Wejście w życie umowy o zabezpieczeniu społecznym z USA

Jakie nowe przepisy dotyczą zabezpieczenia społecznego?

Z dniem 1 marca 2009 roku wchodzą w życie:

1. Umowa o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisana w Warszawie dnia 2 kwietnia 2008 roku;

2. Porozumienie w sprawie stosowania Umowy o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą  Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisane w Warszawie dnia 2 kwietnia 2008 roku.

Co reguluje Umowa i Porozumienie?

Postanowienia Umowy dają podstawy do:

• unikania podwójnego opłacania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu tej samej pracy, wykonywanej na terytorium drugiego państwa,

• sumowania polskich i amerykańskich okresów ubezpieczenia, w celu uzyskania prawa do emerytury lub renty, gdy w jednym z państw lub w obu zbyt krótkie okresy nie pozwalają na przyznanie świadczenia zgodnie z prawem krajowym,

• transferu świadczeń emerytalno-rentowych (w tym świadczeń rodzinnych) dla osób zamieszkałych na terytorium drugiego państwa,

• równego traktowania polskich i amerykańskich ubezpieczonych w zakresie przyznawania świadczeń i ich wypłaty, w każdym z państw.

Porozumienie zawiera przepisy konieczne dla sprawnej realizacji Umowy przez polskie i amerykańskie instytucje ubezpieczeniowe. Wskazuje polskie i amerykańskie instytucje łącznikowe, które odpowiadają za zapewnienie koordynacji i wymianę informacji między instytucjami obu państw, a także uczestniczące w informowaniu osób zainteresowanych o prawach i obowiązkach wynikających z Umowy.

W Polsce są to następujące instytucje:

1. w zakresie stosowania przepisów prawa dotyczących ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników:
   
   Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Centrala w Warszawie

   • świadczenia - Departament Rent Zagranicznych, 00-082 Warszawa, ul. Senatorska 10, tel. 022 826 05 53;

   • ubezpieczenie - Departament Ubezpieczeń i Składek, 00-701 Warszawa, ul. Czerniakowska 16,tel.  022 623 31 13;

2. w zakresie stosowania przepisów prawa dotyczących ubezpieczenia społecznego rolników:
   
   Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Centrala w Warszawie, 00-608 Warszawa, Al. Niepodległości 190, 

   • świadczenia - Biuro Świadczeń, tel. 022 592 64 12; 

   • ubezpieczenie - Biuro Ubezpieczeń, tel. 022 592 64 11. 

Źródło: www.mps.gov.pl

Czemu ma służyć ta Umowa?

Prawo do zabezpieczenia społecznego może być zapewnione zarówno przez krajowy system zabezpieczenia społecznego, jak i przez jego koordynację z  systemami innych państw.

Gdy w danym państwie są znaczne grupy osób, które posiadają okresy ubezpieczenia w innych państwach, niedające im prawa do świadczeń, brak koordynacji z systemami zabezpieczenia społecznego innych państw może być problemem społecznym. Znaczący problem może się pojawić również w takim przypadku, gdy osoby które przepracowały życie zawodowe w jednym państwie jako emeryci przesiedlają się do państwa, z  którym nie ma koordynacji (lub zamieszkują w takim państwie ich rodziny uprawnione do świadczeń), a przepisy wewnętrzne państwa, które przyznało świadczenia nie pozwalają na przekazywanie tych świadczeń za granicę.

Brak międzypaństwowych uregulowań w zakresie zabezpieczenia społecznego może być również barierą dla rozwoju współpracy gospodarczej, szczególnie wtedy gdy przy delegowaniu do drugiego państwa w celu wykonywania pracy występuje kolizja pozytywna dwóch ustawodawstw i konieczność jednoczesnego opłacania składek do instytucji każdego z tych państw.

Problem pojawia się również gdy przy przemieszczaniu się osób między państwami, w celu wykonywania pracy, występuje kolizja negatywna ustawodawstw, nie ma obowiązku ubezpieczenia społecznego w żadnym z  dwóch państw, a  w  konsekwencji takie osoby są pozbawione zabezpieczenia nawet w zakresie podstawowych ryzyk.

Uregulowania koordynujące systemy zabezpieczenia społecznego eliminują tego rodzaju problemy, utrudniające swobodny przepływ osób między państwami, umożliwiając łączenie okresów ubezpieczenia w kilku państwach dla uzyskania świadczenia, przekazywanie świadczeń za granicę oraz opłacanie składek tylko w  jednym państwie.

Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego sprzyja swobodnemu przepływowi ludności i rozwojowi współpracy gospodarczej, większość państw, z którymi Rzeczpospolita Polska odnawia, nawiązuje czy też utrzymuje współpracę ekonomiczną wykazuje zainteresowanie podpisaniem dwustronnych umów w  zakresie zabezpieczenia społecznego.

W Stanach Zjednoczonych Ameryki znajduje się największe skupisko Polonii (wg różnych szacunków 9-10 mln osób), będące od wielu lat szczególnie aktywne i  zaangażowane w dążeniu do zawarcia umowy w zakresie zabezpieczenia społecznego między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, co umożliwi uzyskanie prawa do emerytur i rent wielu tysiącom z tych osób, które ze względu na krótki staż ubezpieczeniowy obecnie tego prawa nie mają.

Ponadto w Rzeczypospolitej Polskiej mieszka co najmniej 800 osób (osoby owdowiałe, sieroty, współmałżonkowie amerykańskich emerytów), które w  obecnym stanie prawnym nie otrzymują ze Stanów Zjednoczonych Ameryki świadczeń rodzinnych,  do  których  są  uprawnione. Osoby te od lat 90-tych bardzo aktywnie domagają się zawarcia umowy z tym państwem.

Umową są też zainteresowane polskie i amerykańskie podmioty gospodarcze, gdyż przez zniesienie podwójnego opłacania składek za osoby wykonujące pracę w  Rzeczypospolitej Polskiej i w Stanach Zjednoczonych Ameryki poprawi ona warunki dla amerykańskich inwestycji w Rzeczypospolitej Polskiej, a także inwestycji polskich w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Źródło: http://orka.sejm.gov.pl

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczyna realizację polsko-amerykańskiej Umowy o zabezpieczeniu społecznym

Z dniem 1 marca 2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczyna realizację Umowy o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisanej 2 kwietnia 2008 r. w Warszawie.

Umowa ma zastosowanie przy ustalaniu świadczeń emerytalno-rentowych zarówno w Polsce, jak i w USA.

Dzięki nowej umowie możliwość uzyskania emerytur i rent będą miały osoby, które w Polsce lub USA nie posiadają okresu ubezpieczenia wystarczającego do nabycia prawa do świadczenia, a warunki stażowe wymagane do nabycia tego prawa spełniają po uwzględnieniu zagranicznych okresów ubezpieczenia przebytych w drugim państwie - Stronie umowy. W takich przypadkach dla celów przyznania emerytury lub renty czy to w Polsce, czy też w USA, zsumowane zostaną okresy ubezpieczenia w obu państwach.

O świadczenia emerytalno-rentowe można ubiegać się w każdym z państw, w którym było się ubezpieczonym. Osoba zainteresowana, która przebyła okresy ubezpieczenia w Polsce i w USA, a która dzięki Umowie spełniła warunki do świadczeń w obu państwach uzyska odrębne świadczenia z obu państw w wysokości odpowiadającej stosunkowi długości przebytych okresów ubezpieczenia w danym państwie do łącznej długości okresów ubezpieczenia w obu państwach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uruchomił na swojej stronie internetowej serwis informacyjny (www.

zus.pl/usa) dla osób zainteresowanych uzyskaniem świadczeń emerytalno-rentowych na podstawie Umowy. W serwisie wskazano, w jaki sposób można ubiegać się o emeryturę lub rentę z Polski i z USA. Wyjaśnione zostały także kwestie dotyczące zastosowania odpowiednich formularzy przy ubieganiu się o świadczenia na podstawie Umowy.

W jednostkach terenowych ZUS udostępnione zostaną ulotki informacyjne dla osób zainteresowanych uzyskaniem emerytury lub renty z zastosowaniem Umowy.

Ze strony ZUS wszelkich informacji oraz bezpośredniej pomocy osobom zainteresowanym uzyskaniem polskiej emerytury lub renty z tytułu okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce w systemie powszechnym ("pracowniczym") i okresów ubezpieczenia przebytych w USA udzielić może jednostka wyznaczona do realizacji Umowy polsko-amerykańskiej w zakresie świadczeń emerytalno-rentowych:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

I Oddział w Warszawie

Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych

ul. Kasprowicza 151

01-949 Warszawa

telefony:
+ 48 (22) 569-36-04
+ 48 (22) 569-36-13
+ 48 (22) 569-35-93
+ 48 (22) 569-36-50
+ 48 (22) 569-36-51

Informacje na temat zastosowania Umowy do świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS można uzyskać także w Departamencie Rent Zagranicznych w Centrali ZUS, wykonującym w ramach Zakładu funkcję instytucji łącznikowej przy realizacji umowy polsko-amerykańskiej:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Departament Rent Zagranicznych

ul. Senatorska 10

00-082 Warszawa

tel.: + 48(22) 826-05-53

e-mail: drz@zus.pl

Odpowiednio, informacje oraz bezpośrednią pomoc osobom zainteresowanym uzyskaniem amerykańskich świadczeń emerytalno-rentowych z tytułu okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w USA udzielą placówki Social Security Administration, w tym również placówka umiejscowiona przy Ambasadzie Stanów Zjednoczonych w Warszawie:

Federal Benefits Unit

Ambasada Stanów Zjednoczonych Ameryki

ul. Piękna 12

00-539 Warszawa

tel.: +48 (22) 504-2112
fax.: +48 (22) 504 2122
email: fbuwarsaw@state.gov

Osoby zainteresowane uzyskaniem amerykańskich świadczeń emerytalno-rentowych zamieszkałe w województwie dolnośląskim, małopolskim, opolskim, podkarpackim lub śląskim, mogą zwracać się również do Konsulatu USA w Krakowie:

Dział Świadczeń Federalnych

Konsulat Generalny USA

ul. Stolarska 9

31-043 Kraków, Polska

tel.: +48 (12) 424 5182

fax.: +48 (12) 424 5120

email: krakowfbu@state.gov

Informacje dotyczące możliwości uzyskania świadczeń amerykańskich z social security z zastosowaniem nowej Umowy można także znaleźć na stronie internetowej Social Security Administration pod adresem http://www.ssa.gov/.

Materiały informacyjne w języku polskim opracowane przez instytucję amerykańską Social Security Administration, dotyczące warunków nabywania świadczeń amerykańskich, dostępne są na stronie internetowej tej instytucji: http://www.ssa.gov/multilanguage/Polish/polish.htm

Redakcja: Rzecznik Prasowy ZUS, źródło: http://www.zus.pl

Podstawa prawna:

• Umowa o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisana w Warszawie dnia 2 kwietnia 2008 roku

• Ustawa z dnia 25 lipca 2008 r. o ratyfikacji Umowy o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisanej w Warszawie dnia 2 kwietnia 2008 r. (Dz. U. 2008 r., Nr 157, poz. 978)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl