Na "nagłe" postanowienie w sprawach dziecka przysługuje zażalenie

Na postanowienie sądu opiekuńczego zawierające zarządzenie, o którym mowa w art. 569 § 2 k.p.c., wydane w sprawie "na czas toczącego się postępowania", przysługuje zażalenie na podstawie art. 741 k.p.c.

Przepis art. 569 § 2 k.p.c. przewiduje możliwość wydania z urzędu w wypadkach nagłych wszelkich potrzebnych zarządzeń nawet w stosunku do osób, które nie podlegają jego właściwości miejscowej i zawiadomienia o tym sądu opiekuńczego miejscowo właściwego. Zarządzenie takie może być wydane albo w toku sprawy rodzinnej lub opiekuńczej, albo nawet wtedy, gdy żadne postępowanie się nie toczy. W niniejszym przypadku zostało wydane w ramach toczącej się sprawy rodzinnej.

SN zwrócił uwagę, że nie jest to postanowienie kończące sprawę, dlatego nie przysługuje od niego apelacja (art. 518 zdanie pierwsze k.p.c.). Nie ma także żadnego przepisu, który by wprost przewidywał zażalenie na takie postanowienie. SN uznał jednak, że spełnia ono rolę postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia (art. 730 k.p.c.), na które zażalenie przysługuje (art. 741 k.p.c.). A skoro tak, to na postanowienie zawierające zarządzenie, o którym mowa w art. 569 § 2 k.p.c., wydane w sprawie "na czas toczącego się postępowania", także przysługuje zażalenie, właśnie na podstawie art. 741 k.p.c. SN argumentował dodatkowo, iż takie postanowienie dotyczy spraw bardzo istotnych, a jest podejmowane w "trybie nagłym", dlatego należy poddać je kontroli wyższej instancji.

Na koniec SN zauważył, iż gdy postanowienie na podstawie art. 569 § 2 k.p.c. zostanie wydane gdy nie toczy się żadna sprawa rodzinna czy opiekuńcza (tj. poza jakimkolwiek postępowaniem), to jest postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy w rozumieniu art. 518 zdanie pierwsze k.p.c. i wtedy przysługuje na nie apelacja.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2008 roku, sygn. akt III CZP 83/08