Uznawanie zagranicznych świadectw szkolnych oraz świadectw maturalnych

Rozporządzenie dotyczy wszelkich świadectw uzyskanych za granicą, czyli każdego dokumentu wydanego przez uprawnioną instytucję, potwierdzającego ukończenie szkoły lub ukończenie kolejnego etapu edukacji za granicą. 

Kto może dokonać nostryfikacji świadectw uzyskanych za granicą? 

Nostryfikacji (legalizacji) świadectw uzyskanych za granicą dokonuje kurator oświaty, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o nostryfikację, a w przypadku braku takiego miejsca - kurator oświaty właściwy ze względu na siedzibę instytucji, w której osoba zamierza złożyć świadectwo uzyskane za granicą.

Które rodzaje świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą uznaje się za równorzędne ze świadectwami określonymi w ustawie o systemie oświaty?

Za równorzędne świadectwu (dyplomowi) ukończenia polskiej publicznej szkoły podstawowej uznaje się świadectwo uzyskane za granicą, jeżeli przewidziany planem nauczania okres nauki w szkołach za granicą niezbędny do uzyskania tego świadectwa wynosi łącznie co najmniej 6 lat i na pierwszy rok nauki przyjmuje się kandydatów nie wcześniej niż w 6. roku życia.

Za równorzędne świadectwu (dyplomowi) ukończenia polskiego publicznego gimnazjum uznaje się świadectwo uzyskane za granicą, jeśli przewidziany planem nauczania okres nauki w szkołach za granicą niezbędny do uzyskania tego świadectwa wynosi łącznie co najmniej 9 lat i na pierwszy rok nauki przyjmuje się kandydatów nie wcześniej niż w 6. roku życia.

Za równorzędne zaś świadectwu (dyplomowi) ukończenia polskiej publicznej zasadniczej szkoły zawodowej uznaje się świadectwo ukończenia szkoły za granicą, o ile: 

• przewidziany planem okres nauki w szkołach za granicą niezbędny do uzyskania tego świadectwa wynosi łącznie co najmniej 11 lat i na pierwszy rok nauki przyjmuje się kandydatów nie wcześniej niż w 6. roku życia oraz

• zajęcia edukacyjne zrealizowane w szkole za granicą odpowiadają wiodącym zajęciom edukacyjnym kształcenia ogólnego i kształcenia zawodowego odpowiedniej polskiej publicznej zasadniczej szkoły zawodowej. 

Jeżeli drugi z podanych warunków nie został spełniony, to świadectwo ukończenia szkoły zawodowej za granicą, uznaje się za równorzędne świadectwu ukończenia odpowiedniej polskiej publicznej zasadniczej szkoły zawodowej po zdaniu, określonych przez organ nostryfikacyjny, egzaminów z zajęć edukacyjnych kształcenia ogólnego lub kształcenia zawodowego. 

Ponadto za równorzędne świadectwu ukończenia polskiego publicznego liceum ogólnokształcącego uznaje się świadectwo ukończenia szkoły za granicą, jeśli: 

• przewidziany planem okres nauki w szkołach za granicą niezbędny do uzyskania tego świadectwa wynosi łącznie co najmniej 11 lat i na pierwszy rok nauki przyjmuje się kandydatów nie wcześniej niż w 6. roku życia oraz 

• zajęcia edukacyjne zrealizowane w szkole za granicą odpowiadają wiodącym zajęciom edukacyjnym kształcenia ogólnego odpowiedniego polskiego publicznego liceum ogólnokształcącego. 

Jeżeli drugi z podanych warunków nie został spełniony, to świadectwo ukończenia odpowiedniej szkoły za granicą uznaje się za równorzędne świadectwu ukończenia odpowiedniego polskiego publicznego liceum ogólnokształcącego po zdaniu, określonych przez organ nostryfikacyjny, egzaminów z zajęć edukacyjnych kształcenia ogólnego. 

Natomiast za równorzędne świadectwu ukończenia polskiego publicznego liceum profilowanego uznaje się świadectwo ukończenia szkoły za granicą, o ile:

• przewidziany planem okres nauki w szkołach za granicą niezbędny do uzyskania tego świadectwa wynosi łącznie co najmniej 11 lat i na pierwszy rok nauki przyjmuje się kandydatów nie wcześniej niż w 6. roku życia a 

• zajęcia edukacyjne zrealizowane w szkole za granicą odpowiadają wiodącym zajęciom edukacyjnym kształcenia ogólnego i zajęciom edukacyjnym w danym profilu kształcenia ogólnozawodowego odpowiedniego polskiego publicznego liceum profilowanego. 

I znowu, jeśli drugi z podanych warunków nie został spełniony, to świadectwo ukończenia szkoły za granicą uznaje się za równorzędne świadectwu ukończenia odpowiedniego polskiego publicznego liceum profilowanego po zdaniu, określonych przez organ nostryfikacyjny, egzaminów z zajęć edukacyjnych kształcenia ogólnego lub zajęć edukacyjnych w danym profilu kształcenia ogólnozawodowego. 

Za równorzędne świadectwu ukończenia polskiego publicznego technikum uznaje się świadectwo ukończenia szkoły za granicą, jeżeli: 

• przewidziany planem okres nauki w szkołach za granicą niezbędny do uzyskania tego świadectwa wynosi łącznie co najmniej 12 lat i na pierwszy rok nauki przyjmuje się kandydatów nie wcześniej niż w 6. roku życia oraz 

• zajęcia edukacyjne zrealizowane w szkole za granicą odpowiadają wiodącym zajęciom edukacyjnym kształcenia ogólnego i kształcenia zawodowego odpowiedniego polskiego publicznego technikum. 

Jeśli zaś drugi z podanych warunków nie został spełniony, to świadectwo ukończenia szkoły za granicą uznaje się za równorzędne świadectwu ukończenia odpowiedniego polskiego publicznego technikum po zdaniu, określonych przez organ nostryfikacyjny, egzaminów z zajęć edukacyjnych kształcenia ogólnego lub kształcenia zawodowego. 

Równorzędne polskiemu świadectwu dojrzałości jest świadectwo ukończenia szkoły lub świadectwo maturalne uzyskane za granicą, jeżeli uprawnia do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe do każdego typu szkół wyższych w państwie, w którego systemie edukacji działa instytucja wydająca świadectwo.

Za równorzędne polskiemu świadectwu dojrzałości, bez obowiązku przeprowadzania nostryfikacji, uznaje się natomiast:

• dyplomy IB (International Baccalaureate), wydawane przez organizację International Baccalaureate Organization w Genewie; 

• dyplomy EB (European Baccalaureate), wydawane przez Szkoły Europejskie zgodnie z Konwencją sporządzoną w Luksemburgu dnia 21 czerwca 1994 r. o statusie Szkół Europejskich. 

Za równorzędne świadectwu ukończenia polskiej publicznej szkoły policealnej uznaje się świadectwo ukończenia szkoły za granicą, jeśli: 

• przewidziany planem okres nauki w szkołach za granicą niezbędny do uzyskania tego świadectwa wynosi łącznie co najmniej 12 lat i na pierwszy rok nauki przyjmuje się kandydatów nie wcześniej niż w 6. roku życia oraz

• zajęcia edukacyjne zrealizowane w szkole za granicą odpowiadają wiodącym zajęciom edukacyjnym kształcenia zawodowego odpowiedniej polskiej publicznej szkoły policealnej. 

Jeśli zaś drugi z podanych warunków nie został spełniony, to świadectwo ukończenia szkoły za granicą uznaje się za równorzędne świadectwu ukończenia odpowiedniej polskiej publicznej szkoły policealnej po zdaniu, określonych przez organ nostryfikacyjny, egzaminów z zajęć edukacyjnych kształcenia zawodowego. 

Świadectwo ukończenia szkoły za granicą, w którym potwierdzone zostały kwalifikacje zawodowe, uznane na powyższych zasadach za równorzędne świadectwu ukończenia odpowiedniej polskiej szkoły publicznej: zasadniczej szkoły zawodowej, technikum czy szkoły policealnej, uznaje się dodatkowo za równorzędne z odpowiednim polskim dyplomem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe.

Jak przeprowdzane są egzaminy potrzebne dla uznania zagranicznego świadectwa?

Wspomniane egzaminy (konieczne dla uznania zagranicznego świadectwa za równorzędne świadectwu ukończenia odpowiedniej polskiej publicznej zasadniczej szkoły zawodowej, publicznego technikum, polskiego publicznego liceum profilowanego, polskiego publicznego technikum czy polskiej publicznej szkoły policealnej) przeprowadzają komisje egzaminacyjne powołane przez organ nostryfikacyjny (tj. wspomnianego na początku właściwego kuratora oświaty) w trybie i według zasad określonych w przepisach o przeprowadzaniu egzaminów eksternistycznych. Na koniec komisja egzaminacyjna sporządza protokół z przebiegu egzaminu i przekazuje go organowi nostryfikacyjnemu. 

Jak przebiega nostryfikacja świadectwa uzyskanego za granicą?

Wniosek o przeprowadzenie nostryfikacji

Osoba ubiegająca się o nostryfikację świadectwa uzyskanego za granicą składa wniosek o przeprowadzenie nostryfikacji wraz z oryginałem świadectwa albo jego duplikatem zalegalizowanym przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzędującego w państwie, w którym został wydany dokument, oraz oświadczeniem, że świadectwo to nie stanowiło dotychczas przedmiotu postępowania nostryfikacyjnego w Polsce. 

Jeżeli instytucja, która wydała świadectwo za granicą, działa w systemie edukacji innego państwa niż to, na którego terytorium prowadzone było kształcenie, osoba ubiegająca się o nostryfikację składa oryginał świadectwa albo jego duplikat zalegalizowane przez: 

• konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzędującego w państwie, w którym działa szkoła, albo 

• konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzędującego w państwie, w którego systemie edukacji działa szkoła, albo 

• akredytowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny państwa, w którego systemie edukacji działa szkoła, lub akredytowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny państwa, w którym prowadzone było kształcenie. 

Jeśli jednak świadectwo uzyskane za granicą zostało wydane przez instytucję działającą w systemie edukacji państwa będącego stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r., osoba ubiegająca się o nostryfikację świadectwa uzyskanego za granicą wraz z ww. wnioskiem powinna złożyć oryginał świadectwa albo jego duplikat, albo kopię potwierdzoną notarialnie za zgodność z oryginałem z umieszczoną na dokumencie albo dołączoną apostille. W przypadku złożenia kopii świadectwa potwierdzonej notarialnie za zgodność z oryginałem, należy przedstawić organowi nostryfikacyjnemu do wglądu oryginał świadectwa albo jego duplikat. 

W przypadku świadectw, które mają zostać uznane za równorzędne świadectwom ukończenia odpowiednich polskich szkół publicznych: zasadniczej szkoły zawodowej, liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego, technikum czy szkoły policealnej, do wniosku o przeprowadzenie nostryfikacji należy dołączyć dokument przedstawiający przebieg kształcenia, obejmujący w szczególności wykaz zajęć edukacyjnych ze wskazaniem uzyskanych z nich ocen oraz liczby godzin przeznaczonych na realizację zajęć edukacyjnych. 

Jeżeli na świadectwie  ukończenia szkoły lub świadectwie maturalnym uzyskanym za granicą brak jest adnotacji stwierdzającej uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe do każdego typu szkół wyższych w państwie, w którego systemie edukacji działa instytucja wydająca świadectwo, to do wniosku o przeprowadzenie nostryfikacji należy dołączyć potwierdzenie tego uprawnienia wydane przez: 

• władze oświatowe państwa, w którego systemie edukacji wydano świadectwo, albo 

• akredytowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny państwa, w którego systemie edukacji wydano świadectwo, albo

• konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzędującego w państwie, w którego systemie edukacji wydano świadectwo. 

Wymienione wyżej dokumenty sporządzone w języku obcym, należy złożyć wraz z tłumaczeniem na język polski sporządzonym lub poświadczonym przez: 

• tłumacza przysięgłego wpisanego na listę tłumaczy przysięgłych prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości albo 

• konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzędującego w państwie, w którym został wydany dokument. 

Zaświadczenie organu nostryfikacyjnego

Po stwierdzeniu spełnienia przez osobę ubiegającą się o nostryfikację świadectwa uzyskanego za granicą warunków do uznania świadectwa za równorzędne odpowiedniemu polskiemu świadcetwu organ nostryfikacyjny (właściwy kurator oświaty) wydaje zaświadczenie, w którym określa m.in.: 

• nazwę lub numer świadectwa uzyskanego za granicą;

• pełną nazwę i siedzibę instytucji, która wydała świadectwo uzyskane za granicą, oraz nazwę państwa, w którego systemie edukacji ta instytucja działa;

• imię i nazwisko osoby, która uzyskała świadectwo za granicą, oraz datę i miejsce jej urodzenia; 

• nazwę polskiego świadectwa ukończenia szkoły, polskiego świadectwa dojrzałości lub polskiego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, z którym organ nostryfikacyjny uznał za równorzędne świadectwo uzyskane za granicą. 

W przypadku uznania świadectwa uzyskanego za granicą za równorzędne świadectwu ukończenia polskiej szkoły publicznej prowadzącej kształcenie ogólnozawodowe albo zawodowe, w zaświadczeniu określa się też odpowiednio nazwę profilu ogólnozawodowego albo nazwę zawodu. 

Organ nostryfikacyjny jest obowiązany do prowadzenia ewidencji wydanych tego typu zaświadczeń.

Pamiętaj, że:

• Zaświadczenie jest ważne łącznie z oryginałem świadectwa uzyskanego za granicą albo jego duplikatem. 

• Nostryfikacja tego samego świadectwa uzyskanego za granicą może być przeprowadzona tylko raz.

Jednakże postępowania nostryfikacyjne wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie omawianego rozporządzenia są prowadzone zgodnie z dotychczasowymi przepisami.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 kwietnia br. w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą (Dz. U. 2006 r., Nr 63, poz. 443);

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. 2004 r., Nr 256, poz. 2572, ze zm.);

• Konwencja znosząca wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzona w Hadze dnia 5 października 1961 r. (Dz. U. 2005 r., Nr 112, poz. 938 i 939);

• Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 13 stycznia 2006 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz. U. 2006 r., Nr 6, poz. 36)