Apelacja jest podstawowym środkiem odwoławczym. Służy oczywiście do zaskarżania orzeczeń sądów I instancji, konkretnie zaskarżaniu merytorycznemu, czyli korzystamy z niej w sytuacji, gdy nie zgadzamy się z rozstrzygnięciem sądu I instancji. W wyniku postępowania apelacyjnego nie dochodzi oczywiście do powtórzenia całego postępowania sądu I instancji, ale ponowienia i uzupełnienia tego postępowania w takim zakresie, w jakim niezbędne to jest do wszechstronnego sprawdzenia zasadności oraz legalności zaskarżonego orzeczenia w granicach zaskarżenia dokonanego przez uprawniony podmiot. Sąd II instancji rozpoznaje zatem tę samą sprawę w tych samych granicach, w jakich upoważniony był ją rozpatrzyć sąd I instancji (być może naprawić błędy stron oraz sądu I instancji). Sąd apelacyjny na równi z sądem I instancji uprawniony jest do rozstrzygania o faktach i o stosowaniu norm prawnych.

Jaki sąd rozpoznaje apelację?
Apelację od wyroku sądu rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, a od wyroku sądu okręgowego jako pierwszej instancji - sąd apelacyjny. Rozpoznanie sprawy następuje w składzie trzech sędziów zawodowych. Postanowienia dotyczące postępowania dowodowego na posiedzeniu niejawnym wydaje sąd w składzie jednego sędziego.
Jakie wymagania formalne powinna spełniać apelacja?
Przede wszystkim apelacja powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a ponadto zawierać:
-
oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy w części,
-
zwięzłe przedstawienie zarzutów,
-
uzasadnienie zarzutów,
-
powołanie, w razie potrzeby, nowych faktów i dowodów oraz wykazanie, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo że potrzeba powołania się na nie wynikła później,
-
wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia.
Nadto do wymagań formalnych należy także i to, iż w sprawach o prawa majątkowe należy oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia (wartość ta może być oznaczona na kwotę wyższą od wartości przedmiotu sporu wskazanej w pozwie jedynie wtedy, gdy powód rozszerzył powództwo lub sąd orzekł ponad żądanie).
Gdzie należy wnieść apelację?
Apelację wnosi się do sądu odwoławczego za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżony wyrok (pismo de facto więc adresujemy do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, ale w nagłówku piszemy, że wnosimy je do sądu odwoławczego "za pośrednictwem sądu I instancji"). Należy ją wnieść w terminie 2 tygodni od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. W przypadku, gdy strona nie zażądała uzasadnienia wyroku - w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia. Nie żądając uzasadnienia mamy więc trzy tygodnie od dnia ogłoszenia wyroku na wniesienie apelacji.
Co powoduje odrzucenie apelacji?
Sąd I instancji ma obowiązek odrzucić apelację (już na posiedzeniu niejawnym), która została wniesiona po upływie przepisanego terminu a także, która jest niedopuszczalna z innych przyczyn. Ma również obowiązek odrzucić apelację, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie.
Jeżeli natomiast apelację sporządził adwokat, radca prawny bądź rzecznik patentowy, to wymagania formalne względem takiej apelacji są jeszcze ściślej przestrzegane. Mianowicie jeżeli apelacja sporządzona przez któregoś z tych profesjonalistów nie zawiera oznaczenia wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy w części, zwięzłego przedstawienia zarzutów, uzasadnienia zarzutów, czy też wniosku o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia, sąd pierwszej instancji apelację odrzuca (obowiązkowo!) bez wzywania do usunięcia tych braków, zawiadamiając o tym właściwy organ samorządu zawodowego, do którego należy pełnomocnik.
Kiedy sąd II instancji odrzuci apelację?
Sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym apelację, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd pierwszej instancji. Jeżeli dostrzeże braki, do których usunięcia strona nie była wezwana, zażąda ich usunięcia. W razie nieusunięcia braków w wyznaczonym terminie, apelacja ulega odrzuceniu.
Co do zasady sąd II instancji wyznacza rozprawę, która przed sądem II instancji odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej lub obu stron. Wydany wyrok nie jest zaoczny.
O czym może zdecydować w postępowaniu apelacyjnym sąd II instancji?
Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Poza tym w granicach zaskarżenia sąd II instancji może z urzędu rozpoznać sprawę także na rzecz współuczestników, którzy wyroku nie zaskarżyli, gdy będące przedmiotem zaskarżenia prawa lub obowiązki są dla nich wspólne. Współuczestników tych należy zawiadomić o rozprawie; mogą oni składać pisma przygotowawcze.

Potrzebujesz porady prawnej?
Jak współwłaściciele mogą korzystać ze wspólnej nieruchomości?
Od czego zależy sposób korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli? Ustawową regulację sposobu korzystania z rzeczy wspólnej, w tym także ze wspólnej nieruchomości zawiera art. 206 k.c., który stanowi, że „Każdy ze współwłaścicieli (...)
Kiedy apelacja przysługuje? Apelacja przysługuje od wyroku sądu pierwszej instancji oraz od postanowień, które orzekają co do istoty sprawy. Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji. Apelację od wyroku sądu rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, (...)
Jak wnieść apelację? Sąd w postępowaniu o podział majątku nie wydaje wyroku, lecz postanowienie, jednak jest to postanowienie merytoryczne, rozstrzygające sprawę co do istoty i różni się od "zwykłych" postanowień, wydawanych w kwestiach formalnych. Postanowienie takie można (...)
Pora na arbitraż z prawdziwego zdarzenia
17 pażdziernika br. wchodzi w życie ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego. Wprowadza ona przede wszystkim szczegółowe unormowanie rozwiązywania sporów przed sądem polubownym - dostosowujące nasze przepisy do praktyki sądownictwa polubownego w kraju (...)
Postępowanie odwoławcze w sprawie emerytury lub renty
Jeżeli nie zgadzasz się z decyzją ZUS w sprawie emerytury lub renty, możesz się od niej odwołać. Dowiedz się jak złożyć odwołanie i jak wygląda postępowanie odwoławcze. Jak złożyć odwołanie? Możesz odwołać się od decyzji ZUS do sądu okręgowego - sądu pracy i ubezpieczeń (...)
Jak złożyć apelację od wyroku sądu karnego?
W procesie karnym apelacja podobnie jak zażalenie należy do środków odwoławczych. Przysługuje ona stronom od wyroku sądu pierwszej instancji. Strona może zaskarżyć dany wyrok w całości lub w części (można także zaskarżyć samo uzasadnienie orzeczenia). Ważne jest to, że strona (...)
Nie jest dopuszczalna transkrypcja zagranicznego aktu urodzenia dziecka ze związku partnerskiego...
Nie jest możliwe wpisanie w polskim akcie stanu cywilnego zamiast ojca dziecka, "rodzica", który nie jest mężczyzną, gdyż taka transkrypcja byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego - uznał NSA. Nie można uzależniać uzyskania przez obywatela polskiego (...)
Wyrok zaoczny - Kiedy wydawany jest wyrok zaoczny? Jak się od niego odwołać?
Wyrok zaoczny przeważnie jest wyrokiem uwzględniającym powództwo, może jednak być także wyrokiem je oddalającym. Zaoczny charakter wyroku zależy od braku udziału pozwanego w postępowaniu. Nie jest zatem istotne, czy wyrok został wydany po pierwszym posiedzeniu wyznaczonym na rozprawę, (...)
Zgodnie z art. 79 Konstytucji, każdy może wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego (...)
Szybkie i sprawniej działające sądy
Przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości zmiany procesu cywilnego weszły w życie 7 listopada br. Dzięki gruntownej reformie Kodeksu postępowania cywilnego znacznie uproszczone i przyspieszone zostały postępowania przed sądem. Nowe regulacje zapewnią Polakom szybkie i skuteczne dochodzenie (...)
Wszystko o protokołach w postępowaniu cywilnym...
Uwagi ogólne Zgodnie z art. 157 Kodeksu postępowania cywilnego, z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant pod kierunkiem przewodniczącego spisuje protokół. Z posiedzenia niejawnego sporządza się zaś notatkę urzędową, jeżeli nie wydano orzeczenia. Czy sędzia (...)
Jak założyć księgę wieczystą dla własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu – opinia prawna
Stan faktyczny Problem dotyczy założenia księgi wieczystej dla spółdzielczego prawa do lokalu i wpis hipoteki. Sąd oddalił nasz wniosek, ponieważ z rejestru gruntów wynika, że wieczystym użytkownikiem gruntów jest Nauczycielska S.B.M. Jednak w rejestrze gruntów budynek, w którym znajduje (...)
Zmiany w postępowaniu cywilnym od 19 sierpnia 2004 r.
19 sierpnia 2004 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu postępowania cywilnego. Są to zmiany w zakresie postępowania gospodarczego. Zmiany bardzo istotne, bo z dniem wejścia ich w życie w sprawach antymonopolowych (oraz z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji i poczty oraz transportu (...)
Postępowanie uproszczone - kiedy można je zastosować?
Kiedy można stosować przepisy o postępowaniu uproszczonym? Przepisy o tym postępowaniu stosuje się w sprawach należących do właściwości sądów rejonowych. Sądem pierwszej instancji rozpoznającym spór w trybie uproszczonym będzie więc zawsze sąd rejonowy, a sądem drugiej (...)
Kiedy i jak przeprowadza się postępowanie polubowne?
Dlaczego strony są skłonne oddawać sprawy pod rozstrzygnięcie sądu polubownego? Strony oddają sprawy pod rozstrzygnięcie sądu polubownego z tego względu, że sąd polubowny działa szybciej niż sąd państwowy. Rozstrzygnięcia przed sądem polubownym oszczędzają stronom zarówno czasu (...)
Jak orzeka się o niepełnosprawności?
Kiedy występuje niepelnosprawność? Zgodnie z przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia (...)
Jak e-sąd wydaje nakazy zapłaty?
Nakaz zapłaty wydaje się, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego, a w innych sprawach, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Jak wydawane są nakazy zapłaty w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym? E-sąd wydaje nakazy zapłaty w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym. (...)
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Wspomniana ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty (...)
Wyrok sądu administracyjnego. Co zrobić, gdy organ nie wykonuje orzeczenia sądowego?
Kiedy sąd wydaje wyrok?Wyrok sądu administracyjnego orzekającego w sprawie wydawany jest po zamknięciu rozprawy, na posiedzeniu sądu, na którym rozprawę zamknięto. Jeżeli sąd zamknął rozprawę istnieje jednak możliwość jej ponownego otwarcia. W szczególności rozprawa powinna (...)
Nowe koszty sądowe w rozmaitych sprawach cywilnych!
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Niektóre jednak sprawy podrożeją. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 2 marca 2006 r. Warto sprawdzić, na wszczynanie jakich (...)