Nowa instytucja prawa cywilnego - nieodpłatne przekazanie nieruchomości

Dlaczego została wprowadzona nowa instytucja?

W dniu 11 października 2008 roku wchodzi w życie kolejna nowelizacja Kodeksu cywilnego oraz ustawy - Prawo o notariacie. Nowelizacja niniejsza stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2005 r. (sygn. akt K 9/04), stwierdzającego niezgodność art. 179 Kodeksu cywilnego (dotyczącego zrzeczenia własności nieruchomości) z Konstytucją. Zaskarżony art. 179 k.c. dopuszczał możliwość wyzbycia się własności nieruchomości poprzez notarialne zrzeczenie się jej własności. Po zrzeczeniu nieruchomość stawała się własnością gminy, na terenie której była położona nieruchomość bądź też jej większa część. Orzeczenie przez TK niezgodności przepisu art. 179 k.c. spowodowało konieczność odmiennego uregulowania instytucji przekazywania nieruchomości na rzecz gmin. Omawiana nowelizacja wprowadza właśnie tę nową instytucję, jaką jest przekazanie nieruchomości.

Jakie są zmiany i czym jest nieodpłatne przekazanie nieruchomości?

Ustawa nowelizująca wprowadza w Kodeksie cywilnym nowy tytuł XXXIII[1] zatytułowany „Przekazanie nieruchomości".

Zgodnie z jego treścią przez umowę przekazania nieruchomości jej właściciel zobowiązuje się nieodpłatnie przenieść na gminę albo na Skarb Państwa własność nieruchomości. Skarb Państwa może zawrzeć umowę przekazania nieruchomości, gdy gmina miejsca położenia całej albo części nieruchomości nie skorzystała z zaproszenia do jej zawarcia w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia zaproszenia przez właściciela nieruchomości.

Na podstawie powyższego przepisu można wskazać, iż gmina nie będzie już nabywać własności nieruchomości „przymusowo". Przepis daje jej bowiem możliwość nieprzyjęcia zaproszenia do zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości - widać więc w tym przypadku aktywny udział gminy tak w akcie przyjęcia zaproszenia jak i zawarciu umowy przekazania nieruchomości. Nowelizacja eliminuje więc możliwość przekazania własności nieruchomości gminie na mocy jednostronnego oświadczenia woli właściciela.

Jeśli gmina nie przyjmie zaproszenia w terminie trzech miesięcy, możliwość zawarcia umowy nieodpłatnego przeniesienia własności nieruchomości. Nowa instytucja zawiera więc element, jakim jest stanowisko (wola) podmiotu, który uzyskuje prawo własności nieruchomości.

Zmiana wskazuje także, iż w braku innych postanowień właściciel przekazujący nieruchomość nie ponosi odpowiedzialności za jej wady.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 23 lipca 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy - Prawo o notariacie (Dz. U. z 200 r., Nr 163, poz. 1012)

Zespół
e-prawnik.pl