29.7.2011
Zespół
e-prawnik.pl
W sprawie dotyczącej przestępstwa z art. 296 k..k. Sąd Okręgowy przedstawił Sądowi Najwyższemu następujące zagadnienie prawne: Czy spółka jawna może brać udział w postępowaniu karnym w charakterze pokrzywdzonego? SN nie podjął uchwały w tym przedmiocie, ale w uzasadnieniu postanowienia stwierdził, że
Spółka jawna może występować w postępowaniu karnym w charakterze pokrzywdzonego, gdyż stosuje się wobec niej odpowiednio przepisy o osobach prawnych (art. 33[1] § 1 k.c.).
Z art. 49 § 1 k.p.k. wynika, że pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Spółka jawna nie jest osobą prawną (ani oczywiście osobą fizyczną). Ma jednak zdolność do czynności prawnych oraz zdolność sądową i procesową (może zatem występować w procesie cywilnym jako strona i podejmować czynności procesowe). Na podstawie art. 33¹ § 1 k.c. stosuje się do niej odpowiednio przepisy o osobach prawnych.
Poza możliwością występowania jako strona w postępowaniu cywilnym, spółka jawna może być też stroną w postępowaniu administracyjnym (tak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych). Z treści art. 25 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (pokrzywdzonym jest ten, czyje dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez wykroczenie) wynika, że również w takich sprawach spółka jawna może występować w charakterze pokrzywdzonego. SN zwrócił również uwagę, że przedmiotem ochrony art. 296 k..k. jest majątek miedzy innymi spółki jawnej. Podobnie w art. 585 k.s.h. mowa jest o działaniu na szkodę spółki, także spółki jawnej.
Ze względu na powyższe SN doszedł do wniosku, że przepis art. 49 k.p.k. nie może być rozumiany w oderwaniu od innych przepisów, w szczególności art. 33¹ § 1 k.c. Prawo powinno być spójne i uporządkowane, dlatego przepisy o pokrzywdzonym należy je tak wykładać, by uwzględnić również inne jego dziedziny, a nie tylko prawo karne.
SN zauważył, że również Kodeks cywilny posługuje się w art. 1 pojęciami osoby fizycznej i osoby prawnej. W art. 49 k.p.k. posłużono się zatem tymi samymi terminami. Przepis art. 33¹ § 1 k.c. zaczął obowiązywać 25 września 2003 roku. Wprowadzono go, gdyż w polskim systemie prawnym od dawna funkcjonują także podmioty, które nie są osobami fizycznymi ani osobami prawnymi (tzw. niepełne osoby prawne). Wcześniej problem takich podmiotów budził wiele kontrowersji wśród prawników, dlatego wprowadzono przepis, który nakazuje stosować do tych jednostek organizacyjnych odpowiednio przepisy o osobach prawnych. SN uznał, że znaczenie tego przepisu rozciąga się poza prawo cywilne i dotyczy również postępowania karnego.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 roku, sygn. akt I KZP 7/11
Potrzebujesz porady prawnej?
Charakter prawny spółki jawnej - ogólna charakterystyka
Spółka jawna jako spółka prawa handlowegoFakt, że należy do spółek prawa handlowego oznacza, że podstawowa regulacja spółki zawarta jest w Kodeksie spółek handlowych z 15 września 2000r. (obowiązującego od 1 stycznia 2001r.). W sprawach nieuregulowanych w (...)
Spółka jawna - poznaj zasady funkcjonowania spółki jawnej
Spółka jawna jest jedną z najprostszych postaci spółek, które można utworzyć na terenie Polski. To spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową, np. spółką partnerską czy spółką (...)
Odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych
W dniu 28 listopada 2003 r. wchodzi w życie ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. z 2002r. Nr 197 poz. 1661). Ustawa ta określa zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary jako przestępstwa lub przestępstwa (...)
Forma umowy spółki jawnej Umowa spółki jawnej musi mieć formę pisemną pod rygorem nieważności. Oznacza to, że umowa ustna wspólników co do prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki może być potraktowana jako umowa spółki cywilnej, zgodnie (...)
Dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w spółce jawnej – opinia prawna
Stan faktycznyWspólnicy spółki cywilnej prowadzącej działalność handlową na nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym wspólników. Spółka ta podlega, na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych, obowiązkowemu przekształceniu w spółkę jawną. Na tej posesji wspólnicy (...)
Notariusz nie może reprezentować spółki jawnej
Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę pewnej spółki jawnej na decyzję Głównego Lekarza Weterynarii. Skargę kasacyjną od tego wyroku w imieniu spółki wniósł notariusz. Wezwano go do wykazania, że złożone do akt pełnomocnictwo wymogom określonym w art. (...)
Ten artykuł jest nieaktualny. Proponujemy zapoznanie się z następującymi treściami: Specyfika spółki cywilnej. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej. Nie jest ona także przedsiębiorcą w rozumieniu Prawa działalności (...)
Zmiana zasad rejestracji spółki jawnej w Krajowym Rejestrze Sądowym.Zgodnie z dodanym przez ustawę nowelizującą art. 25 [1] ustawy Kodeks spółek handlowych (dalej: k.s.h.) spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców. Poprzednia regulacja (...)
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej
Spółka jawna podmiotem praw i obowiązków. Uregulowanie odpowiedzialności za zobowiązania w spółce jawnej ma charakter modelowy dla wszystkich spółek osobowych uregulowanych w kodeksie spółek handlowych. Zasady odpowiedzialności w tych spółkach (...)
Spółka partnerska - zasady prowadzenia działalności w tej formie
Od 1 stycznia 2001 roku przedstawiciele wolnych zawodów np. lekarze, prawnicy mogą prowadzić działalność gospodarczą w formie spółki partnerskiej. Wolne zawody należą do najbardziej dynamicznych grup zawodowych w Polsce i dlatego ustawodawca wprowadził nowy typ spółki, (...)
Sprzedaż lokalu a obowiązek odprowadzenia podatku VAT - opinia prawna
Stan faktyczny Dnia 06 lutego 2001 roku nabyliśmy z małżonką lokal od rozpadającej się spółdzielni na prowadzoną przez nas działalność gospodarczą. Lokal był z zerową stawką VAT. Lokal ten został potraktowany jako środek trwały. Obecnie lokal ma zostać sprzedany. Czy (...)
W przypadku ziszczenia się przesłanek rozwiązania spółki, następuje jej likwidacja, chyba że wspólnicy spółki ustalili pomiędzy sobą inny sposób zakończenia działalności. Należy w tym miejscu przypomnieć, że rozwiązanie spółki jawnej powodują: przyczyny (...)
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki jawnej
Reprezentacja spółki Zgodnie z kodeksem spółek handlowych, każdy ze wspólników jest uprawniony do reprezentacji spółki. Prawa tego nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Oznacza to, że w kontaktach handlowych osoby trzecie, które (...)
Rozwiązanie i likwidacja spółki partnerskiej
Rozwiązanie i likwidacja spółki partnerskiej Kodeks spółek handlowych określa sytuacje powodujące rozwiązanie spółki partnerskiej. Dzieje się tak w przypadku: zaistnienia przyczyn przewidzianych w umowie spółki, powzięcia jednomyślnej uchwały przez wszystkich (...)
Odpowiedzialność partnerów spółki partnerskiej
Partner spółki partnerskiej ponosi odpowiedzialność nieograniczoną, osobistą tylko za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem wolnego zawodu w spółce przez niego samego (odpowiedzialność partnera za własny błąd tzw. błąd w sztuce), jak również (...)
Jak prawidłowo wskazać nazwę przedsiębiorcy?
Kanwą do napisania niniejszego artykułu stały się dwie historie. W obu historiach prawidłowe określenie nazwy kontrahenta grało główną rolę. W pierwszym przypadku sąd oddalił powództwo, gdyż przyjął, iż stroną umowy jest inna firma niż strona, która została pozwana. Sąd doszedł (...)
Dostawcy i wykonawcy w zamówieniach publicznych (stan prawny do 1 marca 2004 r.)
Kto może ubiegać się u udzielenie zamówienia publicznego? W toku postepowania o zamówienie publiczne, o udzielenie takiego zamówienia mogą występować: osoba fizyczna osoba prawna - a więc podmioty, którym prawo nadaje osobowość prawną. Tylko przepisy prawa mogą nadać jakiemuś podmiotowi (...)
Zajmujesz się akwizycją? Sprawdź co powinieneś o niej wiedzieć!
Jakiego rodzaju działalności dotyczy ta porada?Porada ta opisuje zawieranie umowy poza lokalem przedsiębiorstwa. Do umów takich zaliczymy przede wszystkim umowy zawierane w drodze sprzedaży akwizycyjnej (obnośnej), umowy zawierane w wyniku zorganizowanego poza lokalem przedsiębiorstwa zbierania (...)
Gdy były pracownik prowadzi działalność konkurencyjną - opinia prawna
Stan faktycznyByły pracownik (handlowiec) pod koniec kwietnia bieżącego roku, podczas wizyty w firmie zabrał ze sobą notatnik, w którym opisani byli kontrahenci naszej firmy. Dowiedzieliśmy się kilka dni później, że od maja podjął pracę u naszej konkurencji. Przedmiotowy zeszyt zawierał (...)
Spółka komandytowa - Zasady funkcjonowania spółki komandytowej
Jeżeli posiadasz czas, umiejętności oraz pomysł na zrealizowanie danego przedsięwzięcia a Twój znajomy posiada kapitał który chciałby korzystnie ulokować to wówczas możecie wspólnie zastanowić się nad założeniem spółki komandytowej. Spółka (...)
