Przez e-mail apelacji złożyć się nie da

Sąd Okręgowy powziął wątpliwość, czy przesłanie do sądu pisma procesowego - apelacji w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym czyni zadość wymogom formalnym apelacji, jako pisma procesowego. Wątpliwość tę przedstawił Sądowi Najwyższemu, który co prawda odmówił podjęcia uchwały w sprawie, ale stwierdził przy tym, iż:

Nie wywołuje skutku procesowego w postaci wniesienia środka odwoławczego oświadczenie procesowe strony przesłane w formie dokumentu elektronicznego, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450 ze zm.), albowiem zarówno w procedurze wykroczeniowej, jak i w procedurze karnej taka forma czynności procesowej nie jest przewidziana.

Problem wynika z tego, że ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450) w art. 5 ust. 2 wprowadza tzw. zasadę równoważności, zgodnie z którą dokument w postaci elektronicznej opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym złożonym na podstawie ważnego kwalifikowanego certyfikatu wywołuje te same skutki prawne co dokument opatrzony podpisem własnoręcznym, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

SN stwierdził jednak, że pomimo wprowadzonej przez ustawę o podpisie elektronicznym zasady równoważności skutków prawnych dokumentów elektronicznych z dokumentami tradycyjnymi, ustawodawca odrębnie reguluje w ustawach procesowych kwestię dopuszczalności wnoszenia pism procesowych drogą elektroniczną, a nadto wprowadza wymóg posługiwania się podpisem elektronicznym. Tak jest w kodeksie postępowania cywilnego (art. 125 § 2 k.p.c.) i kodeksie postępowania administracyjnego (art. 63 § 1 k.p.a.).

Tymczasem w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia, a także w kodeksie postępowania karnego, nie ma unormowań co wnoszenia pism drogą elektroniczną. Przepis art. 132 § 3 k.p.k. (w procedurze wykroczeniowej stosowany przez art. 38 § 1 k.p.s.w.) dotyczy doręczeń i adresowany jest do sądu, a nie do stron procesowych, które wnoszą pisma. Wynika z tego, że apelacja musi mieć postać pisemnego dokumentu opatrzonego własnoręcznym podpisem osoby go sporządzającej.

Zdaniem SN brak w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia, a także kodeksie postępowania karnego odpowiednich przepisów dotyczących wnoszenia pism procesowych drogą elektroniczną musi zostać odczytane jako regulacja negatywna - skoro ustawodawca nie uregulował wnoszenia pism drogą elektroniczną, to nie ma (przynajmniej na razie) możliwości skorzystania z takiej drogi.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2009 roku, sygn. akt I KZP 39/08