9.4.2015
Zespół
e-prawnik.pl
W postępowaniu cywilnym przed sądem możesz i musisz zarazem często przytaczać dowody na swoje twierdzenia. I nie ma tu znaczenia, czy jest to postępowanie procesowe (np. spierasz się o zapłatę z jakiegoś tytułu), czy nieprocesowe (np. gdy chodzi o zniesienie współwłasności). Jednym z rodzajów dowodów są zeznania świadków.
Jakich obowiązków musisz dopełnić, gdy chcesz powołać świadka?
W doktrynie postępowania cywilnego przyjmuje się, iż taki dowód osobowy, jakim są zeznania świadka jest wielce niedoskonały, co nie zmienia faktu, iż jest dowodem w postępowaniu cywilnym najczęściej wykorzystywanym i najbardziej dostępnym.
Świadkiem jest osoba fizyczna wezwana przez sąd do złożenia zeznań dotyczących posiadanych wiadomości, a zarazem osoba, która dzięki własnym spostrzeżeniom uzyskała wiadomości o fakcie badanym w toku postępowania.
Zeznaniem jest oświadczenie świadka o posiadanych przez niego wiadomościach na temat faktów badanych w toku postępowania, złożone w formie przepisanej przez prawo procesowe. Wielu świadków, stosownie do okoliczności, może mieć te same wiadomości co do faktów spornych w procesie. Sąd nie musi więc dopuszczać zeznań wszystkich w ogóle świadków. Zeznanie świadków jest oświadczeniem wiedzy o określonych faktach (zdarzeniu, stosunku, stanie), odtwarzającym te fakty.
O czym zeznaje świadek?
Przedmiotem zeznań świadka obok faktów zewnętrznych mogą być również stany wewnętrzne człowieka, jego przeżycia i reakcje psychiczne, intencje oraz dobra czy zła wiara. Przedmiotem zeznania powinny być osobiste spostrzeżenia świadka, a nie sądy o faktach tworzone w drodze wnioskowań i wartościowania. Poza tym pamiętaj, iż świadek nie ma możliwości złożenia zeznać na piśmie, dowodem mogą być tylko zeznania złożone osobiście i ustnie przed sądem.
Co ocenia sędzia, czyli jakie znaczenie mają cechy świadka?
W ocenie wartości dowodowej zeznań świadka sąd bierze pod uwagę m.in. wiek, charakter, poziom intelektualny, zgodność (zwartość) logiczną wypowiedzi, szczerość, sposób i styl wypowiedzi oraz sympatię lub niechęć świadka do strony.
Kiedy już zdecydowałeś, że w Twojej sprawie ktoś powinien zeznawać, możesz zdecydować o powołaniu świadka. W tym celu musisz wskazać, kto miałby nim być. Wskazanie świadków powinno być takie, by „wezwanie ich do sądu było możliwe”. W zasadzie więc Ty jako strona powinieneś podać imię, nazwisko i adres, pod którym świadek zamieszkuje. Pamiętaj poza tym, iż w sytuacji, kiedy powołujesz się na dowód ze świadków, masz obowiązek dokładnie oznaczyć fakty, które mają być zeznaniami poszczególnych świadków stwierdzone.
Czy każdy może być Twoim świadkiem?
Niestety nie. Same przepisy kodeksu postępowania cywilnego stanowią, iż świadkami nie mogą być:
-
osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń,
-
wojskowi i urzędnicy nie zwolnieni od zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” lub „poufne”, jeżeli ich zeznanie miałoby być połączone z jej naruszeniem,
-
przedstawiciele ustawowi stron oraz osoby, które mogą być przesłuchane w charakterze strony jako organy osoby prawnej lub innej organizacji mającej zdolność sądową,
-
współuczestnicy jednolici.
Pamiętaj przy tym, iż pomimo, iż zasadą jest, iż wojskowi i urzędnicy nie mogą zeznawać, jeżeli nie zostali zwolnieni od zachowania tajemnicy informacji niejawnych, to zwolnienie to jest jednak możliwe. Osoby te mogą oczywiście zeznawać także co do faktów mających dla sprawy istotne znaczenie, a nie objętych tajemnicą.
W przypadku określania niezdolności do spostrzegania lub komunikowania spostrzeżeń nie sposób pominąć sytuacji, w których chodzi o odurzenie środkami odurzającymi. Pamiętaj jednak, iż z punktu widzenia praktyki stosowania przepisów o postępowaniu cywilnym nie ma przeszkód, aby osobę uzależnioną od narkotyków lub środków odurzających przesłuchać w charakterze świadka, jeżeli stan odurzenia ustąpił i osoba ta jest zdolna do spostrzegania i komunikowania się z otoczeniem.
Czy świadek może odmówić składania zeznań?
Tak, istnieje taka możliwość, jednak nie każdy świadek może z niej skorzystać. Co do zasady bowiem nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka. Odmówić mogą natomiast:
-
małżonkowie stron,
-
wstępni stron (rodzice, dziadkowie itd.),
-
zstępni stron (dzieci, wnuki, itd.),
-
rodzeństwo stron (także bracia i siostry przyrodnie),
-
powinowaci w tej samej linii lub stopniu,
-
osoby pozostające ze stronami w stosunku przysposobienia.
Prawo odmowy zeznań trwa po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia. Jednakże odmowa zeznań nie jest dopuszczalna w sprawach o prawa stanu, z wyjątkiem spraw o rozwód.
Poza tym świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie. Ma taką gwarancję wynikającą z samych przepisów, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich (wymienionych powyżej) na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Duchowny może odmówić zeznań co do faktów powierzonych mu na spowiedzi.
O prawie odmowy zeznań, jak i odmowy odpowiedzi na zadane pytania przewodniczący powinien uprzedzić świadka przed jego przesłuchaniem.
W celu skorzystania z możliwości odmowy zeznań, świadek składa stosowne oświadczenie, które jednak może zawsze odwołać. Nie działa to w drugą stroną, tzn. po złożeniu zeznań świadek nie może już skorzystać z prawa ich odmowy. Gdyby jednak nie został uprzednio pouczony o prawie odmowy zeznań, późniejsze oświadczenie świadka, że chce skorzystać z prawa odmowy zeznań, powoduje, że złożone już zeznania traktować należy jako „nie istniejące”.
Oprócz prawa odmowy zeznań nie wolno zapominać o prawie odmowy odpowiedzi na konkretne pytanie.
Potrzebujesz porady prawnej?
Jak skorzystać z bonu turystycznego 500+?
Polski Bon Turystyczny Polski Bon Turystyczny jest formą wsparcia dla polskich rodzin oraz branży turystycznej w związku z trudną sytuacją gospodarczą wywołaną epidemią COVID-19. Za pomocą bonu można zapłacić za usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne w Polsce do końca marca 2022 r. ##baner## Ważne (...)
Opodatkowanie akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich
Przeczytaj ważne informacje na temat prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Opodatkowanie akcyzą Podstawowym aktem prawnym dotyczącym podatku akcyzowego w Polsce jest ustawa o podatku akcyzowym, która (...)
Jakie są prawa i obowiązki pokrzywdzonego w postępowaniu karnym?
Kto ma status pokrzywdzonego w postępowaniu karnym? Pokrzywdzony to osoba, której dobro zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone. Pokrzywdzona może być również np. spółka (podmiot zbiorowy). W jej imieniu występuje osoba uprawniona. Jeżeli pokrzywdzony nie ma ukończonych (...)
Jakie prawa ma przesłuchiwany świadek w postępowaniu karnym?
W przypadku przesłuchania świadkowi przysługują pewne uprawnienia, dzięki którym może on chronić swoje interesy czy swoich bliskich. Samo przesłuchanie jest sytuacją niewątpliwie stresującą, a ten fakt jest często wykorzystywany przez prowadzących przesłuchanie (...)
Tarcza 6.0 – jakie wnioski można złożyć od 30 grudnia
Na postawie przepisów tzw. tarczy antykryzysowej 6.0. osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą od 30 grudnia złożyć wniosek o jednorazowe dodatkowe świadczenie postojowe oraz o zwolnienie z opłacania składek za listopad 2020 r. Dodatkowe branże mogą skorzystać ze zwolnienia (...)
Kasa fiskalna w przedsiębiorstwie
Czym jest kasa fiskalna, kto i kiedy musi ją mieć, a także jakie obowiązki związane są z jej posiadaniem. ##baner## Co to jest kasa fiskalna? Kasa fiskalna to urządzenie, w którym możesz zapisać wszystkie towary lub usługi z asortymentu twojej firmy oraz ewidencjonować ich sprzedaż. Są (...)
Nowości w tarczy antykryzysowej
Zmiany od 28 lutego 2021 r. Przedsiębiorcy z określonych branż mogą wystąpić o zwolnienie z opłacania składek za luty 2021 r. Będą też mogli skorzystać ze świadczenia postojowego maksymalnie trzykrotnie. Takie zmiany wynikają z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lutego 2021 (...)
Jakie prawa przysługują konsumentom?
Jeśli zamierzasz sprzedawać towary lub świadczyć usługi, musisz przestrzegać praw konsumenta. Te prawa obejmują między innymi: gwarancję, rękojmię czy prawo do zwrotu towaru. Nie możesz też stosować w umowach klauzul niedozwolonych. Sprawdź, jakie prawa mają konsumenci. Kim jest (...)
Jak zgłosić utratę dowodu osobistego?
W połowie marca pierwsze osoby odebrały dowody z warstwą elektroniczną. Podpowiadamy co zrobić, jeśli nowy dokument zniknie w nieoczekiwanych okolicznościach… E-dowód Wszyscy, którzy wniosek o nowy dowód osobisty złożą 4 marca lub później, (...)
Tarcza antykryzysowa 7.0 - od 1 lutego 2021 r. dodatkowe wsparcie dla wybranych branż
Od 1 lutego 2021 roku przedsiębiorcy z branż najbardziej dotkniętych epidemią COVID-19 mogą korzystać z kolejnych form wsparcia w Tarczy 7.0. Chodzi o świadczenia postojowe, dofinansowanie wynagrodzeń, dotacje na pokrycie bieżących kosztów działalności czy zwolnienie z opłacania składek (...)
Zażalenie - Kiedy przysługuje zażalenie na postanowienie? Jak powinno wyglądać?
Zażalenie w postępowaniu cywilnym jest zwykłym środkiem odwoławczym, który prowadzi do zmiany lub uchylenia postanowienia sądu albo zarządzenia przewodniczącego wydanego w pierwszej instancji. Zażalenie jest tzw. środkiem względnie dewolutywnym - oznacza to, że w zasadzie rozpatrywać (...)
Wszystko o protokołach w postępowaniu cywilnym...
Uwagi ogólne Zgodnie z art. 157 Kodeksu postępowania cywilnego, z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant pod kierunkiem przewodniczącego spisuje protokół. Z posiedzenia niejawnego sporządza się zaś notatkę urzędową, jeżeli nie wydano orzeczenia. Czy sędzia (...)
Jak wnioskować o wsparcie z tarczy antykryzysowej?
Od 17 stycznia przedsiębiorcy z określonych branż, którzy ucierpieli z powodu epidemii COVID-19, mogą wystąpić o zwolnienie z opłacania składek za grudzień 2021 r., a także skorzystać ze świadczenia postojowego maksymalnie sześć razy. O zwolnienie z obowiązku opłacania składek (...)
Można już składać wnioski o wsparcie z tarczy antykryzysowej...
Od 23 lipca 2021 r. przedsiębiorcy, którzy prowadzą sklepiki szkolne i ponieśli straty z powodu pandemii COVID-19 mogą składać wnioski o świadczenie postojowe i zwolnienie z opłacania składek. Na wsparcie z ZUS mogą też liczyć piloci wycieczek i przewodnicy turystyczni, którzy (...)
Efektywność energetyczna budynków - obowiązki i uprawnienia...
Co to jest efektywność energetyczna budynku? Efektywność energetyczna budynku, czyli jego sprawność energetyczna, to stopień przygotowania budynku do zapewnienia komfortu jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem przy jednoczesnym możliwie najniższym zużyciu energii przez ten budynek. Ocena (...)
Możesz ustanowić pełnomocnika do zarejestrowania Twojej działalności. Pełnomocnictwo może być uwidocznione w CEIDG, co pozwoli uniknąć uiszczania opłaty skarbowej przy działaniach pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna (spółka). (...)
Jakie prawa i obowiązki ma świadek w postępowaniu karnym?
Podstawowe informacje o statusie świadka w postępowaniu karnym Jeżeli zostałeś wezwany w charakterze świadka, masz obowiązek stawić się i złożyć zeznania (zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu postępowania karnego - k.p.k.). Zeznania świadka mogą być kluczowe w sprawie i pomóc sądowi (...)
O czym pamiętać na zakupach prezentów?
Wybierasz prezenty dla najmłodszych? Szukasz upominku dla bliskich? Pamiętasz o swoich prawach w przypadku zakupu nietrafionego produktu? Poznaj porady UOKiK, aby wiedzieć, na co zwrócić uwagę wybierając zabawki, karty podarunkowe czy personalizowane podarunki. UOKiK (...)
Tarcza 5.0 - czyli tarcza branżowa
Od 15 października przedsiębiorcy z branży turystycznej, estradowej i wystawienniczej mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o świadczenie postojowe, dodatkowe świadczenie postojowe i zwolnienie z opłacania składek. Wnioski można składać tylko elektronicznie - przez Platformę Usług Elektronicznych (...)
Jak e-sąd wydaje nakazy zapłaty?
Nakaz zapłaty wydaje się, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego, a w innych sprawach, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Jak wydawane są nakazy zapłaty w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym? E-sąd wydaje nakazy zapłaty w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym. (...)
