9.9.2021

Zespół
e-prawnik.pl

Kto może odmówić składania zeznań w postępowaniu karnym?

W polskim procesie karnym dowód ze świadków jest najczęstszym sposobem dochodzenia do prawdy. Gdy dostajemy wezwanie z sądu, by stawić się w roli świadka, mamy obowiązek udać się do sądu we wskazanym terminie i zgodnie z prawdą przekazać to, co jest nam wiadome. Są jednak sytuacje, gdy osoba wezwana na świadka może odmówić składania zeznań lub odpowiedzi na pewne pytania. Regulują to przepisy Kodeksu postępowania karnego.

"Każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania"  - tak rozpoczyna się rozdział 21 Kodeksu postępowania karnego, dotyczący świadków. Obowiązek zawarty w tym przepisie nie jest jednak absolutny. Istnieją sytuacje, kiedy to od złożenia zeznań można się uchylić.

Porady prawne

Tajemnica służbowa i zawodowa

Osoby obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli tajności „zastrzeżone” lub „poufne” lub tajemnicy związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji mogą odmówić zeznań co do okoliczności, na które rozciąga się ten obowiązek. Sąd lub prokurator może zwolnić te osoby od obowiązku zachowania tajemnicy, co spowoduje, że będą musiały zeznawać także w tym zakresie.

Nieco inaczej prawo traktuje osoby zobowiązane do zachowania tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarskiej, dziennikarskiej lub statystycznej. Mogą być przesłuchiwane co do faktów objętych tą tajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. W postępowaniu przygotowawczym w przedmiocie przesłuchania lub zezwolenia na przesłuchanie takich osób decyduje sąd, na posiedzeniu bez udziału stron, w terminie nie dłuższym niż 7 dni od daty doręczenia wniosku prokuratora. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

Dodatkowo zwolnienie dziennikarza od obowiązku zachowania tajemnicy nie może dotyczyć danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również identyfikację osób udzielających informacji opublikowanych lub przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych.

 Ta reguła nie ma zastosowania tylko wtedy, gdy informacja dotyczy przestępstw: ludobójstwa (art. 118 k.k.), zamachu na niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej (art. 127 k.k.), zamachu stanu (art. 128 k.k.), szpiegostwa (art. 130 k.k.), zamachu na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (art. 134 k.k.), zamachu na jednostkę Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (art. 140 k.k.), zabójstwa (art. 148 k.k.), sprowadzenia niebezpieczeństwa powszechnego (art. 163 k.k.), przejęcia kontroli nad statkiem wodnym lub powietrznym (art. 166 k.k.) i wzięcia zakładnika (art. 252 k.k.) - o tych przestępstwach każdy ma obowiązek powiadomić organy ścigania (niepowiadomienie jest zaś przestępstwem z art. 240 k.k.).

Warto zauważyć, że można przesłuchać dziennikarza na okoliczności objęte tajemnicą dziennikarską,, jeżeli on sam chce takie zeznania złożyć, tj. złamać wiążącą go tajemnicę.

Porady prawne

Więzy pokrewieństwa

Zeznań może odmówić osoba najbliższa dla oskarżonego. O tym, kto jest "osobą najbliższą" przesądza art. 115 § 11 k.k. - jest to: małżonek, wstępny (każdy z rodziców, dziadków, pradziadków itd.), zstępny (każdy z dzieci, wnuków itd.), rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu. Tu od razu warto wyjaśnić, że zarówno rodzeństwo małżonka, jak i małżonek rodzeństwa oskarżonego to także "osoby najbliższe". Odnośnie "wspólnego pożycia" zastrzec należy, że chodzi tu o konkubinat, tj. związek osób różnej płci, które faktycznie żyją jak małżeństwo.

Prawo odmowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia.

Byłej konkubinie oskarżonego nie przysługuje jednak prawo odmowy składania zeznań, zatem nie ma potrzeby informować jej o tym.

Oskarżony o współudział

Prawo odmowy zeznań przysługuje także świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem. Nie zawsze bowiem wszystkich współsprawców jednego przestępstwa sądzi ten sam sąd. Sprawy mogą od początku toczyć się w różnych sądach, mogą być także rozdzielone.

Chodzi o to, by ów "oskarżony w innej toczącej się sprawie", na skutek zmiany swojej sytuacji procesowej nie był w istocie zmuszony zeznawać przeciwko sobie. W "swojej" sprawie, jako oskarżony, mógłby bowiem odmówić składania wyjaśnień bez żadnego powodu. Jako świadek - w braku omawianej regulacj - musiałby zaś zeznawać, pod groźbą odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. Tymczasem okoliczności, o których miałby zeznawać, obciążyć mogłyby także jego samego.

Odmowa odpowiedzi na pytanie

Świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Oczywiście nie chodzi tu o odmowę składania zeznań w ogóle, a tylko prawo do odmowy udzielenia odpowiedzi na konkretne pytanie - sądu, oskarżonego, obrońcy, prokuratora itd. Jak wskazał Sąd Najwyższy, sąd nie może dociekać powodów, dla których świadek odmawia odpowiedzi na pytanie, zasłaniając się obawą przed grożącą mu odpowiedzialnością karną, co dotyczy także takich sytuacji, gdy odmową swoją świadek zubaża materiał dowodowy i tym samym utrudnia sądowi dotarcie do prawdy. Wypytywanie świadka o okoliczności dotyczące skorzystania przez niego z uprawnienia z art. 183 § 1 k.p.k. musiałoby być wręcz ocenione w kategoriach rażącego naruszenia prawa (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2005 r., sygn. akt II KK 353/2004, OSNKW 2005/7-8 poz. 64).

Ponadto świadek może żądać, aby przesłuchano go na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę jego lub osobę dla niego najbliższą. Ewentualna odmowa sądu nie podlega jednak zaskarżeniu.

Szczególnie bliski stosunek osobisty

Ponieważ nie da się przewidzieć wszystkich możliwych sytuacji, Kodeks przewiduje, że sąd może zwolnić od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania osobę pozostającą z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym, jeżeli osoba taka wnosi o zwolnienie. Jako przykłady takiego stosunku osobistego można podać posiadanie wspólnego dziecka przez osobę składającą zeznania i podejrzanego bądź oskarżonego, narzeczeństwo, bliską przyjaźń. Do tej także kategorii zaliczać się mogą związki osób tej samej płci. Raczej ostrożnie organy podchodzą natomiast do luźniejszych, typowych dla kultury młodzieżowej związków ("chodzenia ze sobą") - trzeba tu zbadać, czy w rzeczywistości zaistniał szczególnie bliski stosunek osobisty.

 

Podstawa prawna:

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Prawo do odmowy składania zeznań w procesie karnym - opinia prawna

Prawo do odmowy składania zeznań w procesie karnym - opinia prawna

Stan faktyczny  Kilka miesięcy temu zostałem pobity i obrabowany przez dwóch sprawców (zabrano mi telefon komórkowy i wszystkie banknoty z portfela, razem ok. 500 zł). Świadkiem tego były dwie dziewczyny, które zresztą próbowały ich powstrzymać. (...)

Kogo możesz powołać na świadka w swojej sprawie?

Kogo możesz powołać na świadka w swojej sprawie?

  W postępowaniu cywilnym przed sądem możesz i musisz zarazem często przytaczać dowody na swoje twierdzenia. I nie ma tu znaczenia, czy jest to postępowanie procesowe (np. spierasz się o zapłatę z jakiegoś tytułu), czy nieprocesowe (np. gdy chodzi o zniesienie współwłasności). (...)

Jakie prawa i obowiązki ma świadek w postępowaniu karnym?

Jakie prawa i obowiązki ma świadek w postępowaniu karnym?

Podstawowe informacje o statusie świadka w postępowaniu karnym Jeżeli zostałeś wezwany w charakterze świadka, masz obowiązek stawić się i złożyć zeznania (zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu postępowania karnego - k.p.k.). Zeznania świadka mogą być kluczowe w sprawie i pomóc sądowi (...)

Jakie dowody są dopuszczane w procesie karnym, a jakie nie?

Jakie dowody są dopuszczane w procesie karnym, a jakie nie?

    Kto ma prawo inicjatywy dowodowej? Proces karny nie zna legalnej teorii dowodowej, a w Kodeksie postępowania karnego nie sformułowano zamkniętego katalogu dowodów, w związku z czym dowodem może być wszystko to, co przyczynić się może do wyjaśnienia prawdy. Zgodnie (...)

Jakie prawa ma przesłuchiwany świadek w postępowaniu karnym?

Jakie prawa ma przesłuchiwany świadek w postępowaniu karnym?

  W przypadku przesłuchania świadkowi przysługują pewne uprawnienia, dzięki którym może on chronić swoje interesy czy swoich bliskich. Samo przesłuchanie jest sytuacją niewątpliwie stresującą, a ten fakt jest często wykorzystywany przez prowadzących przesłuchanie (...)

Pełnomocnik przedsiębiorcy

Pełnomocnik przedsiębiorcy

Możesz ustanowić pełnomocnika do zarejestrowania Twojej działalności. Pełnomocnictwo może być uwidocznione w CEIDG, co pozwoli uniknąć uiszczania opłaty skarbowej przy działaniach pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna (spółka). (...)

Doprowadzenie do upadłości spółki przez funkcjonariuszy Urzędu Celnego - opinia prawna

Doprowadzenie do upadłości spółki przez funkcjonariuszy Urzędu Celnego - opinia prawna

Stan faktyczny Moja firma, gdy byłem prezesem jej zarządu, zakupywała alkohol etylowy skażony do produkcji preparatów chemicznych. W toku jednej z kontroli prowadzonej przez Urząd Celny zarzucono nam "odkażanie" alkoholu etylowego, co w konsekwencji doprowadziło do zamknięcia składu (...)

Projekt zmian w ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary

Projekt zmian w ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary

Na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Dlaczego pojawiła się propozycja zmian? Zmiana ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych (...)

Jakich oświadczeń i dokumentów może żądać zamawiający od wykonawców w zamówieniach publicznych?

Jakich oświadczeń i dokumentów może żądać zamawiający od wykonawców w zamówieniach publicznych?

  Kto może ubiegać się o udzielenie zamówienia? W postępowaniu o udzielenie zamówienia mogą uczestniczyć wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu określone przez zamawiającego. Podkreślić wszak należy, iż w szczególności w postępowaniu (...)

Który sąd osądzi przestępcę?

Który sąd osądzi przestępcę?

  Rozdział 1 działu II Kodeksu postępowania karnego (dalej: k.p.k.) określa właściwość i skład sądu karnego. W których sprawach orzeka sąd rejonowy? Właściwość sądów jest wyznaczana przez przedmiot orzekania, a nie przez ilość wysiłku organizacyjnego czy intelektualnego, (...)

Zasady uznawania dowodu zagranicznego w Polsce

Zasady uznawania dowodu zagranicznego w Polsce

Ustawodawca wprowadzając do obowiązującego Kodeksu postępowania karnego art. 587, zdecydował się wypełnić istniejącą w poprzednio obowiązującym kodeksie z 1969 r. lukę w zakresie dopuszczalności wykorzystania w procesie karnym dowodów uzyskanych w drodze pomocy prawnej od organów (...)

Jakie są prawa i obowiązki pokrzywdzonego w postępowaniu karnym?

Jakie są prawa i obowiązki pokrzywdzonego w postępowaniu karnym?

Kto ma status pokrzywdzonego w postępowaniu karnym? Pokrzywdzony to osoba, której dobro zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone. Pokrzywdzona może być również np. spółka (podmiot zbiorowy). W jej imieniu występuje osoba uprawniona. Jeżeli pokrzywdzony nie ma ukończonych (...)

Jakie są prawa i obowiązki podejrzanego w postępowaniu karnym?

Jakie są prawa i obowiązki podejrzanego w postępowaniu karnym?

Kto ma status podejrzanego w postępowaniu karnym? Podejrzany to osoba, wobec której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której postawiono już zarzut w związku z rozpoczęciem przesłuchania w charakterze podejrzanego. Do czasu wydania prawomocnego wyroku jest on (...)

Odpady w 2020 r. - rejestracja, ewidencja i sprawozdawczość

Odpady w 2020 r. - rejestracja, ewidencja i sprawozdawczość

Przeczytaj najważniejsze informacje i zmiany dotyczące rejestracji, ewidencji odpadów i sprawozdań o wytworzonych odpadach. Co to jest BDO? BDO to baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Ma pomóc uszczelnić system gospodarowania odpadami, zwiększyć (...)

Czy wiesz, czego możesz domagać się od organów ścigania będąc pokrzywdzonym?

Czy wiesz, czego możesz domagać się od organów ścigania będąc pokrzywdzonym?

  Status pokrzywdzonego musiał zostać określony przepisami, ponieważ „ofiarą przestępstwa” niestety może zostać każdy z nas. Dokładniej rzecz ujmując pokrzywdzonym może być zarówno osoba fizyczna jak i prawna. Kto posiada status pokrzywdzonego w rozumieniu polskich (...)

Wszystko o protokołach w postępowaniu karnym

Wszystko o protokołach w postępowaniu karnym

  Zagadnienia ogólne Kodeks postępowania karnego rozróżnia czynności, z których protokół musi być sporządzony, oraz czynności, z których protokół można sporządzić, ale nie jest to bezwzględnie konieczne. Zgodnie z art. 143 § (...)

Zmienione Prawo zamówień publicznych

Zmienione Prawo zamówień publicznych

W styczniu 2021 roku zmieniają się zasady i procedury zamówień publicznych. Sprawdź kto musi stosować nowe przepisy, jakie są nowe tryby zamówień i najważniejsze reguły dotyczące przygotowania i złożenia oferty w zamówieniu publicznym. ##baner## Co to są zamówienia (...)

Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)

Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)

W dniach 7-9 maja 2009 r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil,        Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanek,    Zastępca (...)

Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)

Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)

W dniach 7-9 maja 2009r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil,        Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanĕk,    Zastępca (...)

Poręczenie zamiast aresztu, czyli sposób na uniknięcie najgorszego

Poręczenie zamiast aresztu, czyli sposób na uniknięcie najgorszego

  Co to są środki zapobiegawcze i które z nich są nieizolacyjnymi środkami? Od momentu zatrzymania osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa albo też od momentu pozyskania informacji o popełnieniu przestępstwa przez taką osobę, ze względu na konieczność zabezpieczenia prawidłowego (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Zeznanie nieprawdy przed sądem.

Zeznanie nieprawdy przed sądem.

Czy zeznanie przed sądem nieprawdy jest przestępstwem karalnym? W związku z zamówieniem porady prawnej przedstawiamy odpowiedzi na zadane pytanie: Co do zasady zeznanie przed sądem nieprawdy lub zatajenie prawdy jest przestępstwem penalizowanym w k.k. (ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks (...)

Prawo odmowy zeznań córki będącej świadkiem

Prawo odmowy zeznań córki będącej świadkiem

Jestem świadkiem na sprawie u mojego ojca , czy mogę skorzystać z prawa odmowy zeznań? jeśli tak to który jest to artykuł kodeksu? Z pytania nie wynika, czy sprawa dotyczy postępowania cywilnego, czy też karnego. W postępowaniu cywilnym, prawo do odmowy zeznań, jak również prawo odmowy (...)

Prawo odmowy składania zeznań przez powinowatego

Prawo odmowy składania zeznań przez powinowatego

Czy brat żony jest powinowatym? Czy może on odmówić składania zeznań w przypadku, gdy podejrzanym jest mąż żony? Zgodnie z art. 182 § 1 kodeksu postępowania karnego (kpk) osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań. Prawo odmowy zeznań trwa mimo ustania (...)

Konsekwencje fałszywych zeznań

Konsekwencje fałszywych zeznań

Jakie są konsekwencje składania fałszywych, nieprawdziwych zeznań, świadomie i z wyrachowaniem, w sprawie rozwodowej składanych w trakcie słuchania strony w trybie art. 304 k.p.c.? Jakie kryteria określają pojęcie kłamstwa procesowego lub inaczej fałszywego zeznania? Jakie konsekwencje niesie (...)

Wyjaśnienia podejrzanego i jego małżonka

Wyjaśnienia podejrzanego i jego małżonka

Zostałem wezwany na Policję celem przesłuchania w charakterze świadka, gdzie mam złożyć zeznania przeciwko współmałżonkowi, który z kolei będzie przesłuchiwany w charakterze podejrzanego. Czy mogę odmówić składania zeznań? Czy współmałżonek wezwany na Policję w celu składania (...)

Utajnienie adresu świadka w postępowaniu karnym

Utajnienie adresu świadka w postępowaniu karnym

W trakcie przesłuchania w charakterze świadka w toku postępowania przygotowawczego z reguły należy podać swój adres zamieszkania. Z adresem tym wcześniej czy później może zapoznać się osoba oskarżona - sprawca przestępstwa. W związku z tym istnieje obawa, że może to zostać wykorzystane (...)

Przeprowadzenie wniosku dowodowego

Przeprowadzenie wniosku dowodowego

W trakcie trwania procesu karnego w sprawie o morderstwo trzech świadków zeznaje nieprawdę (zmowa). Oskarżyciel posiłkowy posiada dowody w formie zdjęć, potwierdzających nieprawdziwość ich zeznań, mających kluczowe znaczenie w sprawie. W jakiej formie powinien przedstawić te dowody Sądowi, (...)

Skutki karne kłamstwa w procesie cywilnym

Skutki karne kłamstwa w procesie cywilnym

Pozwany, który jest jednocześnie podejrzanym w śledztwie (m.in. przywłaszczenie, oszustwo, podrobienie podpisu) przedmiotowo powiązanym z roszczeniem cywilnym, wnosi zarzuty od nakazu zapłaty.Czy w trakcie procesu cywilnego może kłamać bez konsekwencji karnych? Ustawa Kodeks postępowania cywilnego (...)

Fałszywe zeznania w procesie cywilnym

Fałszywe zeznania w procesie cywilnym

Jaka jest odpowiedzialność za składanie fałszywych zeznań w procesie cywilnym?| Odpowiedzialność za składanie fałszywych zeznań regulują przepisy kodeksu karnego (kk). Zgodnie z art. 233 § 1 kk - kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu (...)

Stawiennictwo świadka w sądzie

Stawiennictwo świadka w sądzie

Czy jeżeli świadek został wezwany pisemnie pzez sąd do stawienia się na rozprawie ma obowiązek stawiennictwa osobistego czy też zależy to od chęci świadka? Co w sytuacji, gdy świadek jest daleko poza granicami kraju a przyjazd i stawiennictwo wymaga niemałych nakładów finansowych? Jakie (...)

Odmowa składania zeznań w postępowaniu cywilnym

Odmowa składania zeznań w postępowaniu cywilnym

Witam. Zostałem wezwany na rozprawę cywilną w charakterze świadka. Czy mogę odmówić składnia zeznań? Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, (...)

Zlekceważone powiadomienie o przestępstwie

Zlekceważone powiadomienie o przestępstwie

Złożyłem zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa z art. 233 kk. Współwłaściciele naszej nieruchomości wspólnej celem uzyskania postanowienia jak i decyzji w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego złożyli niezgodne ze stanem faktycznym oświadczenie do dysponowania nieruchomością (...)

Status świadka w postępowaniu karnym

Status świadka w postępowaniu karnym

Ponad 3 lata temu pośredniczyłam w otrzymaniu kredytu, a także w podpisaniu umowy kredytowej Kredytobiorcami są dwa małżeństwa. Po 2 latach przyszło do mnie do firmy wezwanie z policji, w celu złożenia wyjaśnień. Policjant poinformował mnie, że mam złożyć wyjaśnienia oraz że osoby (...)

Jak złożyć protest wyborczy do sądu?

Jak złożyć protest wyborczy do sądu?

Mam pewne podejrzenia że podczas wyborów na wójta doszło do nieprawidłowego segregowania kart do głosowania. Chciałbym złożyć protest wyborczy do sądu. W jaki sposób to mogę zrobić? I jak mogę się bronić przed atakami ludzi którzy będą chcieli udowodnić przed sądem że składam (...)

Policjant jako świadek w postępowaniu karnym

Policjant jako świadek w postępowaniu karnym

Prokurator wydał postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego i sąd to podtrzymał. Jako uzasadnienie podał, że sprawca (mąż) powiedział, iż zrobił to nieumyślnie. Oparł ten wniosek na fałszywych zeznaniach męża, mówiących, że "wyjechał z budynku do chorej matki (...)

Przyznanie punktów karnych po ukaraniu mandatem

Przyznanie punktów karnych po ukaraniu mandatem

W warsztacie samochodowym jaki prowadzę posiadam samochód dla klienta serwisu. Samochód ten został sfotografowany przez foto-radar Straży Miejskiej z powodu przekroczenia prędkości. Otrzymałem pocztą wezwanie do uiszczenia mandatu i informację o przyznaniu mi punktów karnych, chyba że wskażę (...)