W życiu często nasze dotychczasowe miejsce zamieszkania przestaje odpowiadać. Powiększenie rodziny, zbyt wysokie rachunki - powodów może być wiele. Jeżeli znajdziesz osobę, która dysponuje odpowiednim dla Ciebie lokalem, możecie dokonać zamiany. Jak? Odpowiedź znajdziesz poniżej. Pod tytułową zamianą mieszkania kryje się tak naprawdę kilka różnych pojęć, różnych z prawnego punktu widzenia, jednak dających jeden i ten sam efekt. Rodzaj stosowanej procedury zależy od prawa, które przysługuje do lokalu Tobie i drugiej stronie zamiany.
Jakie prawa mogą przysługiwać do lokalu (mieszkania)?
W obrocie prawnym spotykamy prawo odrębnej własności, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, prawo wynikające z najmu.

Jak zamienić mieszkanie będące przedmiotem odrębnej własności na inne takie mieszkanie?
Mamy tutaj do czynienia z zamianą praw własności. Ponieważ przedmiotem zamiany są nieruchomości, konieczna jest forma aktu notarialnego. Tekst umowy sporządzi tekst odpowiedniej umowy. Jeżeli mieszkania przedstawiają różną wartość można zastrzec w umowie dopłatę, na rzecz właściciela bardziej wartościowego mieszkania. Ten rodzaj zamiany nazywamy zamianą cywilną.
Jak zamienić spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu na inne takie prawo?
Możliwe są tu dwie formy zamiany. Albo analogicznie jak w poprzednim przypadku zamiana zostanie dokonana w formie aktu notarialnego (zamiana cywilna), albo zostanie zastosowany specjalny tryb polegający na tym, że członek spółdzielni zrzeka się swojego prawa pod warunkiem przyznana mu prawa przysługującego dotychczas drugiej stronie. Druga strona czyni tak samo i w efekcie dochodzi do zamiany mieszkań (tzw. zamiany spółdzielczej). Zamiana taka jest możliwa zarówno między członkami jednej, jak i dwóch spółdzielni. W tym drugim przypadku konieczna jest dodatkowo zmiana członkostwa spółdzielni. Szczegółowe wymagania co do dokonywania takich zamian mogą być zawarte w statutach spółdzielni. Zaletą zamiany spółdzielczej jest fakt, iż nie wymaga formy aktu notarialnego. Ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (które uzyskaliśmy w drodze zamiany) musi być natomiast dokonane na piśmie.
Jak zamienić spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu na inne takie prawo?
W tym przypadku możliwa jest jedynie „zamiana spółdzielcza”, lokatorskie prawo nie jest zbywalne i za każdym razem musi być na nowo ustanowione. Zawarte w punkcie poprzednim uwagi dotyczące członkostwa i formy ustanowienia prawa pozostają tu aktualne.
Czy można zamienić się na mieszkania będące przedmiotem najmu? W jaki sposób to zrobić?
Zamiana takich mieszkań wymaga współpracy obydwu wynajmujących. Najemca rozwiązuje umowę najmu z wynajmującym pod warunkiem, że ten ostatni wynajmie mieszkanie wskazanej osobie (drugiej stronie wymiany). Oczywiście po drugiej stronie dochodzi do tego samego. Zamieniający się podpisują nowe umowy najmu i z tą chwilą cała operacja dochodzi do skutku. Istnieje też inna możliwość: strony wymiany zawierają ze sobą wzajemnie dwie umowy przelewu wierzytelności (wierzytelnością jest tu uprawnienie do korzystania z lokalu) oraz dwie umowy przejęcia długu (długiem jest tu konieczność płacenia czynszu). Umowa przejęcia długu wymaga zgody wierzyciela, w tym przypadku odpowiednio jednego i drugiego wynajmującego. Zarówno umowa o przejęcie długu jak i zgoda wynajmującego powinny muszą mieć formę pisemną.
Nie ma też przeszkód dla dokonywania zamiany różnych praw. Oto możliwe kombinacje:
- Jak zamienić spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu na mieszkanie będące przedmiotem odrębnej własności (lub odwrotnie)? Ponieważ zarówno dla przeniesienia prawa własności nieruchomości (mieszkania) jak i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu konieczna jest forma aktu notarialnego, najłatwiej zawrzeć umowę w takiej właśnie formie, przewidując w razie potrzeby dopłatę. Drugą możliwością jest zrzeczenie się przez członka spółdzielni własnościowego prawa pod warunkiem, że spółdzielnia przyzna to prawo oznaczonej osobie, oraz pod warunkiem, że zostanie na niego (członka spółdzielni) przeniesiona własność oznaczonego mieszkania. Następnie strony zamiany zawierają umowę (notarialną), w której właściciel przenosi własność mieszkania na drugiego uczestnika operacji w zamian za warunkowe zrzeczenie się przez niego własnościowego prawa do lokalu (pamiętamy: warunkowe zrzeczenie nastąpiło już wcześniej). Nabywca własnościowego prawa do lokalu musi zostać przyjęty w poczet członków spółdzielni.

Potrzebujesz porady prawnej?
Jak uzyskać 500 zł z programu „Rodzina 500 plus”?
Najważniejsze informacje o programie Program „Rodzina 500 plus” to 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko do ukończenia 18 roku życia. Rodziny o niskich dochodach otrzymają wsparcie także na pierwsze dziecko po spełnieniu kryterium dochodowego. Wniosek o świadczenie (...)
Więcej tanich mieszkań na wynajem - projekt idzie do Sejmu
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa, przedłożony przez ministra rozwoju. Rząd chce wspierać najemców mieszkań, którzy nie mają pieniędzy na opłacenie czynszu, bo z powodu pandemii COVID-19 (...)
Ustawa dot. społecznej części pakietu mieszkaniowego Zwiększenie dostępności mieszkań na wynajem dla osób o niskich dochodach, poprawa warunków mieszkaniowych w już istniejących lokalach, dopłaty do czynszów dla podnajemców mieszkań, wakacje czynszowe (...)
Sejm uchwalił społeczną część pakietu mieszkaniowego Zwiększenie dostępności mieszkań na wynajem dla osób o niskich dochodach, poprawa warunków mieszkaniowych w już istniejących lokalach, dopłaty do czynszu dla podnajemców mieszkań, wakacje czynszowe w TBS, możliwość (...)
Wakacje za granicą Przed każdą taką zagraniczną podróżą, czy to samodzielną, czy w grupach zorganizowanych, niezależnie od tego, czy to wyjazd wakacyjny czy w celach biznesowych – warto poświęcić kilka chwil, aby zadbać o spokojny pobyt, z którego przywieziemy wyłącznie (...)
„Bank ziemi” przejmie nieruchomości...
Projekt ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości Do Sejmu trafił rządowy projekt ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości, przygotowany przez ministra infrastruktury i budownictwa. Ustawa w ma przyczynić się do realizacji programu budowy dostępnych mieszkań w ramach Narodowego Programu Mieszkaniowego (...)
Jak powołać inspektora ochrony danych?
Kto może, a kto ma obowiązek wyznaczenia inspektora ochrony danych? Ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO), które musi być stosowane od 25 maja 2018 r., w art. 37 ust 1 przewiduje obowiązek wyznaczenia inspektora dla administratorów i podmiotów (...)
Po co kontrole NIK? Każdego roku inspektorzy NIK ujawniają nieprawidłowości, których skutki finansowe lub sprawozdawcze sięgają kilkunastu miliardów złotych. Wskazane przez kontrolerów wadliwe mechanizmy są jednak naprawiane, a systemy prawne uszczelniane tak, aby błędy (...)
Zbycie nieruchomości mieszkalnych a PIT
W niniejszym artykule omówiono zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodów (dochodów) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Chodzi (...)
Nie jest dopuszczalna transkrypcja zagranicznego aktu urodzenia dziecka ze związku partnerskiego...
Nie jest możliwe wpisanie w polskim akcie stanu cywilnego zamiast ojca dziecka, "rodzica", który nie jest mężczyzną, gdyż taka transkrypcja byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego - uznał NSA. Nie można uzależniać uzyskania przez obywatela polskiego (...)
Więcej tanich mieszkań na wynajem
Zwiększenie dostępności mieszkań na wynajem dla osób o niskich dochodach, poprawa warunków mieszkaniowych w już istniejących lokalach, dopłaty do czynszów, wakacje czynszowe w TBS, możliwość dojścia do własności nowo budowanych mieszkaniach społecznych, wsparcie (...)
Więcej tanich mieszkań na wynajem?
Impuls dla gospodarki Zwiększenie dostępności mieszkań na wynajem dla osób o niskich dochodach, poprawa warunków mieszkaniowych w już istniejących lokalach, dopłaty do czynszów, wakacje czynszowe w TBS, możliwość dojścia do własności nowo budowanych mieszkaniach (...)
Dokumentacja przetwarzania danych osobowych według RODO
Od 25 maja 2018 r. ze względu na wejście do stosowania nowych przepisów regulujących zagadnienia ochrony danych osobowych oraz wejście w życie nowej ustawy o ochronie danych osobowych straciły moc wcześniej obowiązujące wymagania dotyczące dokumentacji przetwarzania danych (...)
Gruntowne zmiany w gospodarce nieruchomościami
W zasadzie od 22 października zaczynają obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zmienią się m.in. zasady sprzedaży dawnych mieszkań komunalnych. Skorzystać będą mogli na tym nowi właściciele lokali i osoby, które wykupiły je przed (...)
W naszym kraju możemy pochwalić się coraz większą ilością przepisów, które spełniają standardy międzynarodowe, wyszliśmy na prostą i nasze ustawodawstwo rozwija się w dobrym kierunku. Przykładem są choćby regulacje dotyczące ochrony danych osobowych. Każdy Kowalski ma powody do radości, (...)
Zmiany w ustawie o finansach publicznych Nowe przepisy w ustawie o finansach publicznych dotyczą m.in. udzielania ulg w spłacie należności o charakterze cywilnoprawnym. Ustawa uchyla przepisy w zakresie dokumentów audytowych, udostępnianych w trybie dostępu do informacji publicznej, (...)
Tzw. ustawa 2.0 wprowadza reformę szkolnictwa wyższego. To m.in. zmiany w przepisach dotyczących ustroju i organizacji uczelni oraz zasad finansowania systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Wejście w życie ustawy ma podnieść jakość i przydatność kształcenia na studiach wyższych. Konstytucja (...)
Kiedy można starać się o mieszkanie komunalne?
Co to jest mieszkaniowy zasób gminy? Tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej należy do zadań gminy. Gmina powinna zapewnić lokale socjalne i lokale zamienne, a także zaspokajać potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich (...)
Ruszył Deweloperski Fundusz Gwarancyjny
Zakup mieszkania od dewelopera jest bezpieczniejszy Weszła w życie nowa ustawa deweloperska, dzięki której nabywcy mieszkań na rynku pierwotnym będą lepiej chronieni – odzyskają całość wpłaconych pieniędzy nawet w przypadku upadłości dewelopera. Urząd Ochrony Konkurencji (...)
Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę
Pracodawcy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania przez pracowników zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, na podstawie art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 (...)