25.1.2005
Zespół
e-prawnik.pl
Coraz częściej słyszymy, że lekarz odesłał pacjenta bez przeprowadzenia niezbędnych badań. Powody odejścia pacjenta „z kwitkiem” są różne, najczęściej podaje się jednak brak środków finansowych, ale czy na pewno jest to wystarczające usprawiedliwienie?
Pacjent ma prawo do pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia oraz innych przypadkach nie cierpiących zwłoki. Gwarantuje to wprost ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (art. 30). Obowiązek pomocy lekarskiej dotyczy wszelkich sytuacji zagrożenia życia oraz zagrożenia zdrowia pacjenta, nie jest ograniczony tylko do ratowania życia. Lekarz ma obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej w każdym przypadku nie cierpiącym zwłoki, gdy brak udzielenia takiej pomocy stanowi dla pacjenta niebezpieczeństwo:
-
utraty życia,
-
ciężkiego uszkodzenia ciała,
-
ciężkiego rozstroju zdrowia,
-
oraz inne przypadki nie cierpiące zwłoki.
Jakie sytuacje należy zakwalifikować jaki inne przypadku nie cierpiące zwłoki, w których lekarz ma obowiązek udzielenia pomocy pacjentowi?
Pojęcie inne przypadki nie cierpiące zwłoki jest szerokie. Przypadki te bowiem odnoszą się do każdej okoliczności, zarówno tej która bezpośrednio zagraża życiu oraz tej, która stwarza jedynie pośrednio zagrożenie dla życia pacjenta. Takie sformułowanie obowiązku udzielenia pomocy medycznej oznacza, że każdy lekarz jest zobowiązany do jej udzielenia zawsze wtedy, gdy opóźnienie tej pomocy może pacjentowi zaszkodzić, a więc nie tylko wtedy, gdy skutkiem może być śmierć, ciężkie uszkodzenie ciała lub ciężki rozstrój zdrowia pacjenta.
Obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej, a dla pacjenta praw do pomocy lekarskiej dotyczy tylko danej sytuacji, tzn. przypadku nie cierpiącego zwłoki. Lekarz, który podjął się interwencji medycznej w takich okolicznościach nie ma obowiązku dalej leczyć chorego. Czas trwania przypadku niecierpiącego zwłoki określa czas trwania obowiązku niesienia pomocy lekarskiej. Lekarz jest zobowiązany do udzielenia pomocy, nawet jeśli nie jest specjalistą, skoro nie ma możliwości uzyskania pomocy specjalisty, a pacjent jej niezwłocznie potrzebuje. Pacjent ma prawo oczekiwać pomocy, także od pielęgniarki lub położnej, w każdym przypadku niebezpieczeństwa:
-
utraty życia,
-
poważnego uszczerbku na zdrowiu.
Granicę oczekiwań pacjenta, wyznaczają kwalifikacje pielęgniarki i położnej, przepis ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej, który stanowi, iż pomocy tej pielęgniarka powinna udzielać zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.
Jakie instytucje mają obowiązek pomóc pacjentowi?
Oczywiście w pierwszej kolejności zakłady opieki zdrowotnej. Pacjent ma prawo do pomocy w razie zagrożenia życia lub zdrowia udzielanej przez zakładu opieki zdrowotnej, zarówno publicznego, jak i niepublicznego i bez względu na fakt, czy pacjent ma prawo do leczenia w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, czy nie jest ubezpieczony. Jest to bezwzględny obowiązek zakładu opieki zdrowotnej.
Poza tym warto pamiętać, iż pomimo, że sam kodeks karny wprowadza pewną granicę dla obowiązku niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Niesienie pomocy nie może wiązać się z narażeniem siebie na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Nie zmienia to jednak faktu, że na to ograniczenie niesienia pomocy medycznej nie może powołać się lekarz, pielęgniarka, położna lub felczer. Te osoby mają szczególny obowiązek do podjęcia pomocy medycznej, nawet w sytuacji zagrożenia własnego życia (zdrowia), gdy konieczność podjęcia takiej interwencji zachodzi podczas pełnienia obowiązków zawodowych. Ten szczególny obowiązek wynika przede wszystkim z zobowiązania przyjętego dobrowolnie przez lekarza, pielęgniarkę, położną oraz felczera, decydując się na wykonywanie tego zawodu. Przy czym jest to zobowiązanie kiedy te osoby znajdują się na stanowisku pracy, poza pracą np. na urlopie nie ma takiego obowiązku.
Czy fakt braku ubezpieczenia zdrowotnego wyklucza Cię z kręgu osób, które mogą liczyć na pomoc medyczną w potrzebie?
Pacjent ma prawo do takiej pomocy zarówno wówczas gdy jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym (lub koszty tego rodzaju świadczeń wchodzą w skład pakietu ubezpieczeń prywatnych), jak również gdy nie podlega żadnym formom ubezpieczenia. Nie oznacza to jednak, że w sytuacji niesienia obowiązku pomocy medycznej pacjent ma prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. W razie braku ubezpieczenia zdrowotnego, po udzieleniu pomocy medycznej pacjent, przedstawiciel ustawowy lub inny podmiot prawa są zobowiązani pokryć koszty interwencji medycznej. W przypadku pacjenta nieubezpieczonego, jeżeli nie jest on w stanie ponieść kosztów koniecznej interwencji medycznej, środki finansowe musi zwrócić Skarb Państwa – albo samorząd terytorialny.
Potrzebujesz porady prawnej?
Jako pacjent masz swoje prawa. Naucz się z nich korzystać. Masz prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej Masz prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Sposób udzielania Ci pomocy medycznej i procedury (...)
Zmiany w finansowaniu służby zdrowia
Nowelizacja przepisów ma na celu podwyższenie nakładów na finansowanie ochrony zdrowia oraz reguluje kwestię przeznaczania tych środków na podwyższenie wynagrodzeń lekarzy specjalistów oraz lekarzy rezydentów. Co przewiduje ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach (...)
Urlop w czasie epidemii a zdrowie
To już kolejne wakacje z pandemią koronawirusa w tle. Obecna sytuacja zdecydowanie zmieniła plany wakacyjne większości z nas i z pewnością ze względu na utrudnienia, jakie mogą nas spotkać podczas wyjazdu za granicę, większość swój urlop spędzi w kraju. Dowiedz się, czym - według (...)
Ludzie chorują, potrzebują pomocy lekarza, cierpią z powodu bólu zęba czy kręgosłupa, niezależnie od tego, czy mamy stan epidemii czy nie. Jak leczyć się w czasie koronawirusa? W ostatnim czasie odradza się wizyty w przychodniach i na SOR, by unikać miejsc, w których (...)
O czym muszą wiedzieć osoby objęte kwarantanną?
14 dni kwarantanny Kwarantanna to izolacja osób zdrowych, które miały kontakt/styczność z osobami chorymi lub podejrzewanymi o zakażenie koronawirusem. Zapobiegaj rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Przestrzegaj kwarantanny. Od Twojego zachowania zależy bezpieczeństwo innych! ##baner## Jeśli (...)
Jak uzyskać zasiłek opiekuńczy na opiekę nad dzieckiem?
Jak dostać zasiłek opiekuńczy na opiekę nad zdrowym dzieckiem w wieku do 8 lat? Jeśli nie możesz pracować, bo musisz zostać w domu i opiekować się zdrowym dzieckiem, które ma mniej niż 8 lat, to przysługuje ci zasiłek opiekuńczy. Sprawdź, kto i w jaki sposób może otrzymać (...)
Jak uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy?
Jeżeli nie możesz pracować ze względu na swój stan zdrowia, to możesz otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Dowiedz się, kto i jak może ją dostać. Kto może uzyskać rentę? Każdy, kto spełnia wszystkie poniższe wymagania: 1. (...)
Pomoc dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie
Sprawdź, z jakiej pomocy mogą skorzystać osoby doświadczające przemocy w rodzinie. Czym jest przemoc w rodzinie? Przemoc w rodzinie to każde celowe działanie lub brak działania, na przykład zaniedbywanie, które powodują krzywdę i cierpienie fizyczne albo psychiczne członka rodziny. Sprawca (...)
Prawa każdego pacjenta – bez dyskryminacji
W opiece zdrowotnej nie ma miejsca na żadną formę dyskryminacji. Prawo do niej przysługuje Ci bez względu na płeć, pochodzenie etniczne, narodowość, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek czy orientację seksualną Konstytucja RP gwarantuje: nikt nie może być (...)
Iść do przychodni, na SOR czy do szpitala zakaźnego? Dzwonić do stacji sanitarno-epidemiologicznej czy lekarza rodzinnego? Zapoznaj się z instrukcją postępowania w razie problemów zdrowotnych. Pamiętaj, jeśli podejrzewasz zakażenie koronawirusem, nie idź na SOR ani do (...)
Wakacje za granicą Przed każdą taką zagraniczną podróżą, czy to samodzielną, czy w grupach zorganizowanych, niezależnie od tego, czy to wyjazd wakacyjny czy w celach biznesowych – warto poświęcić kilka chwil, aby zadbać o spokojny pobyt, z którego przywieziemy wyłącznie (...)
Elektroniczne zwolnienia lekarskie (e-ZLA)
Wystawianie e-ZLA Od 1 stycznia 2016 roku lekarze mogą wystawiać elektroniczne zwolnienia lekarskie, nazywane e-ZLA. Nie oznacza to jednak, że od tej daty zniknęły dotychczasowe zwolnienia papierowe. Te można stosować do końca czerwca 2018 roku. Od początku 2016 roku pacjent może otrzymać (...)
Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów a pomoc publiczna Art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele (...)
Jak będzie można uzyskać bezpłatną pomoc prawną?
Czego dotyczy projektowana ustawa? Wreszcie Sejm zajął się projektem ustawy o dostępie do nieodpłatnej pomocy prawnej przyznawanej przez państwo osobom fizycznym. Projekt ten reguluje zasady, warunki i tryb przyznawania i udzielania przez państwo, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, (...)
Jak orzeka się o niepełnosprawności?
Kiedy występuje niepelnosprawność? Zgodnie z przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia (...)
Skierowanie do szpitala Zarówno lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, jak i specjalista, mogą skierować Cię do szpitala. Możesz wtedy wybrać dowolną placówkę na terenie Polski, pod warunkiem że ma ona umowę z NFZ. ##baner## Skierowanie Ze względu na stan zdrowia skierowanie (...)
Musisz przejść zabieg, który ratuje Ci życie lub zdrowie? Kogoś z Twoich bliskich zabrało pogotowie? Jesteś chory na COVID-19 i potrzebujesz pomocy lekarza? ##baner## W jakich sytuacjach możesz trafić do szpitala? Do szpitala możesz trafić: na planowany zabieg lub (...)
Najważniejsze ogniwa systemu opieki zdrowotnej w Polsce to praktyki lekarskie, pielęgniarek i położnych, przychodnie i szpitale. Do niektórych z nich możemy wybrać się bez skierowania, do innych potrzebujemy takiego dokumentu. Dowiedz się, jak zorganizowana jest opieka zdrowotna (...)
Adherence. Współodpowiedzialność w procesie leczniczym
Podstawy współodpowiedzialności za proces leczenia W dyskusji o ochronie zdrowia coraz częściej spotykamy się z pojęciem adherence, czy „adherencji”. Jest ono związane z terminami: compliance, czyli przestrzeganie zaleceń lekarskich, persistence, czyli systematyczność, (...)
Jedziesz na urlop nad morze lub nad jezioro? Pamiętaj, że nawet poza miejscem zamieszkania możesz korzystać ze świadczeń zdrowotnych. W razie lżejszych dolegliwości W ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) każdy ubezpieczony może zgłosić się do dowolnej przychodni (takiej, (...)
