2.10.2011
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Rezydencja podatkowa na gruncie krajowych przepisów
Rezydentem podatkowym danego kraju jest osoba, która na podstawie przepisów tego państwa podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Każde państwo definiuje we własnych przepisach pojęcie nieograniczonego obowiązku podatkowego. Przeważnie jest ono oparte na kryterium miejsca zamieszkania (siedziby). Jak wskazałam wyżej, na gruncie polskich przepisów jedynym kryterium rozstrzygania o rezydencji podatkowej osób fizycznych jest miejsce zamieszkania. Na gruncie stanu prawnego obowiązującego do końca 2006 r. przepisy podatkowe nie zawierały własnej definicji miejsca zamieszkania, dlatego taką definicję wykształciły praktyka i orzecznictwo w oparciu o art. 25 Kodeksu cywilnego (zgodnie z którym „miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu"). Z dniem 1 stycznia 2007 r. (mocą ustawy z 27 października 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw) w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych pojawiła się definicja miejsca zamieszkania - jako:
-
ośrodka interesów życiowych w Polsce (tzn. centrum interesów osobistych lub gospodarczych) bądź
-
pobytu w Polsce powyżej 183 dni w roku podatkowym.
Zamiarem projektodawców tej nowelizacji było uściślenie przyjętego dotąd rozumienia pojęcia miejsca zamieszkania na gruncie prawa podatkowego (tj. w oparciu o art. 25 Kodeksu cywilnego).
Wystarczy spełnienie którejkolwiek z powyższych przesłanek, żeby zostać uznanym za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce, a więc aby zostać uznanym za polskiego rezydenta.
Ad. 1. Przesłanka „ośrodka interesów życiowych" podatnika jest podobna do przyjętej dotąd wykładni miejsca zamieszkania na gruncie art. 25 i nast.
Kodeksu cywilnego. Mianowicie w doktrynie cywilistycznej uznano, że o zamieszkiwaniu z zamiarem stałego pobytu można mówić wówczas, gdy występują okoliczności pozwalające przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosku, iż określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej dorosłej osoby fizycznej. Stąd przy ocenie rezydencji na podstawie tej przesłanki znajdą zastosowanie zasady ustalania rezydencji podatkowej przyjęte dotychczas. Na gruncie cywilistycznym zaś o miejscu zamieszkania decydują dwa czynniki:
-
zewnętrzny, tj. faktyczne przebywanie (corpus), oraz
-
wewnętrzny, a więc zamiar stałego pobytu (animus).
Muszą one występować i trwać łącznie, gdyż odpadnięcie któregokolwiek z nich powoduje utratę dotychczasowego miejsca zamieszkania, bez uzyskania nowego. Jednak uznaje się, że przerwa w faktycznym przebywaniu, nawet długotrwała - np. spowodowana służbą wojskową czy pobytem w więzieniu - nie pozbawia danej osoby określonego miejsca zamieszkania. O miejscu zamieszkania podatnika w dużej mierze decyduje zatem zamiar osoby, z którym przebywa w określonym miejscu. Ustalenie zamiaru podatnika jest trudne. Zwykle bowiem podatnik będzie przedstawiał swój zamiar w sposób dla siebie najkorzystniejszy, a organy podatkowe będą poszukiwać okoliczności, które będą świadczyć o innym zamiarze podatnika. Zamiar stałego pobytu powinien wynikać z zachowania danej osoby, polegającego na zogniskowani swojej aktywności życiowej w określonej miejscowości. Problemy może sprawiać fakt, iż zazwyczaj zachowania te podejmowane są ex post względem ujawnianego i deklarowanego zamiaru. Przykładowo o przyjętym zamiarze zamieszkania w danym miejscu od danego momentu jednoznacznie świadczyć mogą okoliczności zaistniałe dopiero kilka lat później.
Na pewno natomiast podatnik nie może wedle własnego uznania - w zastanych okolicznościach - wybrać miejsca zamieszkania (tzn. może oczywiście fizycznie się przemieścić, zmieniając faktycznie miejsce zamieszkania, ale nie może w danych, niezmiennych okolicznościach twierdzić - w zależności od tego co jest dla niego wygodniejsze, że ma miejsce zamieszkania w Polsce bądź w innym państwie). Zgodnie z art. 28 Kodeksu cywilnego, osoba fizyczna może mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.
Potrzebujesz porady prawnej?
Rezydencja podatkowa i zakres obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce
29 kwietnia 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał objaśnienia podatkowe dotyczące rezydencji podatkowej oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce. Dowiedz się: na czym polega ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, co (...)
Jak unikniesz podwójnego opodatkowania? Metoda zaliczenia
Na czym polega metoda zaliczenia? Metoda zaliczenia (czyli metoda kredytu podatkowego, tax credit method, zwana też metodą odliczenia podatku zapłaconego za granicą) jest drugą, obok metody wyłączenia, metodą unikania podwójnego opodatkowania. Metoda ta polega na zaliczeniu podatku zapłaconego (...)
Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.
Podstawowe zasady zatrudniania cudzoziemców (oprócz obywateli państw UE, EOG i Szwajcarii) od 1 stycznia 2018 r. dla pracodawców Co się zmieniło? Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi: zawężenie do prac, które nie będą objęte zezwoleniem (...)
Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności
23 grudnia 2019 r. Minister Finanasów wydał objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Sprawdź, co z nich wynika. ##baner## Przedmiotowe przepisy podatkowe W dniu 1 listopada 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 (...)
Opodatkowanie akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich
Przeczytaj ważne informacje na temat prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Opodatkowanie akcyzą Podstawowym aktem prawnym dotyczącym podatku akcyzowego w Polsce jest ustawa o podatku akcyzowym, która (...)
Jak skorzystać z ulgi abolicyjnej?
Objaśnienia podatkowe z dnia 10 sierpnia 2021 roku dot. ulgi abolicyjnej, o której mowa w art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Minister właściwy ds. finansów wydał objaśnienia podatkowe, które dotyczą zasad stosowania ulgi abolicyjnej, o której (...)
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów i jej opodatkowanie VAT-em
Pojęcie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – warunki dla dostawcy i nabywcy Wewnątrzwspólnotowa dostawę towarów ma miejsce, gdy następuje wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Przepisy (...)
Liczne zmiany do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
Ustawodawca wprowadził szereg zmian do ustawy systemowej, emerytalnej i zasiłkowej. Część z nich już obowiązuje – od 18 września, a kolejne wejdą w życie 1 stycznia i 1 kwietnia 2022 r. oraz 1 stycznia 2023 r. Zmiany te mają różny charakter – od bardzo istotnych i (...)
Oświadczenia i wnioski mające wpływ na wysokość zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych
Objaśnienia podatkowe Objaśnienia podatkowe MF z 30 grudnia 2022 r. dotyczą oświadczeń i wniosków mających wpływ na wysokość zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (dalej:zaliczka lub zaliczki), które obliczają i pobierają płatnicy tego podatku. Poniżej (...)
Artykuł jest poświęcony VAT w handlu międzynarodowym – świadczeniu i nabyciu usług. Dowiedz się, kto rozlicza VAT od usług transgranicznych i jakie znaczenie ma miejsce świadczenia usług. ##baner## Jak ustalić miejsce świadczenia usług? Żeby prawidłowo rozliczyć VAT w zakresie (...)
Formy opodatkowania podatkiem dochodowym działalności gospodarczej
Dostępne formy opodatkowania podatkiem dochodowym W zależności od tego, czy rejestruje się działalność w CEIDG (jednoosobowa działalność albo spółka cywilna), czy w KRS (spółka, fundacja, spółdzielnia), opodatkowanie podatkiem dochodowym może się znacząco różnić. Osoby (...)
20 grudnia 2019 r.Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe, które dotyczą zasad korzystania z danych zawartych w utworzonym z dniem 1 września 2019 r. Wykazie podatników VAT, zwanym dalej także ,,Wykazem”. Dowiedz się, co z nich wynika. ##baner## Ogólne wyjaśnienia (...)
Metoda wyłączenia z progresją jako metoda unikania międzynarodowego podwójnego opodatkowania
Na czym polega metoda wyłączenia? Metoda wyłączenia jest - obok metody zaliczenia - jedną z dwóch podstawowych metod unikania podwójnego opodatkowania znajdujących obecnie zastosowanie. Metoda wyłączenia prowadzi do tego, że dany dochód opodatkowany jest tylko w państwie (...)
Odwrotne obciążenie VAT przy świadczeniu usług budowlanych
17 marca i 3 lipca 2017 r. 2017 r. i Ministerstwo Finansów objaśniło zasady stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych od 1 stycznia 2017 r. Dlaczego warto poznać objaśnienia resortu finansów (...)
Nowe ułatwienia dla funduszy inwestycyjnych
Jak zmieniają się przepisy dotyczące funduszy inwestycyjnych? 13 stycznia 2009 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych, ustawy - Prawo bankowe oraz ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. Wprowadzone ustawą z dnia 4 września (...)
Skład podatkowy - jak go otworzyć?
Skład podatkowy - czyli co? Skład podatkowy to miejsce określone w zezwoleniu, w którym wyroby akcyzowe są produkowane, magazynowane lub przeładowywane w procedurze zawieszenia poboru akcyzy. Skład podatkowy to także miejsce, do którego wymienione wyroby są wprowadzane bądź (...)
Czym jest WHT oraz jakich przychodów dotyczy? Podatek u źródła (WHT) - czyli co? Podatek u źródła to podatek dochodowy (od osób prawnych i od osób fizycznych) pobierany przez płatników od niektórych dochodów (m.in. dywidendy, odsetki, należności (...)
Minister Finansów wydał interpretację ogólną (nr SP4.8223.1.2020), w której wyjaśnił, że wypłata niektórych należności przez zagraniczny zakład polskiego rezydenta na rzecz nierezydenta nie rodzi obowiązku podatkowego i obowiązku poboru zryczałtowanego podatku, (...)
Rozliczenia podatkowe transakcji w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego
Objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów Pojawiły się objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów z dnia 1 grudnia 2017 r., które dotyczą kwestii rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług (VAT), podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz (...)
Ulga na dzieci w rozliczeniu PIT za 2021 rok
Komu przysługuje ulga prorodzinna? Prawo do odliczenia od podatku kwoty tzw. ulgi prorodzinnej i otrzymania dodatkowego zwrotu z tytułu tej ulgi przysługuje podatnikowi, który w roku podatkowym: 1. w stosunku do małoletniego dziecka: wykonywał władzę rodzicielską; pełnił (...)
