Wniosek o uzasadnienie a doręczenie drugiej stronie

Sąd Najwyższy stwierdził, że przewidziany w art. 4799 § 1 zdanie drugie k.p.c. obowiązek dołączenia do pisma procesowego wniesionego do sądu dowodu doręczenia drugiej stronie odpisu tego pisma albo dowodu wysłania go listem poleconym nie dotyczy wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku (art. 328 § 1 k.p.c.).

Przy rozstrzyganiu przedstawionego zagadnienia prawnego chodziło przede wszystkim o interpretację art. 128 k.p.c. i dokonanie oceny, czy przepis ten - przewidujący obowiązek dołączenia do pisma procesowego jego odpisów i załączników celem doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom - dotyczy także pisma procesowego zawierającego wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku (art. 328 § 1 k.p.c.). Zdecydowana większość pism ma znaczenie dla strony przeciwnej, gdyż np. umożliwia podjęcie obrony (np. pozew, odpowiedź na pozew, środki odwoławcze), dotyczy gromadzenia materiału procesowego (np. wnioski dowodowe, pisma przygotowawcze) albo wpływa na tok postępowania (np. wnioski o odroczenie rozprawy, o zawieszenie lub podjęcie postępowania). Wszystkie te pisma, kierowane do sądu, powinny być znane stronie przeciwnej, a więc podlegają doręczeniu. Można jednak wyróżnić także pisma, które są składane wyłącznie w interesie wnoszącego, a ich treść i cel w żaden sposób nie mogą wpłynąć na sytuację procesową innych osób. Jako przykłady takich pism wskazuje się w literaturze pisma dotyczące skazania świadka na grzywnę albo zwolnienia od kosztów, do których można dodać jeszcze np. wniosek o ustanowienie adwokata albo wniosek o doręczenie wyciągu z akt. W konsekwencji należy stwierdzić, że art. 128 k.p.c. dotyczy tylko takich pism procesowych, które z przedstawionych wyżej względów powinny być doręczane w odpisach innym osobom uczestniczącym w postępowaniu.

Nie powinno być wątpliwości, że pismem, które ze względu na swą istotę i cel służy tylko interesowi osoby wnoszącej, jest wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku (art. 328 § 1 k.p.c.), podstawową bowiem funkcją takiego pisma jest uzyskanie przez stronę wiedzy o motywach wydanego orzeczenia. W ten sposób strona, poznając uzasadnienie, może podjąć przemyślaną decyzją dotyczącą wniesienia środka odwoławczego oraz nadania mu najbardziej efektywnej treści (por. art. 331 k.p.c.). Przepis art. 479[9] § 1 k.p.c. wprowadza w sprawach gospodarczych wyjątek od zasady oficjalności doręczeń ustanowionej w art. 131 §1 k.p.c., natomiast art. 479[9] § 2 k.p.c. ogranicza ten wyjątek, powracając do zasady oficjalności w odniesieniu do określonych w nim pism. W tej sytuacji przywoływanie art. 479[9] § 2 k.p.c. jako argumentu w rozumowaniu mającym prowadzić do konkluzji, że w sprawach gospodarczych strona reprezentowana przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego ma doręczać bezpośrednio stronie przeciwnej odpis wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku jest chybione, gdyż przesłanką takiego rozumowania jest wadliwe założenie, iż stronie przeciwnej w ogóle odpis takiego wniosku należy doręczać.

Uchwała Sądu Najwyższego Izba Cywilna z dnia 27 października 2005 r., sygn. akt III CZP 65/05