II etap nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

Czego dotyczą proponowane zmiany?

Prawo rozpoczynania działalności gospodarczej jeszcze przed zarejestrowaniem firmy, zakładanie przedsiębiorstw przez Internet i radykalne ograniczenie dowolności w kontrolach to nowe, rewolucyjne dla przedsiębiorców przepisy, które znalazły się w II etapie nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Projekt dotyczy wprowadzenia ułatwień w prowadzeniu działalności gospodarczej i jej rejestrowania oraz zmniejszenia uciążliwości przeprowadzanych kontroli. Projekt został przyjęty przez rząd 17 października br. Po uchwaleniu przez Sejm, teraz trafi pod obrady Senatu.

I etap nowelizacji SDG wszedł w życie 20 września br. Wprowadza m.in. nową instytucję zawieszania działalności gospodarczej, rozszerza możliwości wydawania wiążących interpretacji prawa i wprowadza obowiązek przyjęcia przez urząd nawet niekompletnych dokumentów od przedsiębiorcy. Zakazuje ponadto żądania od właściciela firmy zaświadczeń i innych dokumentów nie wymaganych prawem. 

Proponowane obecnie przepisy koncentrują się przede wszystkim wokół dwóch obszarów:

1. Rozpoczynanie działalności gospodarczej i zakładanie firm. Pierwszy raz w historii Rzeczpospolitej działalność gospodarczą będzie można rozpoczynać i prowadzić nawet wtedy, gdy firma jeszcze nie zostanie zarejestrowana. Wystarczy zgłoszenie tego faktu do urzędu prowadzącego ewidencję działalności gospodarczej i bez czekania na rejestrację, będzie można rozpoczynać i prowadzić własny biznes. Sama rejestracja ma być ułatwiona i przyspieszona poprzez wprowadzenie:

   • „Jednego okienka" - zasady, która w pierwszym etapie uprości i przyspieszy rejestrację firmy w tradycyjnej formie - do założenia własnej działalności wystarczy tylko jeden wniosek złożony tylko w jednym miejscu.

   • „Zero okienka" - zasady, która docelowo umożliwi założenie firmy przez Internet dzięki stworzeniu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) - będzie to nowoczesna i ogólnodostępna platforma informatyczna z danymi o polskich przedsiębiorstwach. Oprócz roli ewidencyjnej będzie spełniać także zadanie informacyjne, co ma służyć zwiększeniu bezpieczeństwa obrotu gospodarczego w Polsce.

2. Ograniczenie kontroli w przedsiębiorstwach - ustawa radykalnie zmienia zasady prowadzenia kontroli i porządkuje jej system, co pozytywnie ma wpłynąć nie tylko na rozwój przedsiębiorczości, zwiększając swobodę ich działalności, ale także na wizerunek i autorytet państwa w społeczeństwie.

- Drugi etap nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej radykalnie uproszcza system rejestracji działalność gospodarczej oraz reguluje w przejrzysty sposób zasady kontroli firm - powiedział wicepremier, minister gospodarki Waldemar Pawlak na konferencji prasowej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Spotkanie odbyło się 17 października br. po przyjęciu nowelizacji przez rząd.

Wicepremier Waldemar Pawlak przypomniał, że nowelizacja to nie tylko jedno okienko, ale tzw. zero okienka oraz wprowadzenie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). - Będzie ona pozwalała rejestrować działalność gospodarczą przez Internet - podkreślił. Według wicepremiera CIEDG zostanie tak zaprojektowany, aby informacje były dostępne we wszystkich językach kluczowych dla współpracy gospodarczej naszego kraju. - Ułatwi to małym i średnim firmom poruszanie się po rynkach międzynarodowych - dodał.

Wicepremier zaznaczył, że bardzo ważnym aspektem jest także uregulowanie w sposób przejrzysty zasad kontroli w przedsiębiorstwach. - Dzięki tej nowelizacji kontrole nie będą utrudniały prowadzenia firmy. Ponadto przedsiębiorca będzie poinformowany o zamiarze przeprowadzenia kontroli, za wyjątkiem tych sytuacji kiedy jest podejrzenie popełnienia przestępstwa - powiedział wicepremier Pawlak.

Jakie uproszczenia mają dotyczyć zakładania firmy?

• Działalność gospodarcza bez rejestracji - Obecnie działalność gospodarczą można rozpocząć dopiero po uzyskaniu wypisu z ewidencji działalności gospodarczej poświadczającej rejestrację firmy. Niestety, załatwianie formalności i oczekiwanie na urzędowe formalności trwa teraz nawet całe tygodnie. Zaproponowane w nowelizacji SDG rozwiązanie uniezależni od siebie stan faktyczny - rozpoczęcie prowadzenia własnego, prywatnego biznesu, od stanu prawnego - urzędowego zarejestrowania przedsiębiorstwa. Zainteresowany rozpoczęciem działalności ma zgłosić tylko ten fakt a resztę formalności mają za niego załatwić urzędnicy.

• „Jedno okienko" - umożliwi przedsiębiorcy składanie jednego wniosku (tzw. wniosek zintegrowany) rejestrującego działalność gospodarczą, zamiast czterech dotychczasowych i bardzo wielu różnych załączników oraz zaświadczeń. Wniosek, ten będzie można składać również elektronicznie. Zakładanie firmy, w przeciwieństwie do stanu obecnego, ma być bezpłatne. „Jedno okienko" będzie rozwiązaniem przejściowym, przygotowującym urzędy i przedsiębiorców do wprowadzenia zasady „zero okienka".

• „Zero okienka" - to system, który pozwoli na założenie firmy przez Internet, bez konieczności wizyty w jakimkolwiek urzędzie. Proces rejestracji będzie szybki i prosty:

  1. Przedsiębiorca wypełnia jeden wniosek, tzw. wniosek zintegrowany.

  2. Składa go przez Internet lub w dowolnym urzędzie gminy, także w formie papierowej; dzięki temu rejestracja odbywa się natychmiast, bez zbędnej zwłoki.

  3. System informatyczny przekazuje dane urzędom zajmującym się rejestracją działalności gospodarczej.

  4. Organy administracji publicznej będą zobowiązane korzystać z danych zawartych w ewidencji i nie będą mogły żądać od przedsiębiorcy zaświadczeń o wpisie do ewidencji, ani innych dokumentów, które będą mogły samodzielnie pobierać z bazy informatycznej CEIDG.

Informacje z wypełnionych przez firmy wniosków będą gromadzone w systemie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Będzie to ogólnodostępna i bezpłatna platforma informatyczna, zawierająca informacje o firmach, zintegrowana z centralną ewidencją i bazami danych innych organów państwa. Obejmie podstawowe informacje o przedsiębiorstwie i jego statusie prawnym.

CEIDG ułatwi ponadto zdobywanie informacji o innych firmach poprzez co zwiększy bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, przyspieszy też wzajemne kontakty przedsiębiorców, ułatwiając wymianę handlową między firmami działającymi w różnych częściach kraju i zagranicą.

Ograniczenie kontroli w przedsiębiorstwach

Ograniczenie kontroli. Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w rewolucyjny sposób zmienia przepisy regulujące przeprowadzanie kontroli działalności gospodarczej, zmieniając pod tym kątem ok. 60 ustaw. Projekt prezentuje zupełnie nowe podejście do przeprowadzania kontroli w firmach. Fundamentalna zmiana dotyczy przede wszystkim określenia przedmiotu kontroli - ustawa wskazuje, że nie powinien być nim przedsiębiorca, a jedynie wykonywana przez niego działalność gospodarcza. Główne nowości dotyczące kontroli w firmach, to m.in.:

1. Obowiązek zawiadomienia o kontroli - wprowadza się obowiązek zawiadamiania o zamiarze przeprowadzenia kontroli na co najmniej 7 dni przed kontrolą. Kontrola ma się odbyć w ciągu tego terminu - tj. nie wcześniej, niż po 7 dniach od zawiadomienia i nie później niż w ciągu 30 dni. Jeśli się nie odbędzie należy wyznaczyć nowy termin zawiadamiając o tym przedsiębiorcę.

2. Obowiązek informowania o prawach przedsiębiorcy - przeprowadzający kontrolę będą musieli przed przystąpieniem do czynności kontrolnych poinformować przedsiębiorcę o jego prawach i obowiązkach. Kontrolujący będą musieli także uzasadniać podejmowanie niektórych czynności kontrolnych w książce kontroli, czego nie było do tej pory.

3. Sprzeciw przedsiębiorcy - przedsiębiorca będzie miał prawo do sprzeciwu wobec miejsca, czasu, trybu i sposobu kontrolowania jego firmy. Sprzeciw będzie wstrzymywał kontrolę do czasu rozpatrzenia sprzeciwu przez wyższą instancję. Jest to całkowicie nowy instrument - dotychczas osoby prowadzące działalność gospodarczą nie dysponowały żadnymi środkami prawnymi, które służyłyby ochronie ich interesów w przypadku prowadzenia kontroli z łamaniem prawa.

4. Skrócenie czasu trwania - kontrole w przedsiębiorstwach zostaną skrócone w zależności od wielkości firmy i tak - do 2 tygodni w przypadku mikroprzedsiębiorstw, do 3 tygodni dla małych firm, do 4 tygodni dla średnich i do 8 tygodni dla dużych firm. Chodzi o łączny czas kontroli tej samej instytucji kontrolnej w określonym przedsiębiorstwie w danym roku kalendarzowym

5. Kontrole jednoczesne - ustawa zakazuje jednoczesnego prowadzenia więcej niż jednej kontroli u tego samego przedsiębiorcy przez różne instytucje kontrolne w tym samym czasie.

6. Kontrola niezgodna z prawem - w przypadku bezprawnej kontroli, urząd będzie narażony na sankcje, m.in. odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa i samych kontrolerów, a zebrane podczas takiej kontroli dowody nie będą mogły być wykorzystane w żądnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karnoskarbowym przeciwko kontrolowanemu przedsiębiorczy. Zasada ta ma doprowadzić do profesjonalizacji procedur kontrolnych i zdyscyplinowania pracowników instytucji kontrolnych.

  [źródło: Biuro Prasowe Ministerstwa Gospodarki, www.mg.gov.pl]

Podstawa:

• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (sejmowy druk nr 1204)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl