Wyliczanie kapitału początkowego. Korzystne zmiany w emeryturach

Przykład: Pani Anna ukończyła 5-letnie studia w szkole wyższej w 1995 roku. Przed 1999 rokiem wypracowała tylko 3 lata składkowe (zatrudnienia). Według starych przepisów do kapitału początkowego można było więc zaliczyć tylko część jej studiów (w wymiarze 1/3 z 3 lat składkowych = 1 rok). Po zmianie przepisów wystarczy, że do czasu złożenia wniosku o emeryturę wypracuje co najmniej 15 lat składkowych. Wtedy całe studia będzie można wliczyć do kapitału początkowego (1/3 z 15 wypracowanych lat składkowych = 5 lat).

Podstawa prawna: art. 185a ustawy o emeryturach i rentach z FUS

Opieka nad dzieckiem podwyższy emeryturę

Druga zmiana dotyczy osób, które przed 1999 rokiem opiekowały się dzieckiem, np. podczas urlopu wychowawczego albo urlopu bezpłatnego udzielonego na opiekę nad dzieckiem. Te okresy liczą się od teraz do kapitału początkowego jako składkowe, czyli tak jak zatrudnienie. To oznacza wyższy kapitał początkowy, a w efekcie wyższą emeryturę.

Podstawa prawna: art. 174 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS

Później na emeryturę

Może skorzystać też osoba, która odłoży w czasie złożenie wniosku o emeryturę, mimo że ukończyła wiek emerytalny. Co to oznacza dla jej świadczenia? Wysokość emerytury z nowego systemu zależy między innymi od podawanego przez Główny Urząd Statystyczny wskaźnika - średniego dalszego trwania życia. Wartość wskaźnika co roku rośnie, ponieważ Polacy żyją coraz dłużej. Dotychczas do wyliczenia nowej emerytury ZUS musiał przyjmować wskaźnik z dnia zgłoszenia wniosku o emeryturę. Obecnie policzy świadczenie również w drugim wariancie - stosując tablice średniego dalszego trwania życia z dnia osiągnięcia przez wnioskodawcę powszechnego wieku emerytalnego. Instytucja wybierze opcję korzystniejszą finansowo dla emeryta.

Podstawa prawna: art. 26 ust. 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS

Z wcześniejszej emerytury na nową

Ta zmiana dotyczy osób, które urodziły się przed 1949 rokiem i pobierają wcześniejszą emeryturę. Jeśli po przyznaniu emerytury pracowały i miały odprowadzane składki emerytalno-rentowe, to mogą teraz wystąpić do ZUS z wnioskiem o emeryturę z nowego systemu (czyli taką, którą otrzymują osoby urodzone w 1949 roku i później).

Warto pamiętać, że kwoty pobranych już wcześniejszych emerytur pomniejszą kapitał emerytalny, z którego będzie wyliczone nowe świadczenie. Poza tym z dniem przyznania emerytury z nowego systemu ustaje prawo do emerytury wcześniejszej.

Podstawa prawna: art. 55a ustawy o emeryturach i rentach z FUS

Duże zarobki na emeryturze - łatwiejsze przeliczenie

Ostatni z nowych przepisów dotyczy osób pobierających emeryturę obliczoną na starych zasadach, które pracowały po przyznaniu świadczenia. Chodzi o osoby, które w latach przyjętych do obliczenia emerytury osiągały średnio zarobki przekraczające 250% przeciętnej płacy krajowej (np. 360%). Jeśli nowo ustalony wskaźnik podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem wynagrodzeń po przyznaniu świadczenia będzie wyższy niż 250%, to emeryturę można przeliczyć z aktualną kwotą bazową. Może to poskutkować podwyższeniem pobieranego świadczenia. Co ważne, taki rodzaj przeliczenia można zastosować tylko raz.

Podstawa prawna: art. 110a ustawy o emeryturach i rentach z FUS

Jak załatwić formalności?

Osoby, które już pobierają emeryturę, powinny zgłosić wniosek o przeliczenie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Emerytura w nowej wysokości będzie przysługiwała od miesiąca, w którym wniosek wpłynął do ZUS (nie wcześniej niż od maja 2015 r.). Osoby, które jeszcze nie pobierają emerytury, nie muszą składać wniosku. W ich przypadku ZUS sam uwzględni nowe przepisy, gdy wystąpią o emeryturę. Na rozpatrzenie wniosku o przeliczenie instytucja ma 60 dni.