4.8.2008
Zespół
e-prawnik.pl
Stan faktyczny
Jestem jednym ze spadkobierców (1/6 udziałów), zajmującym mieszkanie w budynku należącym do spadku, od 4 lat pełnię funkcję administratora nieruchomości. W skład spadku wchodzi również działka o pow. 780 m2. W związku z tym, że jestem osobiście zainteresowany kupnem tej nieruchomości (poniosłem duże nakłady na remont zajmowanego mieszkania), złożyłem ofertę pozostałym spadkobiercom (pięciu po 1/6 udziałów). Dwoje z zainteresowanych przystało na moją propozycję, pozostali nie zgadzają się z moją ofertą, mało tego nie wyrażają zgody na prowadzenie żadnych prac remontowych, zarówno wewnątrz budynku jak i na zewnątrz. Budynek popada w ruinę. W związku z tym chciałbym kupić udziały od 2 spadkobierców i wystąpić do sądu o dokonanie podziału spadku. Jak to zrobić? Jakie są wady takiego postępowania? Jakie poniosę koszty (wartość nieruchomości szacuję na dużą kwotę)? Czy istnieje inny sposób przejęcia nieruchomości?
Opinia prawna
Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie:
-
Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16. poz. 93 ze zmianami.
Nabycie udziałów
Z chwilą otwarcia spadku powstała między Panem, a pozostałymi spadkobiercami współwłasność w zakresie majątku spadkowego (art. 1035 KC). Współwłasność ta regulowana jest przez przepisy prawa spadkowego (księga czwarta KC) i odpowiednie zastosowanie przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych – z prawa rzeczowego (rozdział X drugiej księgi KC).
Należy odróżnić dwie sytuacje – rozporządzenie udziałem w przedmiocie należącym do spadku oraz zbycie udziału w spadku.
Rozporządzenie udziałem w przedmiocie należącym do spadku dotyczy zbycia udziału w ściśle określonym prawie majątkowym i tylko w tym zakresie nabywca udziału wchodzi w miejsce zbywcy.
Jest to tzw. nabycie pod tytułem szczególnym. Uregulowane jest ono w art. 1036 KC. W Pańskim przypadku miałoby ono miejsce, jeżeli nabyłby Pan jedynie udziały w prawie własności nieruchomości spadkowej (nie zaś w całym spadku). Korzyścią takiego nabycia własności nieruchomości jest brak odpowiedzialności nabywcy za długi spadkowe. Jednakże do tego sposobu nabycia własności wymagana jest zgoda pozostałych współspadkobierców na rozporządzenie udziałem w przedmiocie nieruchomości (tutaj: na zbycie). Z Pańskiego opisu sytuacji wynika natomiast, że uzyskanie takiej zgody może być kłopotliwe. Rozporządzenie bez zgody pozostałych współspadkobierców byłoby możliwe, jednakże powoduje to tzw. bezskuteczność względną danej czynności następującą z mocy samego prawa. Oznacza to, że czynność będzie bezskuteczna względem tych spadkobierców, którzy zgody nie wyrazili, o ile naruszałoby to uprawnienia przysługujące im na podstawie przepisów o dziale spadku, co pociąga za sobą możliwość dokonania przez nich działu spadku w taki sposób, jakby rozporządzenia w przedmiocie nieruchomości w ogóle nie było (art.1036 k.c.). Jak widać, w Pańskim przypadku ten sposób nie będzie raczej odgrywał dużej roli.
A zatem pozostaje Panu druga możliwość, a mianowicie nabycie udziałów w całym spadku. Jest ono możliwe na mocy art. 1051 Kodeksu cywilnego. Przepis ten mówi, że „Spadkobierca, który spadek przyjął może spadek ten zbyć w całości lub części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.” Należy zaznaczyć, że zbycie przez jednego ze spadkobierców udziału lub części tego udziału nie wymaga zgody pozostałych spadkobierców (w przeciwieństwie do rozporządzenia udziałem w przedmiocie należącym do spadku z art. 1036 Kodeksu cywilnego). Doktryna uważa, że nabywcą udziału spadku może być zarówno współspadkobierca, jak i osoba trzecia. A zatem do przeniesienia na Pana (jako nabywcy) udziałów pozostałych współspadkobierców (zbywców) wystarczy, że Pan i pozostałe dwie osoby zawrą odpowiednią umowę. Oczywiście, żeby wymienieni zbywcy mogli zbyć swoje udziały w spadku muszą oni dokonać przyjęcia tego spadku (chyba, że nastąpił już upływ sześciomiesięcznego terminu wymienionego w art. 1015 KC – wówczas brak oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku traktowany jest jako jednoznaczne proste przyjęcie spadku przez spadkobiercę.
Potrzebujesz porady prawnej?
Co przewiduje ustawa o zarządzie sukcesyjnym w firmach jednoosobowych? Nowe przepisy wychodzą naprzeciw potrzebom tzw. firm jednoosobowych, które stanowią ogromną większość polskich przedsiębiorstw. Dzięki tym rozwiązaniom, w przypadku śmierci przedsiębiorcy, jego firma będzie mogła (...)
Jak liczy się termin zasiedzenia?
Jak wyliczyć termin zasiedzenia? Bieg terminu zasiedzenia nieruchomości (20 lat - w dobrej wierze, albo 30 lat - w złej wierze) rozpoczyna się w dniu, w którym nastąpiło objęcie nieruchomości w posiadanie samoistne prowadzące do zasiedzenia. Kończy (...)
Kiedy przedawnia się roszczenie o zachowek? Przykłady praktyczne liczenia terminu.
Podstawową zasadą prawa spadkowego jest swoboda testowania. W oparciu o nią spadkodawca może ustanowić spadkobiercą całego swojego majątku osobę także spoza kręgu najbliższych krewnych. Pojawia się więc niebezpieczeństwo, że spadkodawca sporządzi testament, na podstawie którego (...)
Podatek od spadku - Co jest opodatkowane? Jak ustalić wysokość opodatkowania?
Fakt dziedziczenia bądź otrzymania zachowku przynosi ze sobą nie tylko potencjalne korzyści w postaci przedmiotów spadkowych, ale także szereg obowiązków. Wśród nich oczywiście jednymi z ważniejszych są obowiązki podatkowe. Czy każdy z nas pamięta, iż w przypadku, gdy (...)
Czym jest spadek - czyli co możesz odziedziczyć?
Pod pojęciem spadku kryje się ogół praw i obowiązków zmarłego, które przechodzą na spadkobierców w drodze spadkobrania. Nie należą jednak do spadku praw i obowiązki ściśle związane z osobą zmarłego, jak również prawa, które z chwilą śmierci spadkodawcy (...)
Jeżeli chcesz, ażeby twoi spadkobiercy mogli płynnie kontynuować działalność firmy, dowiedz się, jak wyznaczyć i zgłosić w CEIDG zarządcę sukcesyjnego - tj. osobę, która będzie prowadzić sprawy firmy do czasu załatwienia formalności spadkowych. ##baner## Na czym polega sukcesja (...)
Jak współwłaściciele mogą korzystać ze wspólnej nieruchomości?
Od czego zależy sposób korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli? Ustawową regulację sposobu korzystania z rzeczy wspólnej, w tym także ze wspólnej nieruchomości zawiera art. 206 k.c., który stanowi, że „Każdy ze współwłaścicieli (...)
Śmierć posiadacza rachunku bankowego
Czy śmierć posiadacza rachunku bankowego powoduje rozwiązanie umowy o prowadzenie rachunku? Zgodnie z treścią art. 59a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (dalej: „ustawa – prawo bankowe) umowa prowadzenia rachunku bankowego co do zasady ulega (...)
Zwolnienia z podatku od spadków i darowizn
Zasadniczo podatek się należy Co do zasady podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy (w tym nieruchomości) znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych (np. użytkowania wieczystego, służebności gruntowej, (...)
Moment nabycia nieruchomości a PIT
Czego dotyczy interpretacja ogólna z 6 lutego 2018 r. w sprawie określenia momentu nabycia nieruchomości należącej do majątku wspólnego małżonków, w przypadku uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia tej nieruchomości? Interpretacja ogólna Ministra (...)
Jakie sądy orzekają o nabyciu spadku zagranicznego?
Jakie sprawy spadkowe mogą prowadzić polskie sądy? Co się dzieje, jeśli dojdzie do śmierci obywatela polskiego, który posiada miejsce zamieszkania za granicą? Czy w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku istnieje w powyższym przypadku tzw. jurysdykcja krajowa, która oznacza (...)
Konsekwencje śmierci kredytobiorcy
Czy śmierć kredytobiorcy powoduje natychmiastową wymagalność zaciągniętego kredytu? Wymagalność roszczenia to stan, w którym wierzyciel (w niniejszym artykule – bank) uzyskuje możliwość skutecznego żądania zaspokojenia swojej wierzytelności, a dłużnik zostaje obarczony obowiązkiem (...)
Dziedziczenie ustawowe, czyli kto i w jaki sposób dziedziczy po zmarłym?
Kiedy następuje dziedziczenie ustawowe? Dziedziczenie ustawowe ma miejsce w sytuacji gdy, spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu oraz gdy osoby powołane do spadku nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami (bo np. zmarły przed otwarciem spadku). W razie powołania spadkobierców w (...)
Sposoby nabywania nieruchomości przeznaczonych na cele publiczne
Częstym zjawiskiem jest, iż grunty przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania publicznego na cele publiczne pozostają własnością osób prywatnych. Nie zawsze jednakże jednostki samorządu terytorialnego posiadają środki na ich wykup. Nierzadkie są też sytuacje, (...)
Notarialne poświadczenie dziedziczenia
Na czym będzie polegało notarialne poświadczenie dziedziczenia? W dniu 2 października 2008 roku wejdzie w życie nowelizacja ustawy prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw, w tym Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego. Ustawa ta wprowadza do polskiego systemu prawa (...)
Ignorantia iuris nocet (łac. nieznajomość prawa szkodzi) - ta rzymska paremia w najpełniejszy sposób wyraża zasadę obowiązującą w dotychczasowym prawie spadkowym, w szczególności w regulacji dotyczącej przyjęcia lub odrzucenia spadku. Przepisy, które nadal obowiązują (...)
Z miłości do rozsądku, czyli „Małżeństwo a finanse” Decyzja o małżeństwie jest jedną z najtrudniejszych i jednocześnie najważniejszych w życiu każdego człowieka. Myśląc o romantycznym wymiarze formalizacji związku, musimy też pamiętać, że pod względem prawnym (...)
W podatku od spadku i darowizn dla ustalenia obowiązującego stanu prawnego w pierwszej kolejności należy ustalić, kiedy nastąpiło nabycie (tj. śmierć osoby, po której nabywamy określone rzeczy). Poniższe wyjaśnienia odnoszą się do nabycia tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, (...)
Zapis windykacyjny - czyli można już zapisać konkretną rzecz konkretnej osobie
Na czym polega zapis windykacyjny i czym różni się on od zapisu zwykłego? Dokonane w 2011 r. zmiany w prawie spadkowym ułatwiły przekazywanie przez spadkodawcę oznaczonych składników spadku konkretnym osobom, bez konieczności znoszenia ewentualnej współwłasności w drodze (...)
Jak dochodzi do powstania współwłasności nieruchomości?
Definicja współwłasności Ustawową definicję współwłasności zawiera art. 195 k.c., zgodnie z którym: „Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność)". Oznacza to, że z współwłasnością mamy do czynienia (...)
Rozliczenie odpłatnego zbycia nieruchomości w zeznaniu PIT za 2018 r.
Kiedy odpłatne zbycie nieruchomości jest opodatkowane? Podatnik, który w roku podatkowym dokonał odpłatnego zbycia: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu (...)
