Propozycje zmian w systemie ubezpieczeń społecznych oraz w ustawie o emeryturach i rentach z FUS

Czego dotyczy rządowy projekt?

30 września 2008 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Po uchwaleniu przez Sejm propozycją nowelizacji zajmuje się teraz Senat.

Jakie konkretnie zmiany przewiduje projekt?

Zgodnie z projektem ustawy, proponuje się:

• w zakresie przepisów emerytalno-rentowych:

  • zmianę terminu negocjacji zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia, co jest wynikiem uzgodnień w Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Obecnie, negocjacje dotyczące tego zwiększenia przeprowadza się dopiero po ogłoszeniu przez Prezesa GUS (do końca stycznia) średniorocznych wskaźników cen oraz (do 7 roboczego dnia lutego) realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Trójstronna Komisja ma jedynie 5 dni na uzyskanie konsensusu w tej sprawie. Zgodnie z projektowaną zmianą, negocjacje wzrostu wskaźnika waloryzacji w części uzależnionej od realnego wzrostu płac, rozpoczynałyby się już w czerwcu każdego roku, po przedstawieniu przez stronę rządową partnerom społecznym informacji o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych. W  przypadku, gdy strony nie dojdą do porozumienia, strona rządowa tak jak obecnie podejmie decyzję odnośnie wysokości tego zwiększenia. Według nowych zasad negocjowany byłby już wskaźnik najbliższej waloryzacji, która będzie przeprowadzona w marcu 2009 r. Negocjacje dotyczące jego zwiększenia rozpoczęłyby się w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy.

  • zmianę, która umożliwi emerytowanym żołnierzom i funkcjonariuszom służb mundurowych pobierającym emeryturę „mundurową", zgłoszenie wniosku o przyznanie emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. Oznacza to, że osoba pobierająca emeryturę „mundurową", jeżeli spełnia ogólne warunki do uzyskania emerytury z FUS, to znaczy posiada, w przypadku mężczyzny, co najmniej 25-letni okres składkowy i osiągnęła 65 lat, będzie mogła wystąpić o przyznanie emerytury z FUS.

    W razie przyznania tej emerytury, wypłata emerytury „mundurowej" zostanie wstrzymana. Również członkowie rodzin pozostałych po emerytowanych żołnierzach i funkcjonariuszach służb mundurowych będą mogli wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych FUS i dokonać wyboru czy świadczenie ma zostać wypłacone z systemu zaopatrzeniowego czy pracowniczego (FUS).

• w zakresie zmian systemowych:

  • rozciągnięcie na osoby prowadzące działalność gospodarczą, zawierające umowy o pracę nakładczą, takich samych reguł ubezpieczeniowych jak ustalone dla takich osób zawierających umowy zlecenia. Spowoduje to ujednolicenie zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osoby prowadzące działalność niezależnie od dodatkowo zawartej umowy. Przede wszystkim jednak przyczyni się do wyeliminowania zjawiska zawierania przez przedsiębiorców fikcyjnych umów o pracę nakładczą tylko w celu obejścia przepisów ubezpieczeniowych. Dotychczas osoba prowadząca działalność gospodarczą wykonująca jednocześnie umowę o pracę nakładczą, ma prawo wyboru z którego tytułu chce podlegać ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo. Ma to miejsce także wówczas, gdy podstawa wymiaru składek z umowy o pracę nakładczą jest wielokrotnie niższa od podstawy wymiaru składek z działalności. Umożliwia to powstawanie patologii w tym zakresie polegającej na zawieraniu przez przedsiębiorców umów o fikcyjną pracę nakładczą, przewidujących niewielkie lub wręcz znikome wynagrodzenie (stanowiące podstawę wymiaru składek), w celu opłacania jak najniższych składek, a nawet na specjalizowaniu się niektórych firm w oferowaniu za opłatą zawierania z przedsiębiorcami umów o fikcyjną pracę nakładczą;   

  • wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty, będą podlegały ubezpieczeniom społecznym jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Zmiana ta spowoduje przywrócenia podstawy prawnej dla objęcia ochroną ubezpieczeniową tych osób.   [źródło: www.mps.gov.pl]

Dzięki poprawce Klubu PSL umożliwiono osobom urodzonym po 1948 r. i należącym do otwartych funduszy emerytalnych wycofanie wkładów z OFE i przesunięcie ich do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Osoby te stracą prawo do emerytury kapitałowej, lecz będą mogły skorzystać z systemu przejściowego, zgodnie z którym ich świadczenie emerytalne będzie naliczane częściowo według nowego, a częściowo według starego systemu. Możliwość wycofania środków z OFE będą miały osoby, które nabędą prawa do emerytury w latach 2009-2013.

Od kiedy nowe przepisy mają obowiązywać?

Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1, który ma zacząć obowiązywać od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po upływie 30 dni od ogłoszenia.

Podstawa:

• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (sejmowy druk nr 1109)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl