Ustalanie okoliczności oraz rejestr wypadków przy pracy

13 grudnia 2006 r. wchodzi w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy.

Przepisy Kodeksu pracy nakładają na pracodawcę pewne obowiązki w związku z wypadkami przy pracy. Mianowicie, pracodawca jest obowiązany m.in. systematycznie analizować przyczyny wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz stosować właściwe środki zapobiegawcze. W razie wypadku przy pracy pracodawca powinien podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom. Bliżej te obowiązki zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy. 

Jaki zespół powypadkowy ma być

powoływany dla ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy?

Wspomniana na początku nowelizacja tego rozporządzenia przewiduje, iż okoliczności i przyczyny wypadków ustalać ma, powoływany przez pracodawcę, zespół powypadkowy, w którego skład wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Nie będzie więc już konieczny specjalny zespół powypadkowy powoływany dla ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych.  

Co zespół powypadkowy powinien zrobić niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku?

Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, a w szczególności:

1. dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku, 
2. jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku, 
3. wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, 
4. zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku, 
5. zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku, 
6. zebrać inne dowody dotyczące wypadku, 
7. dokonać prawnej kwalifikacji wypadku zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
8. określić środki profilaktyczne oraz wnioski, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek. 

Nie będzie już zatem „przesłuchiwania” poszkodowanego czy świadków wypadku (przed czym zespół powypadkowy powinien byłby uprzedzić świadka o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań). 

Uściślono, że po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza - nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku - protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, tj. „protokół powypadkowy”, według wzoru ustalonego przez ministra właściwego do spraw pracy na podstawie art. 237 § 2 Kodeksu pracy. W związku z omówioną wcześniej zmianą wskazano, iż do protokołu powypadkowego dołączany ma być zapis wyjaśnień poszkodowanego i informacji uzyskanych od świadków wypadku, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, w szczególności pisemną opinię lekarza lub innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku, a także odrębne zdanie złożone przez członka zespołu powypadkowego oraz uwagi i zastrzeżenia - stanowiące integralną część protokołu.  

Co pracodawca powinien zawrzeć w rejestrze wypadków przy pracy?

Zgodnie z nowymi przepisami, pracodawca prowadzić ma rejestr wypadków przy pracy na podstawie wszystkich protokołów powypadkowych. Taki rejestr wypadków przy pracy zawiera:

• imię i nazwisko poszkodowanego,
• miejsce i datę wypadku,
• informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego,
• datę sporządzenia protokołu powypadkowego,
• stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy,
• datę przekazania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosku o świadczenia z tytułu wypadku przy pracy,
• liczbę dni niezdolności do pracy
• oraz inne informacje, niebędące danymi osobowymi, których zamieszczenie w rejestrze jest celowe, w tym wnioski i zalecenia profilaktyczne zespołu powypadkowego.  

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz. U. 2006 r., Nr 215, poz. 1582);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz. U. 1998 r., Nr 115, poz. 744, ze zm.);
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. 1998 r., Nr 21, poz. 94, ze zm.);
• Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. 2002 r., Nr 199, poz. 1673, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl