19.11.2006
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Na ostateczne uchwalenie przez Sejm (po wprowadzeniu poprawek przez Senat) czeka rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Ma on na celu usprawnienie i racjonalizację przebiegu postępowania cywilnego, w szczególności w sprawach gospodarczych. Postępowanie w sprawach gospodarczych ma być sprawniejsze i mniej sformalizowane. Poniżej wskażemy ważniejsze z planowanych zmian.
Który sąd właściwy?
Zgodnie ze zmienianymi przepisami art. 17 pkt 4, do właściwości sądów okręgowych należeć mają m.in. sprawy o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, a w postępowaniu w sprawach gospodarczych sto tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania i o zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami oraz spraw o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W sprawach gospodarczych próg właściwości sądu okręgowego nadal będzie wyższy niż w pozostałych sprawach i będzie wynosił 100.000 zł. Uchylono przy tym art. 4793 K.p.c. określający właściwość sądów rejonownych w sprawach gospodarczych.

Dodatkowo do właściwości sądów okręgowych należeć mają sprawy:
- o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną oraz
- o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji.
Ustawodawca wskazał także, że niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Sąd nie bada z urzędu tej niewłaściwości również przed doręczeniem pozwu. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, okoliczności, które uzasadniają odrzucenie pozwu, jak również niewłaściwy tryb postępowania, brak należytego umocowania pełnomocnika, brak zdolności procesowej pozwanego, brak w składzie jego organów lub niedziałanie jego przedstawiciela ustawowego sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy.
Grzywna za odraczanie rozprawy
Dla przyspieszenia postępowania ustawodawca zagroził także, iż sąd może skazać na grzywnę stronę, jeżeli powołała się w złej wierze na nieprawdziwe okoliczności, które skutkowały odroczeniem rozprawy. Grzywnie podlega również strona, która w wyznaczonym przez sąd terminie nie uprawdopodobni prawdziwości powyższych okoliczności. Jeśli zaś nieprawdziwe okoliczności, które skutkowały odroczeniem rozprawy, zostały powołane w złej wierze przez pełnomocnika strony, sąd może również jego skazać na grzywnę.
Co ma należeć do kompetencji referendarza sądowego?
Referendarz sądowy nie będzie już mógł orzekać o obowiązku poniesienia kosztów sądowych w przypadku, jeżeli w toku postępowania sąd nie orzekł o obowiązku poniesienia kosztów sądowych lub orzeczeniem nie objął całej kwoty należnej z tego tytułu; postanowienie w tym przedmiocie wydaje zaś na posiedzeniu niejawnym sąd, przed którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji.
Zamiast tego także referendarz sądowy będzie miał prawo wydać postanowienie o ustanowieniu albo odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego.
Ponadto w wypadkach niektórych wad formalnych pism procesowych zarządzenia będzie mógł wydać także referendarz sądowy.
Referendarz sądowy ma mieć także kompetencje do stwierdzania na wniosek strony prawomocności orzeczenia.
Na orzeczenie referendarza sądowego, co do istoty sprawy, orzeczenie kończące postępowanie, m.in. orzeczenie w sprawie stwierdzenia prawomocności orzeczenia, a także orzeczenie co do nadania klauzuli wykonalności, przysługiwać ma skarga, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W razie zaś wniesienia takiej skargi orzeczenie referendarza sądowego straci moc, z wyjątkiem jednak orzeczenia co do nadania klauzuli wykonalności.
Zgodnie z nowelizacją, także referendarz sądowy ma być upoważniony do wydawania zarządzeń w postępowaniu upominawczym, a w ramach postępowania rejestrowego do wydawania postanowienia zarządzającego pierwszy wpis spółek akcyjnych i dokonania wpisu zmian w statutach tych spółek.
Co ma się stać w razie upadłości?
Uszczegółowiono również, iż sąd zawiesi postępowanie z urzędu, jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości i ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu, a strona pozbawiona została prawa zarządu masą upadłości, albo ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku powoda. W tym wypadku sąd zawiadamia syndyka albo zarządcę o trwającym postępowaniu, wyznaczając mu odpowiedni termin do wstąpienia do tego postępowania. Brak oświadczenia syndyka albo zarządcy w wyznaczonym terminie uznaje się za odmowę wstąpienia do postępowania.

Potrzebujesz porady prawnej?
Szybkie i sprawniej działające sądy
Przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości zmiany procesu cywilnego weszły w życie 7 listopada br. Dzięki gruntownej reformie Kodeksu postępowania cywilnego znacznie uproszczone i przyspieszone zostały postępowania przed sądem. Nowe regulacje zapewnią Polakom szybkie i skuteczne dochodzenie (...)
Postępowania cywilne mają przyspieszyć
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego jest kompleksową reformą przepisów dotyczących postępowań w sprawach cywilnych. W założeniach ustawa powinna ograniczyć przewlekłość postępowań i orzekania na podstawie niewystarczającego materiału dowodowego, zwiększyć terminowość (...)
PKPP Lewiatan o roku rządów koalicji PO-PSL
W przeciwieństwie do poprzedniej koalicji rządowej, która zaledwie tolerowała przedsiębiorców, rząd Donalda Tuska już na starcie zadeklarował, że podejmie z tym środowiskiem współpracę. W rocznicę gabinetu PO-PSL realizację tych deklaracji oceniamy pozytywnie (...)
Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył połączone skargi konstytucyjne spółki NZK Niezależny Zespół Konsultantów sp. z o.o. z siedzibą w Zakopanem i spółki "Pameni Polska" sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu dotyczące postępowania w sprawach gospodarczych, a dokładnie zwrotu pism (...)
Asesor sądowy to nie sędzia...
Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał połączone skargi konstytucyjne Józefa W. i AD Drągowski S.A. dotyczące usytuowania urzędu asesora w polskim wymiarze sprawiedliwości. W Prokuraturze Rejonowej toczy się postępowanie przygotowawcze, w którym skarżący Józef W. (...)
18 lutego 2009 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dotyczący uprawnienia każdego polskiego sądu do wystąpienia z pytaniem prawnym do Trybunału Sprawiedliwości w trybie prejudycjalnym w zakresie współpracy policyjnej i sądowej (...)
Komisja Europejska zaakceptowała Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności
Mamy polski KPO Fundusz Odbudowy jest dodatkowym wsparciem dla państw członkowskich, które zapewni finansowanie dla reform i inwestycji po pandemii koronawirusa. Podstawą do sięgnięcia po te pieniądze jest Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Komisja Europejska zaakceptowała (...)
Profesjonalny pełnomocnik i przedsiębiorca musi pamiętać o opłacie sądowej
Nowa Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych doczekała się szerokiego omówienia w prasie również tej niespecjalistycznej. Większość jednak dotychczasowych publikacji zwraca uwagę przede wszystkim na fakt zmniejszenia obciążeń uczestników (...)
Nowelizacja ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowalne - ułatwienia dla inwestorów?
Nowelizacja ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowalne (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) wprowadza szereg zmian w przepisach, mających na celu przyspieszenie procedur budowlanych oraz ułatwienie życia inwestorom. W pierwszej kolejności należy wskazać, iż nowelizacja ustawy (...)
Mniej formalności przy budowie
1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. Ustawa wprowadziła ułatwienia i uproszczenia m.in. dla inwestorów budowlanych. Zmiany w Prawie budowlanym zredukowały niektóre (...)
Prawa konsumenta europejskiego
Prawa konsumenta europejskiego sformułowała Rada Wspólnot Europejskich w 1972 r. Parlament Europejski w 1978 r. nadał im charakter karty. Nie jest on jednak samodzielnym organem ustawodawczym i jego uchwały mają charakter jedynie deklaracji politycznych. Karta ta nie jest więc źródłem (...)
Ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej, poprawa bezpieczeństwa obrotu
Ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej, poprawa bezpieczeństwa obrotu oraz usprawnienie działania sądów rejestrowych - projekt wysłany do konsultacji. Przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz (...)
Kodeks cywilny do zmiany. Rząd przyjął projekt resortu sprawiedliwości
Dalsza informatyzacja procesu cywilnego, przyspieszenie postępowań sądowych, uproszczenie niektórych czynności procesowych - Rada Ministrów przyjęła projekt przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - (...)
Porozumienie w sprawie integracji sieci teleinformatycznych podpisane
Minister Sprawiedliwości Marek Biernacki i Prokurator Generalny Andrzej Seremet podpisali porozumienie w sprawie współpracy pomiędzy Ministerstwem Sprawiedliwości i Prokuraturą Generalną w zakresie integracji sieci teleinformatycznych, elektronicznej wymiany danych rejestrowanych w systemach (...)
Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie „Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2017-2020” oraz przyjęła dokument „Krajowy Program Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020”. Aktualizacja 2017/2018”, przedłożone przez ministra (...)
Reforma postępowania cywilnego
Usprawnienie, uproszczenie i przyspieszenie postępowań przed sądem – to główny cel gruntownej reformy Kodeksu postępowania cywilnego. Nowe regulacje mają zapewnić Polakom możliwość szybkiego i skutecznego dochodzenia swoich praw, rzetelne postępowania i sprawiedliwe wyroki. Czego (...)
Wprowadzenie europejskiej waluty może znacząco wspomóc wzrost gospodarczy lub nie przynieść żadnego pozytywnego efektu. Dla spełnienia się pierwszego scenariusza konieczne są zdecydowane reformy, które uczynią naszą gospodarkę bardziej elastyczną, zdolną do szybkiej (...)
Jak uzyskać nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym?
Jeśli dochodzisz od dłużnika roszczenia pieniężnego, to możesz liczyć na szybkie załatwienie sprawy w sądzie przez wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Niekiedy jednak nie będzie możliwe uzyskanie w taki sposób orzeczenia przeciwko pozwanemu bądź zostanie ono zaraz (...)
Nowe prawo antymonopolowe - nowelizacja przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów
Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.) stawia sobie za fundamentalny cel skuteczną ochronę mechanizmów konkurencji, stanowiących niewątpliwie motor napędowy dla rozwoju i postępu gospodarczego w państwie. Mając (...)
Fundusze strukturalne UE w Polsce
Czym są fundusze strukturalne Unii Europejskiej? Fundusze strukturalne są instrumentem realizacji polityki regionalnej Unii Europejskiej, nazywanej również polityką strukturalną. Rolą funduszy strukturalnych jest zwiększanie spójności społecznej i gospodarczej państw członkowskich (...)