Ważne dla poborowych!

Od 17 stycznia 2006 r. zaczyna obowiązywać rozporządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji  oraz Obrony Narodowej z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie przygotowania i przeprowadzenia poboru. Rozporządzenie to określa:

• sposób wzywania do poboru; 

• treść obwieszczenia; 

  

• wzory wezwań; 

• dokumenty, jakie poborowi powinni przedstawić podczas poboru; 

• sposób organizacji i przebieg poboru.  

Sposób wzywania do poboru

Wojewodowie wzywają do stawienia się do poboru osoby podlegające temu obowiązkowi za pomocą obwieszczeń o poborze. Pobór ogłasza się nie później niż na 14 dni przed jego rozpoczęciem. Obwieszczenie o poborze wywiesza się w miejscach najbardziej uczęszczanych i widocznych.  

Treść obwieszczenia

W obwieszczeniu o poborze zamiesza się: 

• podstawę prawną przeprowadzenia poboru; 

• kategorie osób podlegających obowiązkowi stawienia się do poboru; 

• miejsce i termin stawienia się do poboru; 

• dokumenty i fotografie, które powinny być przedstawione przez poborowych komisji lekarskiej oraz na potrzeby ewidencji wojskowej; 

• pouczenie o sposobie dopełnienia obowiązku stawienia się do poboru w razie zmiany miejsca zamieszkania; 

• informację o środkach egzekucji administracyjnej i sankcjach karnych za niedopełnienie obowiązku stawienia się do poboru lub nieprzedstawienia odpowiednich dokumentów oraz odmowę poddania się badaniom lekarskim.  

Wezwania imienne do poboru

Wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast) wzywają poborowych do zgłoszenia się do poboru za pomocą wezwań imiennych. Wzór wezwania określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. Można się z nim zapoznać również na stronach e-prawnika: Wezwanie do poboru.

Wezwanie imienne do poboru należy doręczyć poborowemu co najmniej na 7 dni przed wyznaczonym terminem stawienia się do poboru. Nieotrzymanie wezwania imiennego nie zwalnia jednak poborowego, podlegającego stawiennictwu do poboru, od obowiązku stawienia się w terminie i miejscu wskazanym w obwieszczeniu.  

Spełnienie obowiązku stawienia się do poboru

Spełnienie obowiązku stawienia się do poboru oznacza zgłoszenie się poborowego w określonym terminie i miejscu przed wójtem lub burmistrzem (prezydentem miasta), powiatową komisją lekarską oraz wojskowym komendantem uzupełnień.

Poborowy, który z ważnych przyczyn nie może stawić się do poboru w wyznaczonym terminie i miejscu, obowiązany jest zawiadomić o tym wójta lub burmistrza (prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego lub pobytu czasowego trwającego ponad 2 miesiące, najpóźniej w dniu, w którym był obowiązany stawić się do poboru, dołączając jednocześnie dokumenty potwierdzające przyczyny niestawiennictwa. 
Po ustaniu przyczyn niestawiennictwa poborowy powinien niezwłocznie zgłosić się do właściwego wójta lub burmistrza (prezydenta miasta), który wyznacza mu termin i miejsce stawienia się do poboru.  

Dokumenty, jakie poborowi powinni przedstawić podczas poboru 

Poborowy zgłaszający się do poboru po raz pierwszy ma przedstawić: 

1. wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta) - dowód osobisty lub inny dokument pozwalający na ustalenie tożsamości; 

2. powiatowej komisji lekarskiej - posiadane dokumenty lekarskie dotyczące stanu zdrowia.  

Natomiast poborowy zgłaszający się do poboru kolejny raz przedstawia: 

1. wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta) - dowód osobisty lub inny dokument pozwalający na ustalenie tożsamości; 

2. powiatowej komisji lekarskiej - dokumenty lekarskie dotyczące zmian w stanie zdrowia, w tym wyniki badań specjalistycznych przeprowadzonych w okresie od ostatniego poboru; 

3. wojskowemu komendantowi uzupełnień - wojskowy dokument osobisty. 

Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do poborowych, w stosunku do których orzeczono stałą albo długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, poborowych całkowicie niezdolnych do pracy oraz niezdolnych do samodzielnej egzystencji lub uznanych za całkowicie niezdolnych do pracy, jak również poborowych zaliczonych do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności albo o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, można nie poddawać badaniom lekarskim, o których mowa w ust. 1a, jeżeli przedstawią komisji wypis z treści orzeczenia stwierdzającego tę niezdolność lub niepełnosprawność, na podstawie którego można określić zdolność tych poborowych do czynnej służby wojskowej. 

Na potrzeby ewidencji wojskowej poborowy zgłaszający się do poboru po raz pierwszy przedstawia również:

• aktualną fotografię o wymiarach 3 x 4 cm bez nakrycia głowy; 

• dokumenty stwierdzające poziom wykształcenia lub pobieranie nauki; 

• potwierdzenie zgłoszenia się do rejestracji.  

Przebieg poboru i  jego dokumentacja

Pobór przeprowadza się według wojewódzkiego planu poboru, ustalonego przez wojewodę przy współudziale szefa wojewódzkiego sztabu wojskowego na podstawie pisemnych wniosków wójtów lub burmistrzów (prezydentów miast) oraz wojskowych komendantów uzupełnień. 

Wnioski wójtów lub burmistrzów (prezydentów miast) dotyczą liczby poborowych podlegających wezwaniu do poboru, a wnioski wojskowych komendantów uzupełnień dotyczą liczby poborowych, którzy stawali już do poboru i ubiegają się o zmianę kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej, oraz liczby osób, których starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) na potrzeby przeprowadzenia poboru zatrudnił, na podstawie umowy o pracę na czas określony lub umowy zlecenia, do prac związanych z wprowadzaniem danych do ewidencji wojskowej i wydawaniem wojskowych dokumentów osobistych poborowym zgłaszającym się do poboru oraz osobę do prowadzenia zajęć z poborowymi w lokalu, w którym jest przeprowadzany pobór.

Ww. wnioski przekazywane są wojewodzie za pośrednictwem starostów (prezydentów miast na prawach powiatu). 

Wojewódzki plan poboru obejmuje terminarz zgłaszania się poborowych z poszczególnych gmin województwa do poboru, zakładający wezwanie co najmniej 30 i nie więcej niż 45 poborowych dziennie. Wezwanie tej liczby poborowych powinno być właściwie rozłożone w czasie, tak aby uniknąć wzywania wszystkich na tę samą godzinę. W planie uwzględnia się również liczbę osób planowanych do zatrudnienia.

Wyciągi z wojewódzkiego planu poboru przesyła się starostom oraz burmistrzom (prezydentom miast) właściwym ze względu na siedziby powiatowych komisji lekarskich, a także pozostałym burmistrzom (prezydentom miast) oraz wójtom. 

Listę poborowych podlegających obowiązkowi stawienia się do poboru sporządza w 2 egzemplarzach wójt lub burmistrz (prezydent miasta) na podstawie rejestru przedpoborowych i wykazu osób o nieuregulowanym stosunku do powszechnego obowiązku obrony oraz imiennego wykazu poborowych, otrzymanego od wojskowego komendanta uzupełnień - z wykorzystaniem danych osobowych z ewidencji ludności. Wzór listy poborowych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia. 

Na tę listę nie wpisuje się poborowych, którzy w okresie pomiędzy ujęciem ich do rejestru przedpoborowych a wpisaniem ich na listę poborowych wymeldowali się z pobytu stałego lub pobytu czasowego trwającego ponad 2 miesiące. 

Wojskowy komendant uzupełnień przekazuje imienny wykaz poborowych podlegających wezwaniu do zgłoszenia się do poboru, którzy stawali już do poboru i ubiegają się o zmianę kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej, wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta) nie później niż na 14 dni przed ogłoszeniem poboru. 

Na listę poborowych nie wpisuje się poborowych wykazanych przez wojskowego komendanta uzupełnień, którzy już stawali do poboru, lecz obecnie nie zamieszkują na danym terenie. Wykaz poborowych niewpisanych na listę wójt lub burmistrz (prezydent miasta) przekazuje wojskowemu komendantowi uzupełnień, podając przyczyny niewpisania. 

Listę poborowych sporządza się najpóźniej do dnia ogłoszenia poboru. Jeden egzemplarz listy wójt lub burmistrz (prezydent miasta) przekazuje powiatowej komisji lekarskiej nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem poboru. 

Lista poborowych w czasie trwania poboru może być uzupełniona na podstawie dodatkowego imiennego wykazu poborowych, przekazanego jednorazowo przez wojskowego komendanta uzupełnień przewodniczącemu powiatowej komisji lekarskiej oraz właściwemu wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta) nie później niż na 14 dni przed zakończeniem pracy powiatowej komisji lekarskiej. Listę tę utrzymuje w stanie aktualnym do czasu zakończenia pracy powiatowej komisji lekarskiej. 

Dane zawarte w listach poborowych podlegają przepisom o ochronie danych osobowych, natomiast księgi orzeczeń lekarskich są informacjami niejawnymi stanowiącymi tajemnicę służbową.

Prace związane z wprowadzeniem danych do ewidencji wojskowej oraz wypełnianiem i wydawaniem wojskowych dokumentów osobistych poborowym zgłaszającym się do poboru wykonuje się przy pomocy osób zatrudnionych do tych prac przez starostę (prezydenta miasta na prawach powiatu).

Wójt lub burmistrz (prezydent miasta):

1. sprawdza tożsamość poborowych zgłaszających się do poboru; 

2. ustala przyczyny niezgłoszenia się poborowych i miejsce ich pobytu, a wyniki ustaleń przekazuje przewodniczącemu powiatowej komisji lekarskiej lub wojskowemu komendantowi uzupełnień; 

3. wpisuje poborowych, którzy nie dopełnili obowiązku stawienia się do poboru w wyznaczonym terminie i miejscu, do wykazu osób o nieuregulowanym stosunku do powszechnego obowiązku obrony; wykreślenie z wykazu następuje po stawieniu się poborowego do poboru albo po dniu 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym poborowy kończy 24 lata życia; 

4. przekazuje właściwemu wojskowemu komendantowi uzupełnień: 

• imienne zestawienia poborowych, którzy nie stawili się do poboru do końca roku kalendarzowego, w którym ukończyli 24 lata życia, 

• wykaz poborowych, którzy już stawali do poboru, lecz nie zgłosili się na wezwanie do powiatowej komisji lekarskiej w czasie przeprowadzanego poboru. 

Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce pobytu czasowego trwającego ponad 2 miesiące zawiadamia w ciągu 3 dni wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego o zgłoszeniu się poborowego po raz pierwszy do poboru. 

Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) albo upoważniony pracownik urzędu gminy (miasta) współdziała z powiatową komisją lekarską i wojskowym komendantem uzupełnień w zakresie spełniania przez poborowych obowiązku stawienia się do poboru. W tym celu w dniach przewidzianych w wojewódzkim planie poboru dla tej gminy prowadzi niezbędną dokumentację gminną oraz przyjmuje wnioski poborowych ubiegających się o uznanie konieczności sprawowania bezpośredniej opieki nad członkiem rodziny.

Starosta (prezydent miasta na prawach powiatu), na obszarze powiatu (miasta na prawach powiatu), w szczególności przedstawia wojewodzie:

• propozycje planu przeprowadzenia poboru na obszarze powiatu (miasta na prawach powiatu); 

• kandydatów do powołania do składu powiatowej komisji lekarskiej oraz do zastępczego pełnienia funkcji w tych komisjach; 

• wyniki wstępnych ustaleń co do możliwości oraz kosztów przeprowadzania badań specjalistycznych (w tym badań psychologicznych) lub obserwacji szpitalnej poborowych w zakładach opieki zdrowotnej położonych na obszarze powiatu (miasta na prawach powiatu). 

Wojskowy komendant uzupełnień przyjmuje wnioski poborowych ubiegających się o przeznaczenie do służby zastępczej oraz dokumenty niezbędne do udzielenia odroczenia zasadniczej służby wojskowej.

Dokumentację poboru po jego zakończeniu przechowuje odpowiednio starosta, prezydent miasta (prezydent miasta na prawach powiatu), właściwy ze względu na miejsce przeprowadzenia poboru. Dokumentacja przechowywana jest do dnia 31 grudnia, w tym roku kalendarzowym, w którym mija 5 lat od dnia zakończenia poboru.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji  oraz Obrony Narodowej z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie przygotowania i przeprowadzenia poboru (Dz. U. 2006 r., Nr 1, poz. 7);
• Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 2004 r., Nr 241, poz. 2416, ze zm.);
• Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 1998 r., Nr 7, poz. 25, ze zm.);
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 2004 r., Nr 39, poz. 353, ze zm.);
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. 1997 r., Nr 123, poz. 776, ze zm.)