunków pracy i płacy w spółdzielni jest możliwe:
- gdy jest uzasadnione potrzebami gospodarczymi lub organizacyjnymi spółdzielni, a w szczególności wprowadzeniem nowych zasad wynagradzania, likwidacją działu pracy, w którym członek jest zatrudniony, likwidacją zajmowanego przez niego stanowiska pracy albo koniecznością zatrudnienia na danym stanowisku osoby o wyższych lub specjalnych kwalifikacjach,
- w razie utraty przez członka zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy stwierdzonej orzeczeniem lekarskim albo niezawinionej przez niego utraty uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Potrzebujesz porady prawnej?
Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć
Tematem artykułu jest zagadnienie wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę oraz wskazanie przykładowych błędów, jakie w tych sytuacjach popełniają strony stosunku pracy. Omówiono w nim podstawowe przyczyny, które mogą stanowić uzasadnienie rozwiązania umowy o pracę. (...)
Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.
Podstawowe zasady zatrudniania cudzoziemców (oprócz obywateli państw UE, EOG i Szwajcarii) od 1 stycznia 2018 r. dla pracodawców Co się zmieniło? Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi: zawężenie do prac, które nie będą objęte zezwoleniem (...)
Z jakiego wsparcia aktywizacyjnego mogą korzystać bezrobotni?
Instrumenty rynku pracy wspierają podstawowe usługi rynku pracy. Osoby bezrobotne mogą korzystać z wielu form aktywizacji zawodowej, przewidzianych ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Opisano je w niniejszym artykule. Dodatek aktywizacyjny Dodatek (...)
Zatrudnianie cudzoziemców po zmianach
Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców Od 1 stycznia 2018 r. wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące dostępu cudzoziemców z państw spoza UE/EOG do polskiego rynku pracy. Zmiany dotyczą głównie pracy krótkoterminowej i sezonowej. Ustawa ma na celu wdrożenie do polskiego (...)
Z jakich przyczyn można wypowiedzieć umowę o pracę?
Kiedy przyczyny wypowiedzenia są uzasadnione, a kiedy nieuzasadnione? W artykule niniejszym omówione zostały poszczególne przyczyny wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę wraz z oceną ich zasadności. Nie da się jednoznacznie określić, czy dana przyczyna ujęta abstrakcyjnie, (...)
Jak uzyskać zasiłek macierzyński?
Komu przysługuje zasiłek macierzyński? Zasiłek macierzyński przysługuje: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom, które wykonują pracę nakładczą (czyli tzw. pracę chałupniczą, która (...)
RODO w pracy - przetwarzanie danych w miejscu pracy.
Niniejszy artykuł uwzględnia zmiany wynikające z postanowień ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) oraz nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzonej ustawą z 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych. Rozporządzenie 2016/679 dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony (...)
Z jakich rozwiązań mogą korzystać przedsiębiorcy? W okresie epidemii wywołanej COVID-19 wprowadzono instrumenty mające na celu wsparcie utrzymania działalności i miejsc pracy w przedsiębiorstwach. Sprawdź, które instrumenty wprowadzane w kolejnych tarczach antykryzysowych pozostają (...)
Ustanie stosunku pracy następuje w następstwie: rozwiązania stosunku pracy na podstawie oświadczeń woli (czynności prawnych) albo wygaśnięcia stosunku pracy, które jest spowodowane określonymi zdarzeniami prawnymi. Wypowiedzenie umowy o pracę Wypowiedzenie (...)
Zakaz zastępowania umowy o pracę umową cywilnoprawną
Jak kodeks pracy charakteryzuje stosunek pracy? W art. 22 Kodeksu pracy w § 1 stwierdzono, że przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, (...)
Oświadczenia i wnioski mające wpływ na wysokość zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych
Objaśnienia podatkowe Objaśnienia podatkowe MF z 30 grudnia 2022 r. dotyczą oświadczeń i wniosków mających wpływ na wysokość zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (dalej:zaliczka lub zaliczki), które obliczają i pobierają płatnicy tego podatku. Poniżej (...)
Jak najkorzystniej zatrudnić nianię?
Kim jest niania i kto ją zatrudnia? Niania sprawuje opiekę indywidualną, co oznacza, że opiekuje się tylko jednym dzieckiem bądź rodzeństwem, w pełni uwzględniając potrzeby każdego z nich. Dzięki temu dzieci są nie tylko bezpieczne, ale też rozwijają się psychofizycznie w warunkach (...)
Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne - opinia prawna
Stan faktyczny Zamierzam podjąć pracę w pewnej firmie, której szef pozostawił mi do wyboru podstawę prawną podjęcia pracy. Chciałbym dowiedzieć się, czym różnią się od siebie umowa o pracę, umowa zlecenia i umowa o dzieło? Opinia prawna Na czym polega umowa (...)
Powołanie, mianowanie, wybór - czym się różnią stosunki pracy zawarte na tych podstawach?
Czy stosunek pracy musi być uregulowany w umowie o pracę by podlegał ochronie prawa pracy? Prawo pracy przewiduje, że stosunek pracy pomiędzy stronami może być uregulowany w inny sposób niż w umowie o pracę, a nadal podlegać jego ochronie. Już w art. 2 Kodeksu pracy, który (...)
Kto może otrzymać zasiłek opiekuńczy?
Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy? Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, a więc: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom (...)
Przejęcie zakładu pracy a jego pracownicy
Coraz częstszą praktyką w obrocie gospodarczym jest łączenie się przedsiębiorców oraz przejmowanie mniejszych przedsiębiorstw przez większe. Połączenia takie mają wpływ nie tylko na łączące się przedsiębiorstwa, ale także na sytuację prawną i materialną zatrudnionych w obu (...)
Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?
Uzasadnione i nieuzasadnione przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia Kodeks pracy daje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy prawo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Rozwiązanie może być dokonane tak z przyczyn zawinionych, jak i niezawinionych. Prawidłowe wypowiedzenie (...)
Terminy przechowywania akt pracowniczych od 2019 r.
10 lat zamiast 50-ciu - od 2019 roku krótszy obowiązek przechowywania akt pracowniczych Jeśli pracodawca zatrudnia pracowników, to ma obowiązek przechowywania dokumentacji pracowniczej po zakończeniu przez nich pracy. Do tej pory obowiązkowy okres przechowywania dokumentacji wynosił (...)
Umowa o pracę i mianowanie nauczyciela
Stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się na podstawie umowy o pracę lub mianowania. Dyrektor szkoły nawiązuje z nauczycielem stosunek pracy odpowiednio na podstawie umowy o pracę lub mianowania na stanowisku zgodnym z posiadanymi przez nauczyciela kwalifikacjami oraz zgodnie z posiadanym przez (...)
Czy warto zatrudnić się w charakterze telepracownika?
Kogo dotyczą przepisy o telepracy? Ustawą z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw wprowadzono do Kodeksu pracy przepisy, które określą zasady wykonywania telepracy, sposoby zatrudniania telepracowników, a także uregulowanie (...)
