Gdy jesteś w sporze z TP lub Pocztą... – regulamin działania stałych polubownych sądów konsumenckich

Regulamin tych sądów polubownych zaczyna obowiązywać od 13 stycznia 2005 r.

Jaki jest skład stałego polubownego sądu konsumenckiego przy Prezesie Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty?

W skład stałego polubownego sądu konsumenckiego przy Prezesie URTiP wchodzą:

1) przewodniczący;

2) arbitrzy, których w liczbie niezbędnej do zapewnienia prawidłowego działania sądu polubownego, ustalanej przez Prezesa URTiP, wyznaczają organizacje pozarządowe reprezentujące konsumentów, przedsiębiorców telekomunikacyjnych lub operatorów pocztowych, będące stronami umowy o zorganizowaniu sądu polubownego, przy czym liczba arbitrów wyznaczonych przez organizacje reprezentujące konsumentów jest nie mniejsza niż liczba arbitrów wyznaczonych przez organizacje reprezentujące przedsiębiorców telekomunikacyjnych lub liczba arbitrów wyznaczonych przez organizacje reprezentujące operatorów pocztowych (co najmniej jedną trzecią liczby wyznaczanych arbitrów stanowią osoby mające wyższe wykształcenie prawnicze).

Kto może być arbitrem sądu polubownego przy Prezesie URTiP?

Arbitrem może być osoba, która:

1. posiada wykształcenie wyższe,

2. posiada pełną zdolność do czynności prawnych,

3. korzysta z pełni praw publicznych,

4. nie była prawomocnie skazana za przestępstwo umyślne,

5. w ciągu ostatnich 5 lat nie została skreślona z listy arbitrów z powodu rażącego naruszenia obowiązków arbitra.

Prezes URTiP wpisuje arbitrów na listę arbitrów i odbiera od nich ślubowanie. Ślubowanie składa się według następującej roty: "Ślubuję uroczyście, że jako arbiter będę orzekać bezstronnie i zgodnie z prawem.".

Przy rozpatrywaniu sprawy arbiter jest bezstronny i nie reprezentuje żadnej ze stron postępowania ani Prezesa URTiP. Lista składa się z części A, na którą wpisuje się arbitrów wyznaczonych przez organizacje pozarządowe reprezentujące konsumentów, z części B, na którą wpisuje się arbitrów wyznaczonych przez organizacje reprezentujące przedsiębiorców telekomunikacyjnych, oraz części C, na którą wpisuje się arbitrów wyznaczonych przez organizacje reprezentujące operatorów pocztowych. Kadencja arbitrów trwa cztery lata i liczy się od dnia wpisania na listę. Po upływie kadencji arbiter może brać udział jedynie w rozpoznaniu sprawy rozpoczętej wcześniej z jego udziałem, do czasu jej zakończenia.

Czy  możliwe jest usunięcie arbitra z listy przed zakończeniem kadencji?

Prezes URTiP skreśla arbitra z listy przed upływem kadencji w przypadku:

1. utraty lub ograniczenia zdolności do czynności prawnych,

2. utraty pełni praw publicznych,

3. prawomocnego skazania za przestępstwo umyślne,

4. rażącego naruszenia obowiązków arbitra,

5. odmowy złożenia ślubowania,

6. złożenia przez arbitra wniosku o skreślenie z listy.

Kto powołuje przewodniczącego sądu polubownego?

Przewodniczącego powołuje i odwołuje Prezes URTiP, po zasięgnięciu opinii organizacji pozarządowych reprezentujących konsumentów, przedsiębiorców telekomunikacyjnych lub operatorów pocztowych, będących stroną umowy. Przewodniczący jest powoływany spośród arbitrów mających wyższe wykształcenie prawnicze, na okres kadencji.

Jakie zadania ma przewodniczący sądu polubownego?

Przewodniczący podaje tekst regulaminu organizacji i działania sądów polubownych, a także listę, do wiadomości konsumentów, przedsiębiorców telekomunikacyjnych i operatorów pocztowych w siedzibie URTiP przez umieszczenie tekstu regulaminu i listy w miejscu ogólnie dostępnym oraz na stronie internetowej URTiP.

Jakie zadania wypełnia sąd polubowny i jakie czynności może podjąć?

Sąd polubowny posługuje się przepisami kodeksu postępowania cywilnego, na zasadach w nim określonych wzywa strony, świadków, biegłych lub zawiadamia inne osoby.

Sąd polubowny przechowuje akta sprawy i udostępnia je innemu sądowi polubownemu, sądowi powszechnemu lub administracyjnemu, na jego żądanie. Przewodniczący natomiast dokonuje wstępnego badania wniosku o rozpatrzenie sporu przez sąd polubowny niezwłocznie po wniesieniu go przez konsumenta, przedsiębiorcę telekomunikacyjnego lub operatora pocztowego. Jeżeli wniosek nie dotyczy sporu, który może być rozstrzygany przez ten sąd, przewodniczący pozostawia wniosek bez dalszego biegu, o czym niezwłocznie zawiadamia wnioskodawcę. Jeżeli sprawie nie można nadać dalszego biegu wskutek tego, że we wniosku nie oznaczono lub niedokładnie oznaczono strony lub przedmiot sporu albo wniosek nie jest podpisany bądź do wniosku nie dołączono jego odpisu dla doręczenia go stronie przeciwnej, przewodniczący wzywa wnioskodawcę, pod rygorem zwrócenia wniosku, do jego poprawienia lub uzupełnienia w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania. Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca wniosek wnioskodawcy.

W przypadku, gdy w wyniku wstępnego badania wniosku okaże się, że sprawie można nadać dalszy bieg, przewodniczący doręcza odpis wniosku stronie przeciwnej i wzywa ją, aby w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania złożyła na piśmie odpowiedź na wniosek wraz z oświadczeniem, czy zgadza się na rozstrzygnięcie sporu przez sąd polubowny. W razie bezskutecznego upływu tego terminu albo jeżeli strona, której doręczono odpis wniosku, oświadczy, że nie zgadza się na rozstrzygnięcie sprawy przez sąd polubowny, przewodniczący zwraca wniosek wnioskodawcy, informując o przyczynie zwrotu.

Jeżeli strona, której doręczono odpis wniosku, oświadczy, że zgadza się na rozpoznanie sporu przez sąd polubowny, przewodniczący wyznacza termin rozprawy oraz podejmuje czynności przygotowujące rozprawę. Termin rozprawy wyznacza się tak, aby od daty złożenia powyższego oświadczenia do rozprawy nie upłynęło więcej niż miesiąc, chyba że zachodzą niedające się usunąć przeszkody. Rozprawa odbywa się w siedzibie URTiP w Warszawie lub siedzibie oddziału okręgowego URTiP, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania konsumenta.

Jednocześnie z powiadomieniem stron o terminie rozprawy przewodniczący wzywa je, aby w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania wyznaczyły do składu orzekającego po jednym arbitrze z odpowiedniej części listy, pod rygorem wyznaczenia ich z urzędu. Jeżeli w tym czasie strona nie wyznaczyła arbitra, wyznacza go przewodniczący, mając na uwadze, że w składzie orzekającym jeden z arbitrów jest wyznaczany z części A, a drugi - z części B albo C listy - w zależności od przedmiotu sporu. Po wyznaczeniu arbitrów do składu orzekającego przewodniczący wyznacza superarbitra spośród arbitrów mających wyższe wykształcenie prawnicze (może nim być przewodniczący).

W jakim składzie sąd polubowny rozpoznaje sprawę?

Sąd orzekający rozpoznaje sprawę na rozprawie w składzie:

1) superarbiter (który przewodniczy rozprawie),

2) dwóch arbitrów.

Z przebiegu rozprawy protokolant pod kierunkiem superarbitra spisuje protokół, który zawiera oznaczenie sądu oraz miejsca i daty rozprawy, imiona i nazwiska: superarbitra, arbitrów, protokolanta, jak również obecnych na rozprawie stron i pełnomocników, oznaczenie sprawy, przebieg rozprawy, w szczególności wnioski i twierdzenia stron oraz wyniki postępowania dowodowego. Protokół podpisują superarbiter i protokolant.

Rozprawa odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej lub obu stron, chyba że przed rozpoczęciem rozprawy strona wniosła o jej nieprzeprowadzanie i wykazała, że nie może stawić się z przyczyn od niej niezależnych. Sąd polubowny odroczy rozprawę, jeżeli stwierdzi nieprawidłowość w doręczaniu wezwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć.

Jak przebiega rozprawa?

Rozprawa odbywa się w ten sposób, że po wywołaniu sprawy superarbiter udziela głosu stronom, najpierw wnioskodawcy, a potem stronie przeciwnej, które zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski oraz przedstawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie. W razie nieobecności strony lub stron na rozprawie superarbiter przedstawia ich wnioski, twierdzenia i dowody znajdujące się w aktach sprawy.

Następnie, stosownie do okoliczności, sąd przeprowadza postępowanie dowodowe. Superarbiter może wyłączyć jawność rozprawy ze względu na ochronę prywatności osoby fizycznej lub tajemnicy przedsiębiorcy. Po wstępnym wyjaśnieniu stanowisk stron superarbiter podejmuje czynności skłaniające strony do zawarcia ugody. Osnowę ugody zawartej przed sądem wciąga się do protokołu rozprawy i stwierdza podpisami stron. Niemożność podpisania ugody sąd stwierdza w protokole. Superarbiter zamyka rozprawę, gdy sąd uzna sprawę za dostatecznie wyjaśnioną. Przed zamknięciem rozprawy superarbiter udziela głosu stronom.

Jak zostaje wydany wyrok?

Po zamknięciu rozprawy sąd odbywa niejawną naradę, po której wydaje wyrok, którego wydanie następuje w ciągu 3 dni od dnia zamknięcia rozprawy. Wyrok zapada większością głosów i jest podpisywany przez cały skład orzekający i zawiera:

1. oznaczenie sądu, superarbitra, arbitrów i protokolanta,

2. datę i miejsce wydania wyroku,

3. oznaczenie stron,

4. oznaczenie przedmiotu sprawy,

5. rozstrzygnięcie o żądaniach stron,

6. przytoczenie motywów, którymi kierował się sąd przy wydaniu wyroku,

7. podpisy superarbitra i arbitrów.

Sąd polubowny doręcza obu stronom za pokwitowaniem lub dowodem doręczenia odpis wyroku podpisany tak jak oryginał, w terminie 14 dni od dnia wydania wyroku.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2004 r. w sprawie określenia regulaminu organizacji i działania stałych polubownych sądów konsumenckich przy Prezesie Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty (Dz. U. 2004 r., Nr 281, poz. 2794).