Co się zmienia w rentach strukturalnych?

Rentę strukturalną przyznaje się producentowi rolnemu będącemu osobą fizyczną prowadzącą na własny rachunek działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli łącznie spełnia on następujące warunki:

1. ma ukończone 55 lat, lecz nie osiągnął wieku emerytalnego i nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników; 

2. prowadził nieprzerwanie działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym w okresie co najmniej 10 lat bezpośrednio poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną i przez okres co najmniej 5 lat podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników;

3. w dniu złożenia wniosku o rentę strukturalną podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu; 

4. przekazał gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha; 

5. zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej; 

6. wpisany został do ewidencji producentów, stanowiącej część krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności; 

7. nie posiada zaległości z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. 

Według zmienionych przepisów, ww. warunek zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej uważa się za spełniony, jeżeli po przekazaniu gospodarstwa rolnego: 

• łączna powierzchnia użytków rolnych posiadanych (współposiadanych) przez uprawnionego do renty strukturalnej i jego małżonka nie przekracza 0,5 ha, a działalność rolnicza prowadzona na tych użytkach służy wyłącznie zaspokajaniu potrzeb własnych uprawnionego oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym; 

• zarówno uprawniony do renty strukturalnej, jak i jego małżonek nie prowadzą działu specjalnego produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. 

Jak weryfikowany jest wniosek o przyznanie renty strukturalnej?

Kierownik biura powiatowego Agencji weryfikuje wniosek o przyznanie renty strukturalnej, złożony przez rolnika ubiegającego się o taką rentę, w terminie 40 dni od dnia złożenia wniosku. 

Jeśli w wyniku weryfikacji wniosku o przyznanie renty strukturalnej zostanie ustalone, że:  

1. wnioskodawca nie spełnia ww. warunków, oprócz warunku przekazania gospodarstwa rolnego i zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, lub w skład przekazywanego gospodarstwa rolnego wchodzą użytki rolne przejęte również w trybie określonym w przepisach o rentach strukturalnych w rolnictwie albo w trybie omawianego zmienianego rozporządzenia (chyba że rolnik prowadził działalność rolniczą na tych użytkach przez co najmniej 5 lat), lub też

2. wnioskodawca nie jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych, współwłaścicielem takiego gospodarstwa wraz z małżonkiem, ani właścicielem takiego gospodarstwa nie jest małżonek rolnika 

- wówczas kierownik biura powiatowego Agencji, w drodze decyzji administracyjnej, odmawia przyznania renty strukturalnej. 

Sprecyzowano, że jeżeli w wyniku weryfikacji wniosku zostanie ustalone, że wnioskodawca jednak spełnia warunki określone w powyższym punkcie 1 oraz jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych, współwłaścicielem takiego gospodarstwa wraz z małżonkiem albo właścicielem takiego gospodarstwa jest małżonek rolnika, kierownik biura powiatowego Agencji wydaje postanowienie o spełnieniu tych warunków w terminie 40 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku. Na to postanowienie nie przysługuje zażalenie.  

W zasadzie w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania takiego postanowienia wnioskodawca powinien przekazać gospodarstwo rolne oraz zaprzestać prowadzenia działalności rolniczej.  

Komu można przekazać gospodarstwo rolne?

Umowa o przekazaniu gospodarstwa rolnego lub użytków rolnych wchodzących w jego skład może być zawarta:  

1) z osobą fizyczną, która spełnia łącznie następujące warunki: 

• jest rolnikiem młodszym niż rolnik przekazujący gospodarstwo rolne lub następcą, 

• posiada kwalifikacje zawodowe przydatne do prowadzenia działalności rolniczej, 

• nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników, 

• zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na przejętych użytkach rolnych przez okres co najmniej 5 lat; 

2) z osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej: 

• jeżeli działalność rolnicza należy do zakresu jej działania lub 

• na cele ochrony przyrody w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody, a w szczególności na tworzenie lub powiększanie parków narodowych lub rezerwatów przyrody; 

3) z osobą fizyczną, osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej z przeznaczeniem do zalesienia, jeśli użytki te zostały przeznaczone do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. 

W wyniku wprowadzanych zmian do dnia 31 grudnia 2006 r. warunek przeznaczenia użytków do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, uważa się za spełniony, jeżeli przeznaczenie działek rolnych do zalesienia nie jest sprzeczne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. W takim przypadku do wniosku o przyznanie renty strukturalnej dołącza się: 

• wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dotyczący działek ewidencyjnych, na których położone są działki rolne przeznaczone do zalesienia, lub 

• zaświadczenie potwierdzające, że przeznaczenie działek rolnych do zalesienia nie jest sprzeczne z ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. 

Ile wynosi renta strukturalna?

Wysokość renty strukturalnej stanowi 210 % kwoty najniższej emerytury. 
Dodatkowo jest ona zwiększana:  

1) o 60 % kwoty najniższej emerytury, jeżeli wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim i spełnione są następujące warunki: 

• przekazane gospodarstwo rolne stanowiło źródło utrzymania dla obojga małżonków, 

• oboje małżonkowie w dniu przekazania gospodarstwa rolnego spełniają ww. warunki do przyznania takiej renty, 

• małżonek wnioskodawcy nie posiada własnych źródeł dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, i nie ma ustalonego prawa do emerytury albo renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego; 

Jeśli jednak małżonek uprawnionego do renty strukturalnej, powiększonej o powyższe zwiększenie, w trakcie jej pobierania nabędzie prawo do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników, lub podejmie pracę zarobkową podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, rentę strukturalną zmniejsza się o kwotę tego zwiększenia.

2) o 50 % kwoty najniższej emerytury za przekazanie gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej 3 ha użytków rolnych, w razie przeniesienia własności użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego; 

3) po 3 % kwoty najniższej emerytury za każdy przekazany na własność pełny hektar użytków rolnych przekazywanego gospodarstwa powyżej 3 ha użytków rolnych na powiększenie innego gospodarstwa rolnego i dodatkowo po 3 % kwoty najniższej emerytury za każdy tak przekazany pełny hektar użytków rolnych, jeżeli przekazanie nastąpiło na rzecz rolnika będącego w wieku poniżej 40 lat, ale nie więcej niż za 20 ha użytków rolnych powyżej 3 ha tych użytków. 

Zwiększenia, o których mowa w powyższych punktach 2 i 3, dotyczą użytków rolnych wchodzących w skład przekazywanego gospodarstwa rolnego, jeżeli przeniesienie posiadania tych użytków na wnioskodawcę nastąpiło na podstawie umowy zawartej z datą pewną (dotąd nie było tego warunku formalnego) nie później niż na 2 lata przed dniem złożenia wniosku o rentę strukturalną.

Wszystkie zwiększenia podlegają sumowaniu, z tym że łączna wysokość renty strukturalnej nie może wynosić więcej niż 440 % kwoty najniższej emerytury. W razie zmiany wysokości najniższej emerytury rentę strukturalną wypłaca się w odpowiednio zmienionej wysokości, z uwzględnieniem terminów waloryzacji emerytur i rent przysługujących na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. 

Kiedy zawiesza się rentę strukturalną?

Przesłanki zawieszenia ulegają zmianie. Wypłata renty strukturalnej będzie teraz ulegała zawieszeniu, jeżeli:  

• uprawniony do renty strukturalnej jest zatrudniony lub wykonuje inną pracę zarobkową podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (tego wyjątku dotychczas nie było);

• co do zasady uprawniony do renty strukturalnej lub jego małżonek podejmie prowadzenie działalności rolniczej, jako właściciel (współwłaściciel) lub posiadacz (współposiadacz) gospodarstwa rolnego.  

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. 2005 r., Nr 211, poz. 1759);

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. 2004 r., Nr 114, poz. 1191);

• Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. 2003 r., Nr 229, poz. 2273)